Key Points
- ပှၤအီစထြ့လယါဖိကမျၢၢ်လံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်လီၤကလီဝဲတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ဝဲၤကျိၤသ့ၣ်တဖၣ် လၢအဘျးစဲန့ၢ်ဒီး ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤပှၤကညီသးနံၣ်ကိးကလုာ်ဒဲးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
- ဘၣ်ဃးတၢ်မၤစၢၤ ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးဟဲတုၤသီသ့ၣ်တဖၣ် ကဆီလီၤသးအဂီၢ်န့ၣ်, လံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ် ဂဲၤလိာ်ဝဲမူဒါလၢအရ့ဒိၣ်မး, ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤ သိၣ်လိန့ၢ်အဲကလံးကျိာ်တၢ်မၤလိတီၤကၠိ, လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် ပှၤတဝၢ အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
- လံာ်ရိဒၢးတနီၤနီၤ အခဲအံၤအဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးပှၤမၤတၢ်ဖိလီၢ်လး ဒ်သိး ပှၤဂ့ၢ်ဝီပှၤမၤတၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် လီၢ်လးတၢ်ဖံးတၢ်မၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤအါထီၣ် ပှၤကိးဂၤဒဲးအတၢ်ပၣ်ဃုာ်မၤသကိးဖဲပှၤတဝၢအပူၤန့ၣ်လီၤ.
သကုၤအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤ, ကမျၢၢ်လံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ လံာ်လၢအဲကလံးကျိာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ကျိးအဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်အါန့ၢ် အဘ့ၣ် အကကွဲၢ် ၄ဝ န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ လံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အမူအဒါ တၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အါန့ၢ်ဒ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ဟ့ၣ်လိၢ်လီၤလံာ်ဖးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
လံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်ထီဘိန့ၣ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဘျးစဲန့ၢ်တၢ်
အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး မူးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲတၢ်မံၤလၢ်လၢ်, စးထီၣ်လၢ တၢ်တဲ တဲဃဲၤပူအဆၢကတီၢ် ဒီး ပှၤကွဲးလံာ်ဖိတၢ်ကတိၤဆူဒံၢ်ကၠံၢ်ထၢၣ် တၢ်သ့ဖးလံာ်အတီၤသ့ၣ်တဖၣ်, လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤတၢ်မၤမူးမၤပွဲသ့ၣ်တဖၣ်ဒိး တၢ်တ့ဘှီတၢ် တၢ်မၤလီၢ်တၢ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
Runti You, မ့ၢ်ဝဲ Doncaster Library, လံာ်ရိဒၢးပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဂၤ ဒီး ဟဲန့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢ တရူးကီၢ်ဝ့ၢ်ဆံးကိးဖိတဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ
အဝဲသ့ၣ်နီၣ်ဘၣ်ဒ်လၢအဝဲဟဲတုၤသီအခါ အဝဲလီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်မး မ့ၢ်လၢအဝဲမၤန့ၢ်ဘၣ်ဝဲၤကျိၤဝဲၤဒ့ ခဲလၢာ်ဃၣ်ဃၣ်ဖဲ အီစထြ့လယါလံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤအဝဲမၤစၢၤနဲၣ်ကျဲ ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးအသီသ့ၣ်တဖၣ် လၢကသူသနူတၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
“သီသီခါန့ၣ် လၢယဂီၢ် မ့ၢ်ဝဲလုၢ်လၢ်ဆဲးလၤ အတၢ်ဖုးဘၣ်သးတခါ မ့ၢ်လၢအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤလံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၢ် တမ့ၢ်ထဲအဟ့ၣ်လီၤလံာ်လဲၢ်ဘၣ်, အိၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲဒီးဝဲၤကျိၤအကလုာ်ကလုာ် အဃိန့ၣ်လီၤ”.
Australian public libraries provide free programs and services that connect and support people of all ages. Credit: The Wagga Wagga City Library
ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးအသီသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်မ့ၢ်ဝဲထူပူၤတခါ
လံာ်ရိဒၢးအါမး, လီၤဆီဒၣ်တၢ်ဖဲ ကလုာ်ဆူၣ်ဆဲးလၤအါကလုာ်အဟီၣ်ကဝီၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, တၢ်မၤန့ၢ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢပှၤဟဲတုၤသီသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်အိၣ်အါမး, ဒ်သိး တၢ်မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢတၢ်မၤလိအဲကလံးကျိာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အိၣ်ဒီးတၢ်ဘျးစဲဒီးအဝဲသ့ၣ်အပှၤတဝၢမ့ၢ်ဂ့ၤ, ဒီး တၢ်မၤသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်သးလၢပှၤအီစထြ့လယါဖိအတၢ်အိၣ်မူမ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲ New South Wales အပူၤန့ၣ်, Wagga Wagga City Library — အလံာ်ရိဒၢးအံၤ အိၣ်ဝဲဒီး Language Café ကျးဖိတဖျၢၣ်, လၢပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤမူဒါခိၣ် Leila Davandeh စံးဝဲဒၣ်, ပှၤမုာ်သးမၤကလီတၢ်ဖိဖဲန့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, မ့ၢ်ပှၤလၢအမသိၣ်လိအဲကလံးကျိာ် မ့တမ့ၢ် ဖးယုၤဝဲဒၣ်လံာ်လၢ ပှၤဟဲမၤလိတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးလၢ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢအမံၤမ့ၢ် Library Connections န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲလံာ်ရိဒၢးကရၢဖိတၢ်ဒုးနဲၣ်ဖျါတၢ်ဂီၤဒိဒီး အဝဲသ့ၣ်ဟဲဆူအီစထြ့လယါကီၢ်အတၢ်လဲၤကျဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ Yazidi ပိာ်မုၣ်သးစၢ်တဂၤနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဖဲတၢ်ဂဲၤဒိအပူၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲ Doncaster အပူၤန့ၣ်, Runti You အိၣ်ဝဲဒီးတၢ်ဖးလံာ်ကရူၢ်တဖု လၢပှၤဟဲတုၤသီသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒီး ပှၤအိၣ်ဆိးန့ၢ်ဖးယံၤ လၢအကတိၤအဲကလံးကျိာ်တဘၣ်ဘၣ် ဒီးအဲၣ်ဒိးမၤဂ့ၤအါထီၣ်အဝဲသ့ၣ်အဲကလံးကျိာ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
အဝဲစံးဝဲဒၣ်, “ဖဲပကရူၢ်အံၤအပူၤဒ်သိးတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီဟဲအိၣ်ထီၣ်တဆီဘၣ်တဆီအသိး, အဝဲသ့ၣ်ခံဒူၣ်အံၤအဘၢၣ်စၢၤ ကသူၣ်ထီၣ်သကိးဝဲတၢ်ရ့မုရ့သကိးကယီကယီဖိန့ၣ်လီၤ. အဃိဖဲကရူၢ်အံၤအပူၤ, တမ့ၢ်ထဲတၢ်ဃုမၤန့ၢ်တၢ်မၤစၢၤလၢကမၤဂ့ၤထီၣ်အဝဲသ့ၣ်တၢ်သ့အဲကလံးကျိာ်အဂီၢ်ဘၣ်, မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢကမၤသ့ၣ်ညါလိာ်သးတဂၤဒီးတဂၤ ဖဲပှၤတဝၢအပူၤ လၢအမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢ အတၢ်ပညိၣ်အိၣ်လၢအဲၣ်ဒိးမၤလဲၤထီၣ်လဲၤထီၣ်အါထီၣ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်သ့အဲကလံးကျိာ် ဃုာ်ဒီး လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤအထူအထံးလၢအလီၤဆီလိာ်အသးအဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး သူၣ်ထီၣ်သကိးတၢ်ဘျးစဲဖဲအဝဲသ့ၣ်အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ.
လံာ်ရိဒၢးလၢပှၤကိးဂၤအဂီၢ်
တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤဖိဒံဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်, ပှၤဆံဆဲၣ်နံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဒီး ဟံၣ်ဖိဃီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
လၢမိၢ်ပၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်လၢလံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် Leila Davandeh ထံၣ်အီၤဒ်အမ့ၢ်မူခိၣ်ဘီမုၢ်တခါန့ၣ်လီၤ.
“ယမ့ၢ်မိၢ်သးစၢ်တဂၤလၢအအိၣ်ဒီးဖိဆံးတဂၤ, ယတမၤတၢ်မၤဘၣ်, ဒီး ယကွၢ်တၢ်ဟးအိၣ်ကဒုအလီၢ်, အဃိ လံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လၢဂီၢ်ထီဘိမ့ၢ်ဝဲတၢ်ဟးအိၣ်ကဒုအလီၢ်တခါန့ၣ်လီၤ. ယစးထီၣ်နၢ်ပၢၢ်အီၤဖဲယစးထီၣ်မၤတၢ်မၤဖဲလံာ်ရိဒၢးတဖျၢၣ်အပူၤဒီး ယထံၣ်ဘၣ် မိၢ်သးစၢ်အါမးဒီးအဖိဆံး သးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဟဲဟးအိၣ်ဝ့ၤဝီၤဝဲဒၣ်ဖဲလံာ်ရိဒၢးအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်အံၤတမ့ၢ်ထဲအမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢကထံၣ်လိာ်သးဒီးပှၤဂုၤပှၤဂၤဒီး ရ့လိာ်မုာ်လိာ်သးတခါဘၣ်, အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဘူးအိၣ်တံၢ်ဘၣ်ဒီး လံာ်လဲၢ်, ဃုာ်ဒီးလံာ်ဖျၢၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒီး လံာ်ဖးသ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ.”
Pamela López, မ့ၢ်ဝဲပှၤသူလံာ်ရိဒၢးဖဲမဲလ်ဘၢဝ့ၢ်တဂၤ ဒီး အဝဲန့ၣ် အဝဲသးအိၣ်လဲၤထီၣ်ဒိကနၣ်ဖိသၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒီး တၢ်တဲတၢ်ဃဲၤပူအဆၢကတီၢ် လၢအဖိခွါဆံးဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ: အဝဲစံးဝဲဒၣ်, “ယဘျၢလီၤယသးလၢလၢပှဲၤပှဲၤဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ်အံၤပူၤ, သူၣ်ဖှံသးညီဒီး သူၣ်ဝံၣ်သးဆၢ ဖိဒံဖိသၣ်တၢ်သးဝံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ယပလၢၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲတၢ်လီၤဆီတမံၤ ခီဖျိလၢ နမ့ၢ်ကွၢ်အီၤဝးဝးန့ၣ် နကသ့ၣ်ညါလီၤက့ၤလၢ ပှၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်မၤတၢ်ဒ်သိးသိးတမံၤဃီန့ၣ်လီၤ.”
လံာ်ရိဒၢးအိၣ်ဝဲအါမးလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်တဲပူ အတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢကျိာ်အဂုၤအဂၤ တမ့ၢ်အဲကလံးကျိာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
Language Café ဖဲ Wagga Wagga City Library န့ၣ် အိၣ်ဒီး ကလုာ်ဒူၣ်ဆဲးလၤအါကလုာ်ပှၤသးစၢ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ.
Runti You စံးဝဲဒ်အံၤ, “ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဒုးနဲၣ်တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်, ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဒ့တၢ်အူ, ပအိၣ်ဒီး တၢ်ဒ့လိကထါ, တၢ်ဒ့လိ drum (ဒၢ), ပအိၣ်ဒီးတၢ်မၤလိတၢ်ခဲၣ်တၢ်ဂီၤ ဒီး အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးတၢ်ဟ့ၣ်လီၤဒုးသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကွဲဝဲဒၣ်ပှၤကညီစှၤကိးဂၤလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၤဆီလိာ်အသးသ့ၣ်တဖၣ် ကဟဲဒီးတဲလီၤန့ၢ်ပှၤတၢ် လၢအဘၣ်ဃး အဝဲသ့ၣ်တၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူအဂ့ၢ်အကျိၤဒီး ဒ်သိးကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤအံၤအဂီၢ် တၢ်မၤနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢ ပှၤဟဲတုၤသီဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်မၤအီၤန့ၣ်လီၤ.
Libraries play a crucial role in helping new migrants settle in, offering English classes, cultural programs, and community-building activities. Credit: Wagga YMG Karate Session/ The Wagga Wagga City Library.
အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် မၤန့ၢ်စ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ် ပှၤဒိၣ်တုၤခိၣ်ပှဲၤဒီး ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်သ့ၣ်တဖၣ် တၢ်သူစဲးဖီကဟၣ် တၢ်မၤလီၢ်တၢ်မၤလိသ့ၣ်တဖၣ်, တၢ်ဖးလံာ်ကရူၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ဟ့ၣ်နီၤလီၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ ပှၤအံးထွဲကွၢ်ထွဲတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
လံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်လၢအဆီတလဲအသးဆူ တၢ်သူဒံၢ်ကၠံၢ်ထၢၣ်ပျဲၢ်စီၣ်အဃိ, တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအါမး, လၢအမ့ၢ်ဒ်သိး ကၠိလံာ်လဲၢ် ဟံၣ်တၢ်မၤ အတၢ်မၤစၢၤဒီး ပှၤကွဲးလံာ်ဖိတၢ်ကတိၤလီၤတၢ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်ဖဲအီၣ်လဲအပူၤန့ၣ်လီၤ. အဃိန့ၣ် နဟဲထီၣ်ဒိကနၣ်လၢနနီၣ်ကစၢ်မ့ၢ်တသ့ဒၣ်လဲာ် နဒိကနၣ်အီၤ က့ၤကွၢ်က့ၤအီၤဖဲအီးလဲအပူၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
Bronwyn Arnold မ့ၢ်ဝဲပှၤလၢအမူအဒါအိၣ်လၢ Whitehorse Manningham Libraries ပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်ပၣ်ဃုာ်မၤသကိးတၢ်ဒီး မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး The Pines ဝဲၤဒ့ ပှၤရဲၣ်ကျဲၤတၢ်အခိၣ် ဖဲမဲလ်ဘၢမုၢ်ထီၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးလၢ လံာ်ရိဒၢးပှၤမၤတၢ်ဖိန့ၣ် ထီဘိအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤသးလၢကမၤစၢၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“ထီဘိန့ၣ်ပတဲလၢ လံာ်ရိဒၢးပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤအံၤ အတသ့ၣ်ညါတၢ်ခဲလၢာ်ဘၣ်, နာ်သက့ ယအဲၣ်ဒိးတဲအီၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ, ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပအဲၣ်ဒိးဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ကိးမံၤဒဲးလၢပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် သံကွၢ်ပှၤန့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်ဟဲဒီးတဲဘၣ်ပှၤ ‘ယမၤတၢ်အံၤတသ့ဘၣ်’ မ့တမ့ၢ် ‘တၢ်တခါအံၤယတသ့ၣ်ညါအတၢ်စံးဆၢဘၣ်’ န့ၣ်, ပကဆ့ၣ်သကိးဒီးနၤ ဒီး တၢ်စံးဆၢလၢနလိၣ်ဘၣ်ဃုအီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပကနဲၣ်ကျဲနၤန့ၣ်လီၤ.”
Some libraries now employ social workers, reinforcing their role as inclusive and evolving community spaces. Credit: The Wagga Wagga City Library
လံာ်ရိဒၢးပှၤဂ့ၢ်ဝီပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအဘျဲၣ်
လံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ် ဒ်ယံၤဒ်ကဲထီၣ်ဝဲလီၢ်ခၢၣ်သးတခါလၢ ပှၤတဝၢသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်အဃိ, လံာ်ရိဒၢးတနီၤန့ၣ် ဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၢ်လးဒီး ပှၤဂ့ၢ်ဝီ ပှၤမၤတၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
Lizzie Flaherty မ့ၢ်ဝဲ, လံာ်ရိဒၢးပှၤဂ့ၢ်ဝီပှၤမၤတၢ်ဖိအဆိကတၢၢ်တဂၤဖဲ South Australia, လၢအမၤတၢ်ဖဲ Salisbury Community Hub Library န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးလၢအဝဲအဲၣ်ဒိးထံၣ်အါထီၣ် ပှၤဂ့ၢ်ဝီပှၤမၤတၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် သကုၤထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် လံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
“လံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်ဒီး လၢပှၤတဝၢသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်ဆီတလဲအဖီခိၣ်န့ၣ် တၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဆီတလဲအသးန့ၣ်လီၤ. ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်စးထီၣ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဝဲ ပှၤဂ့ၢ်ဝီပှၤမၤတၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဖဲပှၤတဝၢအပူၤသ့ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါအဝဲထံၣ်လၢ လံာ်ရိဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ် လၢပှၤခဲလၢာ်ဟဲပၣ်ဃုာ်အိၣ်ဖှိၣ်သ့အလီၢ်န့ၣ်လီၤ.
“တၢ်လၢလံာ်ရိဒၢးန့ၢ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်လီၢ်လၢခံကတၢၢ်လၢနတဘၣ်လီၤဂာ်ဒ်သိးပှၤဂုၤပှၤဂၤဘၣ်, နတဘၣ်ဟ့ၣ်အပှ့ၤအဘူးအလဲဘၣ်, နကဟဲဖဲအံၤအဂီၢ်တလိၣ်လၢနကဘၣ်မ့ၢ် ပှၤလၢအမၤတၢ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတခါခါဘၣ်; မ့ၢ်တၢ်တူၢ်လိာ်မုာ်ပှၤကိးဂၤဒဲးအလီၢ်ဒီး တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲအတၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢတလိၣ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲ, မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢအအိးထီၣ်သး ပှဲၤဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးန့ၣ်လီၤ.”
ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအကါဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလၢ နတၢ်အိၣ်မူအသီဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအဂီၢ် Subscribe မ့တမ့ၢ် follow အီစထြ့လယါကီၢ်အဂ့ၢ်အကျိၤ Australia Explained တၢ်ကလုၢ်တက့ၢ်.
နတၢ်သံကွၢ်အိၣ်တမံၤမံၤဧါ? မ့တမ့ၢ် နတၢ်ဆိကမိၣ်အိၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီ တခါခါဂီၢ်ဧါ? နဆှၢန့ၢ်ပှၤလီပရီ အံမ့လ် ဖဲ australiaexplained@sbs.com.au အပူၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
