ပှၤဂဲၤလိာ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဒီး ဒီလၣ် အကကွဲၣ် ၄ဝဝ တၢ်ဆှၢဖျိးကွံာ် တၢ်ဟ့ၣ်လီၤမၤကၤ လၢကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဒီး နီရူန့ၣ်လီၤ
ပှၤပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ခွဲးယာ်ဂ့ၢ်ဝီပီရီ Alison Battison, လၢအမ့ၢ် ပှၤဒုးအိၣ်ထီၣ် Human Rights for All ကရၢ ဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ် ကရၢအံၤပှၤပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတၢ်အခိၣ်ဒိၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲဒၣ်, “တၢ်သးလီၤပလိာ် MOU ဒီး တၢ်မၤကၤတၢ်လၢအဘၣ်တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤအီၤဃုာ်ဒီး နီးရူ ဖဲမုၢ်ယဲၢ်နံၤန့ၣ် ကြၢးဘၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ ပှၤတဂၤလၢ်လၢ်ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤ လၢအဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီတၢ်ဘၣ်ဃး ပထံကီၢ်သဲစးတၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ် တၢ်နီၤဖးလီၤ တၢ်စိတၢ်ကမီၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး မ့ၢ်တၢ်လဲၤနုာ်လီၤဆူတၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီၣ်တ့အပူၤ လၢအလဲၤတလၢကွံာ်ဝဲဒၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤန့ၣ်လီၤ. မုၢ်ယဲၢ်နံၤမုၢ်ဆါခီတၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤတၢ်ဂ့ၢ်ခူသူၣ်အံၤ ကြၢးဘၣ်မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီတခါ မ့ၢ်လၢအတအိၣ်ဒီး တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤတၢ်ကစီၣ်တဝၢဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.”
ဖဲလါအီကူာ် ၂၉သီအနံၤန့ၣ် ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤဂ့ၢ်ဝီဝဲၤကျိၤ ကိတိာ် Tony Burke ထုးထီၣ်ရၤလီၤဝဲ လံာ်ဘိးဘၣ်ရၤလီၤတဘ့ၣ် လၢအစံးဝဲဒၣ် တၢ်သးလီၤပလိာ်အံၤ ကပျဲဝဲဒၣ် တၢ်ဆဲး ရဲၣ်ကျဲၤ ပှၤဆီၣ်ထွဲ NZYQ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ကရူၢ်တဖုလၢပှၤအိၣ်ဝဲဒၣ်အဂၤ ၂၈ဝ ဃၣ်ဃၣ်, လၢအပၣ်ဃုာ် ပှၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ, ပှၤထံတအိၣ်ကီၢ်တအိၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်အုၣ်ကီၤပျၢ်ထီၣ်အီၤလၢပှၤနုာ်ကီၢ်တၢ်ဒုးဃာ်အပူၤ ဖဲ ၂ဝ၂၃နံၣ် ခီဖျိ စံၣ်ညီၣ်ကွီၣ်ဘျီၣ်ထးခီ အတၢ်ဆၢတဲာ်ပာ်လီၤအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကဆှၢဖျိးကွံာ်အဝဲသ့ၣ်လၢအဖိးသဲစးတၢ်ဘျၢအဂီၢ် ခါဆူညါန့ၣ် တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတအိၣ်ဘၣ်အဃိ စံၣ်ညီၣ်ကွီၣ်ဘျီၣ်စံးဝဲဒၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်အီၤလၢအတအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ် တသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလါအီကူာ် ၃၁သီ ကတိၤတၢ်ဒီး ABC တၢ်ကစီၣ်သန့အခါ ပှၤထီဒါတၢ်ကရၢ စံၣ်ညီၣ်ကွီၣ်ခိၣ်ကျၢၢ် Julian Leeser ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်ထံၣ်ဒီး ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအတၢ်အိၣ်သးဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
“ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ လ့ၤတက့ၤ အခွဲးအယာ်တအိၣ်လၢ အကအိၣ်တ့ၢ်ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤဘၣ်. တၢ်ဃ့သကွံာ်ကညးခဲလၢာ်န့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ဃ့ထီၣ်ဝံၤလၢၤလံ. ဒ်သိးတၢ်အဆၢဟဲအိၣ်ဖျါထီၣ်လၢ စံၣ်ညီၣ်ကွီၣ်ထးခီအသိး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်အီၤလၢအတအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ် တသ့ဘၣ်, ဒီး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် တၢ်က့ၤဆှၢကဒါဆူ အဝဲသ့ၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးထံကီၢ်တသ့ဘၣ်, နာ်သက့တၢ်ဆှၢအဝဲသ့ၣ်ဆူကီၢ်သၢဘ့ၣ် တဘ့ၣ်သ့, အဃိ ယဆိကမိၣ် တၢ်အရ့ဒိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ကဘၣ်ဆှၢအဝဲသ့ၣ်ဆူ ကီၢ်သၢဘ့ၣ်တဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.”
ဒ်သိးတၢ်မၤကဲထီၣ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤအကသ့အဂီၢ် ဖဲအပူၤကွံာ်တနံၣ်န့ၣ် တၢ်ပာ်လီၤဝဲဒၣ် သဲစးတၢ်ဘျၢလီၤဆီတခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်သးလီၤပလိာ်အံၤ ဖဲတၢ်မၤန့ၢ်အီၤအခီၣ်ထံးအခါန့ၣ် ဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤ စ့ဒီလၣ် ၄ဝ၈ ကကွဲၢ် ဒီး ဖဲန့ၣ်အလီၢ်ခံ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ တနံၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ကလီၤလၢဝဲဒၣ် စ့ဒီလၣ် အကကွဲၢ် ၇ဝ န့ၣ်လီၤ.
ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်သဲစးဝဲၤလီၢ်—Human Rights Law Centre ပှၤပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတၢ်အခိၣ်ဒိၣ်သဃဲၤ Laura John ရှဲပၠးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
“ဖဲမဟိတနံၣ် ဘျီၣ်ဒိၣ် တၢ်ဆ့ၣ်နီၤတၢၣ်ပီၣ်သကိး လၢခံကတၢၢ်အပူၤန့ၣ်, တၢ်ပာ်ပနီၣ်ဝဲဒၣ် သဲစးတၢ်ဘျၢအိၣ်ဝဲတနီၤ, လၢအပၣ်ဃုာ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤသ့ၣ်တဖၣ် လၢတၢ်ကဟ့ၣ်အီၤဆူ အဲးလ်ဘၢးနံးဆံး ပဒိၣ်အအိၣ် ဒ်သိးကအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢကနုာ်မၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လၢကဆှၢဖျိးကွံာ်ပှၤအိၣ်ဆိးဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ်, လၢအမ့ၢ်ပှၤလၢ အဲးလ်ဘၢးနံးဆံၤ ပဒိၣ်တဘၣ်သးအီၤဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ တၢ်စိတၢ်ကမီၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤဝဲ အဲးလ်ဘၢးနံးဆံး ပဒိၣ်ဖဲအပူၤကွံာ်တနံၣ်န့ၣ်လီၤ.”
အခဲအံၤ ပဒိၣ်ပာ်လီၤကဒီးဝဲဒၣ် သဲစးတၢ်ဘျၢတခါန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤအီၤဖဲသဲစးတၢ်ဘျၢအပူၤအခဲအံၤ, လၢအဝဲသ့ၣ်စးထီၣ်သြီနုာ်လီၤအီၤဖဲအပူၤကွံာ်တနွံ နာ်သက့န့ၣ် တၢ်တတူၢ်လိာ်ဘၣ်အီၤဒ်ဘၣ်, ပကတဲတ့ၢ်မးလၢတၢ်တကြၢးတၢ်တူၢ်လိာ်အီၤဘၣ်အံၤ— မ့ၢ်ဒၣ်လၢကဟံးကွံာ်ဝဲဒၣ် ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢအမၤတၢ်လၢအကြၢးအဘၣ်ဒ်သိးအကျိၤအကျဲအိၣ်အသိး ဒီး တၢ်တီတၢ်ထြၢ်အန့ဆၢၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အဃိတၢ်အံၤအခီပညီန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ပှၤလၢအမ့ၢ်ပှၤလၢအကဘၣ်တၢ်ဆှၢဖျိးကွံာ်အီၤဆူ နီးရူ သ့ၣ်တဖၣ် အတန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢအဘၣ်ဘျီးဘၣ်ဒါဘၣ်, လၢအမ့ၢ်ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ်တၢ်သးပျံၤလၢတၢ်ကဆှၢအီၤဆူ နီးရူအဂ့ၢ်, တၢ်သးပျံၤလၢတဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကသံၣ်ကသီတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲ ဒ်အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်အီၤအသိး, ဒီး တၢ်မ့ၢ်ဆှၢအဝဲသ့ၣ်ဆူနီးရူန့ၣ် ကဘၣ်လီၤဖးဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ, တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ကရှဲပၠးဝဲအဂီၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်တအိၣ်ဘၣ်.”
တၢ်လၢ NZYQ တဖုအံၤ အကရၢဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် စးထီၣ်ဖဲ ၂ဝ၂၃နံၣ် တၢ်ပျၢ်လီၤအီၤဖဲပှၤတဝၢအပူၤလံၤလံၤန့ၣ် ထံရူၢ်ကီၢ်သဲး တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်မၤနီၣ်လၢ အမၤကမၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢ, လၢအပၣ်ဃုာ် တၢ်မၤကမၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်ဒ်သိးပှၤမၤသံတၢ်ဖိဒီး မၤတရီတပါတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်တာ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ပိာ်ထွဲအါထီၣ်အသးဖဲစံၣ်ညီၣ်ကွီၣ်ဘျီၣ်အပူၤ, မ့ၢ်လၢ စံၣ်ညီၣ်ကွီၣ်ဘျီၣ် ပဲၤလီၤတဲာ်ကွံာ်ဝဲဒၣ် ပဒိၣ်တၢ်ကလုၢ်လၢအမ့ၢ် တၢ်ပာ်လီၤ ခၢဖြူ—တၢ်တြီတၢ်ဟးလၢတၢ်ချၢ ဒီး ဖဲလၢတၢ်ပျၢ်လီၤအဝဲသ့ၣ်ဆူပှၤတဝၢပူၤအလီၢ်ခံန့ၣ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၣ်ဘျီၣ်အံၤတြီစ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ကကွီၤတံၢ်ပျံၤထးဖဲခီၣ်ဒ့ကီၤလိၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလၢတၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးကရူၢ်အံၤအဂ့ၢ်အခါ အါစုအါဘျီန့ၣ် တၢ်ပာ်လီၤတၢ်ပညိၣ်ဖဲတၢ်မၤကမၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢ လၢအထီဒါအဝဲသ့ၣ်, နာ်သက့ Allison Battison စံးဝဲဒၣ် တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်တဲဖျါကမၣ်လၢအတတီတလိၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
“မ့ၢ်လီၤ၊ တၢ်တဲသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် အတဘၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်အလံာ်ခီကီၢ်အိၣ်လၢအကအိၣ်ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤဒီး အဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ်ဒီး ပတြီဆိလံာ်ခီကီၢ် (bridging visa Rs), လၢအဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤဆူ ပှၤကညီလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်သကဲးပဝးလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီနာ်သက့ အတမ့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်မၤကမၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢအတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်, ဒီး လီၤတံၢ်တခါန့ၣ် ပှၤလၢအပၣ်ဖဲကရူၢ်အံၤအပူၤ အါတက့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါလၢအမၤကမၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢလၢအဆံးကိးဖိး, လၢအပၣ်ဃုာ် ဒ်သိးပှၤလၢအမ့ၢ်ဖိဒံဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, ဒီး ပှၤလၢအအိၣ်တ့ၢ်လံဖဲပှၤတဝၢအပူၤဒီး တမ့ၢ်ပှၤမၤကမၣ်တၢ်အိၣ်လၢအနံၣ်အဆံ မ့တမ့ၢ် အါန့ၢ်တၢ်အံၤဘၣ် သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.”
ပှၤဂဲၤလိာ်တၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်, ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ပှၤဂဲၤလိာ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတနီၤ အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီလၢသဲစးတၢ်ဘျၢအံၤ ဘျးဃုာ်အသးဒီး တၢ်ဆှၢဖျိးကွံာ် အတၢ်သးလီၤပလိာ် လၢအအိၣ်ဒီးအတကွီၣ်လဲၢ်မးသ့န့ၣ်လီၤ.
ဘျီၣ်ဒိၣ်ထးခီခၢၣ်စး David Shoebridge မ့ၢ်ဝဲဒၣ် Greens ပၣ်တံၣ် ပှာ်နုာ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဝီ အပှၤကတိၤတၢ်ပၢတဂၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲဒၣ်, “ပဒိၣ်ကလုၢ်ကတိၤတၢ်န့ၣ်ပသ့ၣ်ညါအီၤ နာ်သက့ အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် အတတဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဘၣ်. သဲးစးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဃးလိာ်အသးဒီးပှၤအဂၤ ၁ဝဝ,ဝဝဝ လၢအအိၣ်ဒီး ပတြီၤဆိလံာ်ခီကီၢ် (bridging visas) ဒီး ဖဲထံကီၢ်အံၤအပူၤန့ၣ်အတအိၣ်ဒီးတၢ်ဒီသဒၢဘၣ်, တၢ်အံၤတမ့ၢ်ထဲဒၣ်တၢ်ပာ်အနီၣ်ထိၣ်ဒီး ပှၤ NZYQ ကရူၢ်ဘၣ်.”
ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် Laura John သးလီၤပလိာ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
“အဲးလ်ဘၢးနံးဆံၤ ပဒိၣ်န့ၣ် အအဲၣ်ဒိးလၢ ပနာ်ဝဲဒၣ်လၢ သဲစးတၢ်ဘျၢသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ, တၢ်ဆှၢဖျိးကွံာ်အတၢ်သးလီၤပလိာ်ခူသူၣ်အံၤန့ၣ်, အကမ့ၢ်ထဲဒၣ်လၢ ပှၤလၢအဝဲသ့ၣ်ကိးအီၤ NZYQ ကရူၢ်အဂီၢ်, နီၣ်နီၣ်တခီ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢ အဲးလ်ဘၢးနံးဆံၤပဒိၣ် ဟ့ၣ်လီၤအီၤ တၢ်ကမၣ် တဘျီဝံၤတဘျီ, လၢအစးထီၣ်ဝဲအဆိကတၢၢ်ဒီး တၢ်ဖီၣ်ဒုးဃာ်အဝဲသ့ၣ်လၢအတအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ဖျါလီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. နာ်သက့ သဲစးလၢ အဲးလ်ဘၢးနံးဆံၤပဒိၣ် ပာ်လီၤအီၤဖဲအပူၤကွံာ်တနံၣ် အတၢ်မၤအကျိၤကျဲန့ၣ် နီၣ်နီၣ်တခီအတကွီၣ်လဲၢ်မးဒီး ကဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဝဲဒၣ် ပှၤအါမးလၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကကဲထီၣ်ဝဲပှၤလၢ တၢ်ကဆှၢဖျိးကွံာ်အီၤန့ၣ်လီၤ.”
David Shoebridge ပာ်တၢ်ကမၣ်ဝဲဒၣ်ပဒိၣ်လၢ အမၤဟးဂီၤဝဲဒၣ် ကလုာ်ဒူၣ်ဆဲးလၤအါကလုာ်သနူ ဒီးအဝဲတၢ်မၤအကျိၤကျဲသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
“တနွံဃီဖဲပထံၣ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် စုထွဲသနူ တၢ်ပာ်ဖှိၣ်လဲၤပာ်ဖျါထီၣ်သးဖဲကျဲမုၢ်ခိၣ်ဒီးထီဒါဝဲဒၣ်ကလုာ်ဒူၣ်ဆဲးလၤအါကလုာ်သနူအခါ, ပအိၣ်ဒီးလ့ၣ်ဘၢၢ်ပၣ်တံၣ်လၢ အစးထီၣ်ဆှၢနုာ်ဝဲဒၣ်သဲစးသ့ၣ်တဖၣ်ဖဲဘျီၣ်ဒိၣ်အပူၤ လၢအကပဲၤထုးကွံာ်ဝဲဒၣ် တၢ်တီတၢ်တြၢ်အန့ဆၢၣ်ဒီး နုာ်လီၤဆူ တၢ်မၤကၤဃုာ်တၢ်ဒီး နီးရူ လၢတၢ်မၤဟးဂီၤပှၤသူးသ့ၣ်လၤကပီၤ အဂၤတခါအဂီၢ် လၢအဂဲၤလိာ်တၢ်ဒ်သိးတၢ်မၤဟးဂီၤ ပှၤဃ့လီၢ်အီၣ်ကဒုသ့ၣ်တဖၣ်အသူးသ့ၣ်လၤကပီၤဒီး ထီဒါဝဲကလုာ်ဒူၣ်ဆဲးလၤအါကလုာ်သနူန့ၣ်လီၤ. နာ်သက့ ပဒိၣ်လၢပလိၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ် ကဘၣ်မ့ၢ်ပဒိၣ်လၢအတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်လၢအအိၣ်ဒီး သူးသ့ၣ်လၤကပီၤဒီး တၢ်ယူၤယီၣ်ပာ်ကဲ, ဒီးတၢ်ခံမံၤလၢၤအံၤန့ၣ် ပဒိၣ်အဝဲအံၤမၤအီၤတန့ၢ်ဘၣ်.”
ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်ဂ့ၢ်ဝီကိတိာ် Murray Watt ဒီသဒၢဝဲဒၣ်တၢ်မၤကၤတၢ်အတၢ်သးလီၤပလိာ်အံၤ, လၢအပာ်ဖျါအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲး အါန့ၢ်ဒ်လၢ Tony Burke တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ ဖဲတၢ်သံကွၢ်သံဒိးဒီး Sky News တၢ်ကစီၣ်သန့န့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲဒၣ် ခဲကနံၣ်အံၤ ပဒိၣ်န့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကထုးကွံာ်ဝဲဒၣ် ပှၤဆီၣ်ထွဲ NZYQ ကရူၢ် အံၤလၢအကထိကလးန့ၣ်လီၤ.
“အလီၢ်အိၣ်လၢ ပဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အတအိၣ်ဒီးလံာ်ခီကီၢ်ခွဲးယာ်လၢ အကအိၣ်ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤဘၣ်, ဒီးပှာ်နုာ်ကီၢ်သနူတခါလၢ်လၢ်လၢအမၤတၢ်မၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီး အတၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ်, လၢအမ့ၢ်, နမ့ၢ်တအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢနကအိၣ်ဖဲထံကီၢ်တဘ့ၣ်အပူၤဘၣ်န့ၣ်, နကဘၣ်မုၢ်လၢ်ပာ်လၢ တၢ်ကထုးထီၣ်ကွံာ်နၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤအိၣ်ပှိၤဆီၣ်ထွဲလိာ်သးတကရူၢ်အံၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် သဲစးတၢ်စံၣ်ညီၣ်ပီတ့ တၢ်သံသမိးကွၢ်ကဒါက့ၤ, ပှၤမၤစၢၤတၢ်အတၢ်ကျဲၤဃူကျဲၤဖိးသ့ၣ်တဖၣ်ဝံၤလံ, ဒီး အခဲအံၤန့ၣ်ပမၤန့ၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤဒီးနီးရူ, လၢအပျဲပှၤလၢပကထုးကွံာ်ပှၤကညီလၢအတအိၣ်ဒီးခွဲးယာ်လၢကအိၣ်ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”
အဝဲစံးဝဲဒၣ် ပှၤလၢ တၢ်ကဆှၢဖျိးကွံာ်အီၤ အနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွးန့ၣ် ပဒိၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ရဲၣ်လၢ ကမၤအါထီၣ်အီၤကယီကယီနာ်သက့ ပှၤလၢအကဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးခဲလၢာ် အနီၣ်ဂံၢ်ပာ်ဖှိၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးခဲလၢာ်န့ၣ် တတဲဖျါဝဲဘၣ်.
သဲးစးတၢ်ဘျၢလၢအဘၣ်ဘျးအသးဒီး နီးရူတၢ်သးလီၤပလိာ်အံၤ တၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်လၢ တယံၤဘၣ်အတီၢ်ပူၤ တၢ်ကဆဲးမၤဝဲ သဲစးဂ့ၢ်ဝီ တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်န့ၣ်လီၤ.
