Η μοναξιά ξεπερνά πλέον τα σύνορα και γίνεται παγκόσμιο ζήτημα που επηρεάζει κάθε πτυχή της δημόσιας υγείας, της ευημερίας και της ανάπτυξης.
Η επιδημία της μοναξιάς είναι ένα σύνθετο συστημικό ζήτημα διαφόρων παραγόντων και για δεκαετίες τα κράτη απέτυχαν να αντιμετωπίσουν επαρκώς το πλήθος των αλλαγών που υφίστανται στις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων αλλά και στην κοινωνία που τους περιβάλλει.
Μάλιστα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συγκρότησε την Επιτροπή για την Κοινωνική Σύνδεση, με σκοπό «να αντιμετωπίσει τη μοναξιά ως απειλή για την υγεία, να προωθήσει την κοινωνική σύνδεση ως προτεραιότητα για τον άνθρωπο και να επιταχύνει την κλιμάκωση των λύσεων σε χώρες όλων των εισοδημάτων».
Το επίσημο περιοδικό των γιατρών στις Ηνωμένων Πολιτείας US Surgeon Journal πέρυσι ανέφερε ότι ο αντίκτυπος στη θνησιμότητα της κοινωνικής αποσύνδεσης και της μοναξιάς είναι παρόμοιος με αυτόν που προκαλείται από το κάπνισμα έως και 15 τσιγάρων την ημέρα.
Η Αυστραλή Ρόουζ Τόμας είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας που είχε την περιέργεια να κατανοήσει καλύτερα τις επιπτώσεις της μοναξιάς αλλά και να δει από πρώτο χέρι κάποιες λύσεις που εφαρμόστηκαν, ξεκινώντας από την Σουηδία.
Μια πρώτη λύση που προχώρησε ένα απομονωμένο χωριό ήταν να προσφέρει κατοικίες σε άτομα, κυρίως της τρίτης ηλικίας, που υπέφεραν από μοναξιά:
Στο χωριό Λουλέο της Σουηδίας οι κάτοικοι αποφάσισαν να λένε ένα απλό «γεια» σε όποιους συναντούν στο δρόμο τους, που «μπορεί να φτιάξει τη μέρα κάποιου».
Η άλλη λύση ήταν πιο περίπλοκη αλλά αποτελεσματική.
Δημιουργήθηκε ένα σπίτι διαφορετικό από τα άλλα που άνοιξε τις πόρτες του στο Helsingborg, ένα μικρό λιμάνι στη νότια Σουηδία.
Ο λόγος για το Sällbo, ένα ριζοσπαστικό κοινωνικό πείραμα στην πολυεθνική διαβίωση.
Το όνομά του προέρχεται από τις σουηδικές λέξεις συντροφικότητα (sällskap) και διαβίωση (bo), και στόχος του είναι η καταπολέμηση της μοναξιάς και την προώθηση της κοινωνικής συνοχής δίνοντας στους κατοίκους κίνητρα και χώρους, για παραγωγική αλληλεπίδραση.
Αποτελείται από 51 διαμερίσματα σε τέσσερις ορόφους μιας ανακαινισμένης κατοικίας.
Περισσότεροι από τους μισούς από τους 72 κατοίκους είναι άνω των 70.
Οι υπόλοιποι είναι άτομα ηλικίας 18-25 που στην συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν νεαροί πρόσφυγες από την Συρία, οι οποίοι αντιμετώπιζαν χρόνιο πρόβλημα με την μοναξιά ειδικά μετά την προσφυγική κρίση του 2015.
Όλοι έπρεπε να υπογράψουν συμβόλαιο που υπόσχεται να περάσουν τουλάχιστον δύο ώρες την εβδομάδα κοινωνικοποίησης με τους γείτονές τους.
Αυτό που βρέθηκε ήταν ότι και οι δυο ομάδες οφελήθηκαν από την παρέα και τις συζητήσεις που έκαναν.
Ήδη ερευνητές από τον Καναδά, την Ιταλία, τη Γερμανία και τη Νότια Κορέα ήρθαν σε επαφή με τους Σουηδούς σχετικά τις πληροφορίες του εγχειρήματος.
Ένας τρίτος τρόπος αντιμετώπισης της μοναξιάς είναι αυτός που εφαρμόζεται στην πολιτεία της Νέας Υόρκης.
Μια εταιρία από το Ισραήλ που αναπτύξει τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης δημιούργησε μια συσκεύη που μοιάζει με ένα... φωτιστικό και κάνει συντροφιά ηλικιωμένα άτομα όπως λέει η κ. Τόμας.
Μπορεί να σε ξυπνήσει το πρωί, να σε ρωτήσει πώς αισθάνεσαι, να σου υπενθυμίσει να πάρεις τα φάρμακά σου, να σε ρωτήσει αν θες και τι μουσική θες να ακούσεις, να σου διαβάσει τα νέα της ημέρας και να σε συντροφεύει σαν να υπάρχει ένα αληθινό άτομο μέσα στο σπίτι σου.
Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, με τίτλο «Η επιδημία της μοναξιάς και της απομόνωσης», παρουσιάζει μελέτες που διαπίστωσαν ότι η κακή ή ανεπαρκής κοινωνική σύνδεση σχετίζεται με 29% αύξηση στον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, 32% αύξηση στον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και σημαντικές αυξήσεις στον κίνδυνο εκδήλωσης άγχους, κατάθλιψης, άνοιας, αναπνευστικών ασθενειών και ιογενών λοιμώξεων.
Η έκθεση ανέφερε επιπρόσθετα πως κάθε χρόνο η κοινωνική απομόνωση μεταξύ των ηλικιωμένων έχει συσχετιστεί με περίπου 6,7 δισεκατομμύρια δολάρια σε πρόσθετες δαπάνες Medicare και πως οι εργαζόμενοι που απουσιάζουν από τη δουλειά λόγω της κατάθλιψης που σχετίζεται με τη μοναξιά, έχουν κοστίσει στους εργοδότες περίπου 154 δισεκατομμύρια δολάρια.
