Ntsiab lus tseem ceeb:
- Australia tej neeg txum tim Aboriginal thiab Torres Strait Islander yeej muaj ntau tsav neeg thiab tej kab lis kev cai sib txawv.
- Tej koom haum uas neeg txum tim ua cov coj thiab tej koom txoos ntau yam uas yuav muaj ntau txoj xub ke los pab kom sib cuag thiab koom tau nrog neeg txum tim thiab koom ntau yam xwm txheej.
- Cov kev uas tib zoo xyuas li mus koom, mloog yam qhib siab thiab nug tej lus nug yam hwm lwm tus thiaj yog ib txoj xub ke tseem tseeb.
Shannan Dodson uas yog ib tug poj niam neeg txum tim caj ceg neeg Yawuru thiab yog tus coj lub koom haum Healing Foundation hais tias cov kev ras txog tias muaj neeg txum tim ntau yam kab lis kev cai thiab muaj ntau cov neeg zejzog neeg txum tim yog tej yam tseem ceeb rau txhua leej txhua tus uas nyob ntawm teb chaws Australia no.
"Kom totaub tias tsis yog muaj neeg txum tim tib co kab lis kev cai xwb. Thiab yeej muaj neeg txum tim ntau pua hom lus thoob teb chaws no.
"Thiab kuv xav tias yog tej yam tseem ceeb heev rau cov kev muaj peev xwm los qhia yus tus kheej kom paub txog ntau yam no."
Shannon Dodson uas yog tus coj lub koom haum Healing Foundation hais tias "Yog tej yam tseem ceeb rau txhua leej txhua tus uas nyob ntawm Australia no kom totaub tias muaj neeg txum tim tau tu thiab saib xyuas lub teb chaws no los tau ntau caum txheeb xyoo."
Kuv yuav muaj peev xwm kawm kom paub txog neeg txum tim tej tswv teb chaws ntawm kuv thaj chaw li cas?
Ms Dodson hais tias Australia tej neeg txum tim Aboriginal thiab Torres Strait Islander ces yeej yog ntau hom neeg txum tim uas muaj ntau pab pawg sib txawv. Thiaj yog tej yam tseem ceeb uas sim thiab nrhiav tej xub ke los pab kom muaj kev sib cuag tau nrog tej neeg no ntawm yus tej zejzog. Tab sis yus ho yuav muaj peev xwm txheeb tau li cas tias yus nyob rau neeg txum tim lub teb chaws twg?
"Ua tib zoo xyuas kom yus totaub tias yus nyob qhov twg thiab kom paub tias qhov chaw yus nyob ntawd yog tej neeg txum tim twg lub teb chaws.
"Niaj hnub no ces yeej muaj peev xwm txheeb tau yooj yim heev tias tej tswv teb chaws neeg txum tim twg yog cov tswv ntawm thaj chaw yus nyob."
Kuv yuav muaj peev xwm sib cuag tau nrog Australia tej neeg txum tim li cas?
Yog tias koj xav nrhiav cib fim pab daws neeg txum tim ntau yam teeb meem thiab cib ntsib sib cuag nrog tej neeg, ces koj yeej muaj peev xwm nrhiav tau ntawm tej chaw koj nyob.
"Ho txheeb seb koj ho yuav muaj peev xwm tsim kev sib raug zoo kom zoo tshaj qub ntxiv nrog tej koom haum neeg txum tim ntawm kom tej zejzog li cas.
"Tsis hais yog cov kev yeem thaj, kev pab ib yam dab tsi, los yog qhia tej xov xwm ib yam dab tsi nrog koj tej phooj ywg thiab koj tsev neeg."
Tsis tas li ntawd los kuj txheeb tau ntawm koj lub xeev thiab ces koj yeej muaj peev xwm kawm kom paub txog ntau tsam ntau yam xwm txheej tsi ntsees twg txog neeg txum tim ntawm koj thaj chaw tau.
Muaj ib txhia koom haum neeg txum tim ces yeej kub siab los daws ib co teeb meem twg tsi ntsee ntawm lawv lub xeev, hos lwm cov ces kuj tswj neeg txum tim tej dej num thoob teb chaws, piv txwv li cov kev tu tsom kwm tej laus. Credit: davidf/Getty Images
Thiab yeej muaj ntau yam xov xwm txaus ntseeg uas koj txheeb tau hauv online thiab.
Ms Dodson thiaj qhia txog 3 lub vas sab uas lis dej num thoob teb chaws no ua chaw pib:
- Lub koom haum Healing Foundation, ces qhia txog tej keeb kwm uas tej tsoom fwv Australia dhau los tau yuam tshem thiab cais me nyuam neeg txum tim tawm ntawm lawv tsev neeg coj mus tu rau lwm qhov chaw, ces thiaj ua rau muaj teeb meem ua ntuv zos rau tag nrho txhua cov neeg zejzog neeg txum tim
Aboriginal thiab Torres Strait Islander. - The Australian Institute of Aboriginal and Torres Strait Islander Studies, for information about local areas and Traditional Owners, resources on language and culture, and historical records.
- Reconciliation Australia for information about the reconciliation process in Australia
Muaj neeg txum tim tej koom txoos thiab tej koom txoos nco txog lawv tej neeg thiab tej xwm txheej tseem ceeb thiab dab tsi?
Cov kev mus koom neeg txum tim tej koom txoos los kuj muaj peev xwm pab kom yus muaj ntau txoj xub ke mus koom tej neeg xeeb txawm ib txwm nyob teb chaws no tej kab lis kev cai thiab lawv tej zejzog.
Ms Dodson hais tias ''Thiaj muaj tej cib fim ntau heev rau yus mus koom ntawm txhua lub xeev."
Piv txwv li yeej muaj cov kev ua kev zoo siab rau lub limtiam National NAIDOC Week rau thawj limtiam ntawm lub 7 hli ntuj txhua txhua xyoo. NAIDOC Week raug tsim coj los ua kev zoo siab qhia txog neeg txum tim Aboriginal thiab Torres Strait Islander tej kab lis kev cai zoo, qhia tso tshav lug thiab qhia pub rau lwm tus, tsis yog qhia rau lawv tej zejzog xwb, tab sis yeej qhia rau Australia tej zejzog nthuav dav heev kom muaj peev xwm pab koom ua kev zoo siab thiab.
Shannan Dodson, CEO of the Healing Foundation
Ob lub koom txoos no yeej yog ua coj los lees paub neeg txum tim Aboriginal and Torres Strait Islander cov phaum me nyuam neeg 'uas raug nom tswv muab nyiag mus - stolen generations' uas raug muab tshem, muab cais tawm ntawm lawv tsev neeg coj mus tu rau lwm qhov chaw txij lub caij nrab xyoo 1800s mus txog xyoo 1980s.
"Thiaj yog ib lub cib fim rau tej neeg tau mus sib ntsib sib sau ua ke rau lub caij uas lub teb chaws no nco txog thiab fim hwm txog tej neeg raug kev tsim txom los ntawm tej cai ntau yam li tau hais ntawd.
"Thiab coj los ua cov kev totaub txog tej xwm txheej tau ua rau muaj teeb meem ua ntuv zus rau sab cev ntaj ntsug thiab sab ntuj plig rau neeg txum tim tej zejzog uas tseem muaj niaj hnub niam no."
Yuav ua rau koj ua yuam kev tau yooj yim heev yog tias koj ntseeg tej xov xwm cuav tsis muaj tseeb los sis pheej tseem coj ib co kev xav uas ntaus nqe yuam kev rau neeg txum tim Aboriginal thiab Torres Strait Islander thiab lawv tej kab lis kev cai. Credit: WANDER WOMEN COLLECTIVE/Getty Images
Yuav ua li cas kuv thiaj ua tau ib tug phooj ywg zoo nrog neeg txum tim?
Lub caij uas koj tseem nrhiav tej cib fim kom tau koom nrog tej neeg txum tim ntawm Australia no, yog tej yam tseem ceeb uas yuav tau ua tib zoo xyuas tej xub ke uas yus siv ntawd thiab.
"Xav kom yus muaj kev hwm yus ib tug phooj ywg los yog hwm ib tug twg uas xav kawm kom paub txog ib yam dab tsi ntau tuaj ntxiv, txhais tias kom yus ua tib zoo qhib siab hlo mloog, nrog neeg txum tim ua ke, tsis yog tus yuav coj lawv, thiab kom yus xav tias seb yus ho yuav muaj peev xwm ua tau dab tsi coj los pab txhawb nqa kom muaj suab sawv cev rau tej neeg txum tim ntawd raws li qhov lawv xaiv thiab lawv yog tus tswj."
Ms Dodson thiaj muaj ib co lus taw qhia tias yuav pib li cas:
"Xav kom thaum nej mus koom ces qhib siab qhib ntsws lug mus koom.
"Peb tej zejzog yeej zoo siab tos txais lwm tus, thiab peb los yeej xav qhia kom lwm tus paub tias peb yog leej twg, peb tej keeb kwm zoo li cas thiab peb tej kab lis kev cai zoo li cas."
Yog tias koj muaj peev xwm koom, ces qhov ntawd twb yog thawj kauj ruam uas yuav pab tsim kom muaj tej kev sib raug zoo dua qub ntxiv lawm.
Shannan Dodson, CEO of the Healing Foundation
Daim duab uas sawv daws koom yees ua ke rau lub 2 hlis ntuj 2025 nco txog hnub National Apology rau cov phaum neeg Stolen Generations. Tej neeg no muaj cov uas raug tej xwm txheej no uas tseem muaj txoj sia nyob, lawv tej xeeb leej xeeb ntxwv, lub kom haum THF tej neeg ua hauj lwm, tus nom Malardirri McCarthy uas tswj cov dej num Indigenous affairs thiab lwm cov tub koom siab ntawm lwm cov zejzog. Tus tswv duab: The Healing Foundation.
Tsam kuv hais tej yam yuam kev thaum nrog ib tug neeg txum tim tham ne?
Yeej yuav tau siv caij nyoog thiab dag zog los kawm txog ntiaj teb tej kab lis kev cai uas qub tshaj plaws kom thiaj totaub txog tag nrho txhua yam sib txawv ntawm tej keeb kwm nam nias txeeb liaj ia teb chaws.
Ms Dodson hais tias "Peb yeej nkag siab tias tej thaum ces tej neeg uas tsis yog neeg txum tim (neeg xeeb txawm nyob teb chaws no) yeej ntshai tias - tsam ua yuam kev los sis hais ib yam dab tsi yuam kev,"
"Tab sis kuv tsis xav kom pheej cia tej kev ntshai no los txwv txiav yus kom tsis txhob mus koom.
"Vim qhov tseem ceeb tias ces yog xav kom qhib siab dav, thiab nug tej lus nug. Thiab tej neeg feem coob yeej paub tias yuav ua li cas kom muaj kev hwm lwm tus lawm."
Subcribe los yog caum mloog tej xov xwm kaw ua suab Australia Explained kom paub txog ntau yam xov xwm tseem ceeb thiab tej lus taw qhia koj koj pib tau lub neej tshiab ntawm teb chaws Australia.