အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤကဆီတလဲနမံၤလၢအဖိးသဲစးတၢ်ဘျၢဒ်လဲၣ်?

Two young women using laptop together while reviewing code

How can you change your name in Australia? Source: iStockphoto / SeventyFour/Getty Images

တၢ်ဃုထၢလၢ ကဆီတလဲနမံၤ လၢအဖိးဒီးသဲစးတၢ်ဘျၢန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဆၢတဲာ်အရ့ဒိၣ်ဖဲနတၢ်အိၣ်မူအပူၤတခါ လၢအဆဲးကလၤဝဲဒၣ်နနီၣ်ကစၢ်အတၢ်အိၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နာ်သက့ လီၤကမၢကမၣ်တခါန့ၣ်, ကိးနံၣ်ဒဲး ပှၤအီစထြ့လယါဖိလၢအဆီတလဲအမံၤခီဖျိ တၢ်သြီနုာ်မံၤစရီ လၢတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်, တၢ်သံဒီး တၢ်ဒိးတ့ဒိးဖျီ—Registry of Births, Deaths & Marriages ဝဲၤကျိၤအပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ အကထိကလးအါမးန့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဆိကမိၣ်လၢ နကဆီတလဲနမံၤ အခီၣ်ထံးတဖျၢၣ် မ့တမ့ၢ် မံၤလီၢ်ခံ ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အမံၤတခီ, နကဘၣ်မၤအီၤဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် တၢ်ပာ်ဖျါအကူာ်အံၤ ကဆှၢဝဲနၤတဆီဘၣ်တဆီန့ၣ်လီၤ.


Key Points
  • တၢ်ဆီတလဲမံၤတဆီဘၣ်တဆီလၢအဖိးသဲစးန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ရဲၣ်ကျဲၤမၤအီၤလၢ Registry of Births, Deaths & Marriages ဖဲနကီၢ်စဲၣ် မ့တမ့ၢ် ကဝီၤဒိၣ်တၢ်ပၢအပူၤန့ၣ်လီၤ.
  • တၢ်မၤတဆီဘၣ်တဆီန့ၣ် လီၤဆီလိာ်အသးအကလုာ်အါမး ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢနအိၣ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
  • တၢ်အိၣ်သးတနီၤနီၤ, လၢအမ့ၢ်ဒ်သိးဖျီသးဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, နကဆီတလဲနမံၤအဂီၢ် တလိၣ်လဲၤခီဖျိအီၤဖဲ BDM အအိၣ်ဘၣ်.
  • နဆီတလဲနမံၤမ့ၢ်ဝံၤလံတဘျီ, နမူဒါအိၣ်လၢနကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါက့ၤတၢ်ရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ်, လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီးထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤဂ့ၢ်ဝီဝဲၤကျိၤန့ၣ်လီၤ.
နမံၤလၢအဖိးသဲစးတၢ်ဘျၢန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် နမံၤလၢအအိၣ်ဖျါဖဲနနီၣ်ကစၢ်တၢ်က့ၣ်ပနီၣ်အပူၤ လၢအမ့ၢ်ဒ်သိး အိၣ်ဖျဲၣ်လံာ်အုၣ်သး, လံာ်ဟးကီၢ်—passport မ့တမ့ၢ် လံာ်ခီကီၢ်—visa တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ်လီၤ.

နမ့မ့ၢ် အီစထြ့လယါထံဖိကီၢ်ဖိ မ့တမ့ၢ် ပှၤအိၣ်ဆိးလီၤစိၤန့ၣ်, နအိၣ်ဒီးတၢ်ဃုထၢလၢ နကဆီတလဲနမံၤ လၢအဖိးသဲစးတၢ်ဘျၢ လၢနမၤအီၤသ့ခီဖျိ တၢ်သြီနုာ်မံၤစရီလၢ တၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်, တၢ်သံဒီး တၢ်ဒိးတ့ဒိးဖျီ—Registry of Births, Deaths & Marriages (BDM) ဝဲၤကျိၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
AUSTRALIAN BIRTH CERTIFICATE STOCK
A close up view of an Australian Birth Certificate in Sydney, (AAP Image/Paul Braven) Source: AAP / PAUL BRAVEN/AAPIMAGE

ဘၣ်မနုၤအဃိလၢနဆီတလဲနမံၤလဲၣ်?

ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် ဆီတလဲတမံၤ ခီဖျိတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအိၣ်ဝဲအါမး လၢနဂံၢ်ဒွးအီၤတလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤန့ၣ်လီၤ.

Derise Cubin, ပှၤကတိၤတၢ်ပၢလၢ BDM ကရူၢ် ဖဲ Access Canberra စံးဝဲဒၣ်, “တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကမ့ၢ် တၢ်ဟံးန့ၢ်မံၤအသီလၢအဖိးသဲစးတၢ်ဘျၢ မ့တမ့ၢ် ဟံးန့ၢ်ကဒါက့ၤမံၤလိာ်ကွဲ, ဆီတလဲမံၤလီၢ်ခံ ဟံၣ်ဖိဃီဖိအမံၤ ဖဲဖျီသးလၢထံချၢကီၢ်ချၢဝံၤအလီၢ်ခံ, ဃုထၢမံၤလၢအဂ့ၤဒီးအနီၣ်ကစၢ် တၢ်ပာ်ပနီၣ်မုၣ်ခွါတၢ်က့ၣ်ပနီၣ်အဖီခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.”

ပှၤဟဲသုးအိၣ်ဆိးဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤတနီၤ လၢအဆီတလဲကွံာ်အမံၤန့ၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ်, လၢအမ့ၢ်ဒ်သိး ပှၤတ့တၢ်ဂီၤဒွဲလၤပီညါ Elliott Fox န့ၣ်လီၤ.

အဝဲဟဲသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢအဝဲအနီၣ်ဆံးဆံးဖိအခါ ဒီးဟဲန့ၢ်ဝဲလၢ (တၢ်ကိးအမံၤလီၢ်လံၤ) Czechoslovakia ထံကီၢ်န့ၣ်လီၤ.

“ဖဲပဟဲတုၤဒီး ပမံၤလၢ အီစထြ့လယါကီၢ် သြီနုာ်စရီတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအပူၤန့ၣ်, ပမံၤအကလုၢ်သီၣ်ဖဲလံာ်ဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ် ထုးကွံာ်အသး ခီဖျိလၢ တၢ်ကလုၢ်သီၣ်အံၤ လၢအဲကလံးကျိာ် အလံာ်ဖျၢၣ်န့ၣ်တၢ်တသူအီၤဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ပမံၤန့ၣ်တၢ်ကဒိးအီၤအကလုၢ်သီၣ်န့ၣ် လီၤဆီကွံာ်အသးဒီး အကလုၢ်လၢအဘၣ်သီၣ်နီၣ်ကီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယဒိၣ်ထီၣ်ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤ တၢ်ကီဘၣ်ယၤလၢ ယမၤလီၤတံၢ်ယမံၤတၢ်က့ၣ်ပနီၣ် ဒီး အတဟ့ၣ်လီၤ တၢ်နာ်န့ၢ်လီၤနီၣ်ကစၢ်အသးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”

ဖဲအဝဲမ့ၢ်ပှၤဒိၣ်တုၤခိၣ်ပှဲၤတဂၤတဘျီ, Elliott ပတံထီၣ်လၢကဆီတလဲအမံၤ လၢအလီၢ်ခံ—ဟံၣ်ဖိဃီဖိအမံၤ လၢအဝဲအဲၣ်ဒိးအီၤတဖျၢၣ်, လၢအဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်အနီၣ်ကစၢ်တၢ်နာ်န့ၢ်လီၤသးဒီး ဘၣ်လိာ်သးဂ့ၤဒီး အဝဲအနီၣ်ကစၢ်တၢ်က့ၣ်ပနီၣ် ဒ်သိး ပှၤပာ်ဖျါဒွဲလာ်ပီညါတဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.
Close up of a birth certificate.
Close up of a birth certificate. Source: iStockphoto / Yau Ming Low/Getty Images
ပှၤအိၣ်တနီၤ လၢအလိၣ်ဘၣ်ဆီတလဲအမံၤ ခီဖျိတၢ်မၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲး တၢ်ကွဲးအမံၤဖဲတၢ်ကရၢကရိဝဲၤဒၢး အတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

Mehrangiz Tabatabaei မ့ၢ်ဝဲ ပှၤဆီလီၤအိၣ်ဆိး ပှၤရဲၣ်ကျဲၤတၢ်အခိၣ်တဂၤ ဖဲ Migrant Resource Centre လၢအအိၣ်ဖဲထဲးစမ့နံယါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးတၢ်ဆီတလဲမံၤ တၢ်ပတံထီၣ်အီၤ တၢ်ဖံးတၢ်မၤတဆီဘၣ်တဆီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အဝဲမၤစၢၤတ့ၢ် ပှၤလၢအဟဲမၤန့ၢ်တၢ်မၤစၢၤဖဲအအိၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ.

“တၢ်ဂ့ၢ်ကီအါမးတခါ လၢအကဲထီၣ်သးဒီးပှၤဟဲန့ၢ်လၢကီၢ်ပယီၤ ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်အီၤဖဲ အဟဲတုၤဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ — တၢ်သူကမၣ်အဝဲသ့ၣ်အမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်သူကမၣ်အဝဲသ့ၣ် အမံၤအခီၣ်ထံးတဖျၢၣ်ဒီး အမံၤလီၢ်ခံ ဟံၣ်ဖိဃီဖိအမံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်အသးတလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. နာ်သက့, ညီနုၢ်န့ၣ် ပှၤကီၢ်ပယီၤသ့ၣ်တဖၣ် အတအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်ပနီၣ်မံၤလီၢ်ခံဟံၣ်ဖိဃီဖိအမံၤဘၣ်.”

တဘျီအခါ ပှၤကီၢ်ပယီၤ လၢအသးနံၣ်အိၣ်ဆံဆဲၣ်နံၣ်တဂၤ ဟဲဃ့ဝဲတၢ်မၤစၢၤ မ့ၢ်လၢအမံၤ အခီၣ်ထံးတဖျၢၣ် တဝာ်န့ၣ် တၢ်သူဃုာ်အီၤဖဲ အမံၤလီၢ်ခံ ဟံၣ်ဖိဃီဖိမံၤအကျါန့ၣ်လီၤ.

အကၠိန့ၣ် သြီနုာ်စရီမၤနီၣ်အမံၤ ခံဖျၢၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ဒ်အမ့ၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိမံၤအသိး အဃိ, ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်လၢ တၢ်နၢ်ပၢၢ်ဘၣ်အီၤကီန့ၣ်လီၤ.

“ဒ်သိး သနူကျိာ်ကွာ်သ့ၣ်တဖၣ် တိၢ်နီၣ် အမံၤ အဆိကတၢၢ်တဖျၢၣ်ဒီး မံၤလီၢ်ခံ ဟံၣ်ဖိဃီဖိအမံၤကဘၣ်အဂီၢ် အဝဲမၤပှဲၤ တၢ်ဆီတလဲမံၤအသီလၢအဖိးဒီးသဲစးတၢ်ဘျၢ ဖဲ Births, Deaths & Marriage ဝဲၤကျိၤအအိၣ်နာ်သက့, ဖဲအပဝဲပတံထီၣ် ခိသွဲနီၣ်ဂံၢ်အခါဒီး အိးထီၣ်စ့တၢးစရီအခါ, တၢ်ကရၢကရိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဟံးန့ၢ်ဝဲအမံၤ လီၤဆီလိာ်အသး. တနီၤန့ၣ် သူဝဲအမံၤ အခီၣ်ထံးတဖျၢၣ် ဒ်အမ့ၢ် မံၤလၢခံကတၢၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိအမံၤအသိး, တနီၤနီၤတခီန့ၣ် သူဝဲ အမံၤ ခံဖျၢၣ်တဖျၢၣ် ဒီး ပာ်ဖှိၣ်ဃုာ်အီၤဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိအမံၤန့ၣ်လီၤ.”

ဖဲနဆီတလဲနမံၤအခါတၢ်တြီဃးသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ?

တၢ်ဆီတလဲမံၤ တၢ်မၤတဆီဘၣ်တဆီန့ၣ် လီၤဆီလိာ်သး ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ နအိၣ်တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အပတီၢ် အဆိကတၢၢ်တခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ နကဘၣ်ကွၢ်ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဖဲ နကီၢ်စဲၣ်ဒီးကဝီၤဒိၣ်တၢ်ပၢအပူၤ တၢ်သြီနုာ်မံၤစရီလၢ တၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်, တၢ်သံဒီး တၢ်ဒိးတ့ဒိးဖျီ — Births, Deaths & Marriages ဝဲၤကျိၤ အလီပှာ်ယဲၤသန့အပူၤန့ၣ်လီၤ.

နမ့ၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤတခီ, နပတံထီၣ်တၢ်ဆီတလဲနမံၤအံၤ ဖဲသဲစးတၢ်ပၢ အတၢ်လီၢ်အဂုၤအဂၤသ့ဝဲနာ်သက့ နမ့ၢ်ပတံထီၣ်အီၤဖဲ BDM တၢ်လီၢ်ဖဲနသြီနုာ်ပာ်နမံၤစရီ ဖဲနအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အခါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအညီဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.

Derise Cubin စံးဝဲဒၣ်, တၢ်ဆီတလဲမံၤအဂီၢ်တၢ်ပာ်ပနီၣ် တၢ်တြီဃံးသးနံၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ်, ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢနအိၣ်တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ, ဖဲဝ့ၢ်ခိၣ်တၢ်ပၢ ACT အပူၤန့ၣ်, နမ့မ့ၢ်ပှၤလၢအသးနံၣ်အိၣ် ၁၈နံၣ်ဆူအဖီလာ်န့ၣ် လိၣ်ဘၣ်ဝဲနမိၢ်နပၢ်အတၢ်ဟ့ၣ်ခွဲးန့ၣ်လီၤ.

“ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တၢ်အိၣ်သးအိၣ်ဝဲတနီၤ လၢပှၤသးစၢ်တဂၤ ဆီတလဲအီၤသ့ ဒီးတလိၣ်ဘၣ်အမိၢ်အပၢ်တၢ်နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဘၣ် — အဒိန့ၣ်, တၢ်ဆီတလဲအဝဲသ့ၣ်အမံၤ လၢအကဘၣ်လိာ်အသးဒီး အနီၣ်ကစၢ်မုၣ်ခွါတၢ်ပာ်ပနီၣ်လီၤအသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.”

ဒ်ပှၤနီၣ်ဒိၣ်တုၤခိၣ်ပှဲၤတဂၤအသိး နဆီတလဲနမံၤန့ၢ်ဝဲသၢဘျီ, လၢတၢ်တဂံၢ်ဃုာ်အီၤဒီး တၢ်ဆီတလဲမံၤလၢအကဲထီၣ်သးခီဖျိ တၢ်ဒိးတ့ဒိးဖျီ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤလီၤဖးကွံာ်သး မ့တမ့ၢ် ခီဖျိ ဟံၣ်ပူၤဃီပူၤ တၢ်မၤဆူၣ်မၤဆီး အဃိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆီတလဲမံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဆၢတဲာ်သညူးသပှၢ်တခါ, ဒီးအလီၢ်အိၣ်လၢ နကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထံ နမံၤအသီအံၤ မူးမူးနီၣ်နီၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိန့ၣ်, နဆီတလဲနမံၤလၢ ပဒိၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ကရၢကရိ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဂၤဂၤ အမံၤလီၢ်လးပတီၢ်တန့ၢ်ဘၣ်အသိး နဆီတလဲနမံၤလၢ တၢ်ဆိကမိၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအထီဒါတၢ်တခါခါ စ့ၢ်ကီးတန့ၢ်ဘၣ်.
Pregnant woman
If you’re an Australian citizen or permanent resident, you have the option to change your legal name through the Registry of Births, Deaths & Marriages (BDM). Credit: Zero Creatives/Getty Images/Image Source

တၢ်ပတံထီၣ်အတၢ်မၤတဆီဘၣ်တဆီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်?

နကဘၣ်မၤပှဲၤဝဲဒၣ် BDM အလံာ်ပတံထီၣ်ဒီး ဟ့ၣ်လီၤနနီၣ်ကစၢ်တၢ်က့ၣ်ပနီၣ် လံာ်အုၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ် လၢအမ့ၢ်ဒ်သိး အိၣ်ဖျဲၣ်လံာ်အုၣ်သး မ့တမ့ၢ် တၢ်နီသိလ့ၣ်လံာ်ပျဲ န့ၣ်လီၤ. ညီနုၢ်န့ၣ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ နမၤပှဲၤအီၤဖဲ လီမုၢ်ပျီ (online) အပူၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.

လၢတၢ်ဆီတလဲနမံၤအဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ကသံကွၢ်နၤ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢအမ့ၢ် ဘၣ်မနုၤနအဲၣ်ဒိးဆီတလဲနမံၤလဲၣ်, မ့ၢ်ဖဲတယံၤဒ်ဘၣ်န့ၣ်နဆီတလဲဘၣ်နမံၤတဘျီဘျီလံဧါ မ့တမ့ၢ် နအိၣ်ဒီး တၢ်မၤကမၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢ အတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါတခါခါစ့ၢ်ဧါ, တၢ်ဒ်သိးအံၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

လၢအမ့ၢ်ပှၤပတံထီၣ်တၢ်ဆီတလဲအမံၤဖဲ ACT Registry ဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲဒ်အံၤ:

“ယလဲၤတုၤဖဲကတီၣ်ထီၣ်ယလံာ်ပတံလၢတၢ်ဆီတလဲမံၤအဂီၢ်အခါ, တၢ်တမံၤလၢ ယတသ့ၣ်ညါပလီၢ်ဆိပာ်စၢၤယသးဘၣ်တခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ, ယလိၣ်ဘၣ်မၤ တၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်—signature လၢအသီတခါန့ၣ်လီၤ. အဃိန့ၣ် ယမၤလိကွၢ် ယတၢ်ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်အသီအံၤချ့ချ့ဖိ ဖဲလၢ ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢအသးဂ့ၤတဂၤအံၤ အိၣ်ခိးဝဲယၤအခါန့ၣ်လီၤ.”

တၢ်ဟံးန့ၢ်နမါမ့တမ့ၢ်နဝၤအမံၤ

ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤ ဖဲနဒိးတ့ဒိးဖျီနသးအခါ တအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ပနီၣ်လၢ နကဘၣ်ဆီတလဲကွံာ် နဟံၣ်ဖိဃီဖိအမံၤဘၣ်, နာ်သက့ ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ဃုထၢလၢအကဟံးန့ၢ် အဝဲသ့ၣ် အဝၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအမံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤဒီမါဝၤတနီၤနီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ဃုာ် အဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိအမံၤ အိၣ်ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

တၢ်အိၣ်သးဒ်သိးအံၤသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, တၢ်ဆီတလဲမံၤတဆီဘၣ်တဆီအဂီၢ် တၢ်မၤအီၤသ့ၣ်တဖၣ် န့ၢ်ဝဲလိၤလိၤဘျၢဘျၢအဂ့ၢ် Derise Cubin ရှဲပၠးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.

“နဖျီသးဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤဝံၤ နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးသူဝဲဒၣ် နဝၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိအမံၤတခီ, နတလိၣ်သြီနုာ်လီၤစရီလၢတၢ်ဆီတလဲမံၤအံၤအဂီၢ်ဘၣ်.”

“နဟ့ၣ်လီၤ နတၢ်တ့တၢ်ဖျီအလံာ်အုၣ်သး လၢအဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢ Australian Registry of Births, Deaths & Marriages ဝဲၤကျိၤသ့ဝဲဒၣ် လၢကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ နတၢ်ဆီတလဲနမံၤ နီၣ်ကစၢ်တၢ်က့ၣ်ပနီၣ် တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါခိၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.”

ဖဲလၢနမ့ၢ်လီၤဖး မ့တမ့ၢ် မၤလီၤဖးကွံာ်နသးလၢနတၢ်တ့တၢ်ဖျီ ဒီးနဃုထၢနအဲၣ်ဒိးဆီတလဲက့ၤနမံၤ, က့ၤသူဒါက့ၤနမံၤဒ်သိးအပူၤကွံာ်လီၢ်လီၢ်န့ၣ် လံာ်တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါ နနီၣ်ကစၢ်တၢ်က့ၣ်ပနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် နလိၣ်ဘၣ်အီၤဒ်သိးသိးန့ၣ်လီၤ.

နမ့ၢ်ဒိးတ့ဒိးဖျီနသးဖဲထံချၢကီၢ်ချၢ မ့တမ့ၢ် နအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်န့ၢ်လၢထံချၢကီၢ်ချၢ ဒီးဒိးတ့ဒိးဖျီသးဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်လီၤဆီကအိၣ်ဝဲတစဲးဖိန့ၣ်လီၤ. နလံာ်တၢ်မၤနီၣ်မၤဃါန့ၣ် အီစထြ့လယါကီၢ်တပာ်ပနီၣ်အီၤဘၣ်သ့ဝဲအဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဘၣ်ပတံထီၣ်အီၤခီဖျိ BDM န့ၣ်လီၤ.

နပတံထီၣ်အီၤဝံၤအလီၢ်ခံတၢ်မနုၤကမၤအသးလဲၣ်?

တၢ်ပတံထီၣ် တၢ်ဆီတလဲမံၤန့ၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်တံာ်တာ်ယံၤ အိၣ်လီၤဆီလိာ်အသး အဃိ နကဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဆၢကတီၢ်တဘျုးနွံ, ဒီးဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢနပတံထီၣ်အီၤဖဲလဲၣ်အဖီခိၣ်, နကဘၣ်လီၤအပှ့ၤ ဒီလၣ် ၂ဝဝ တုၤ ဒီလၣ် ၃ဝဝ န့ၣ်လီၤ.

နလံာ်ပတံထီၣ်အံၤ တၢ်မၤအီၤမ့ၢ်ဝံၤခဲလၢာ်လံတဘျီ နကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဆီတလဲမံၤ အလံာ်အုၣ်သးတဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.

နတၢ်ဆီတလဲမံၤအသီအံၤ နကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါတၢ်ကရၢကရိအါမးန့ၣ်ပသးဒ့ဒီအီၤအလီၢ်တအိၣ်ဘၣ်. Elliott Fox စးထီၣ်ဝဲဒၣ်ဒီး တၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါ တၢ်နီသိလ့ၣ်လံာ်ပျဲဒီး လံာ်ဟးကီၢ်န့ၣ်လီၤ.

“ဖဲန့ၣ်အလီၢ်ခံ ယစးထီၣ် ဆီတလဲယမံၤ လၢတၢ်လီၢ်ကိးတီၤဒဲး, ယဆဲးကျိး တၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ကရၢကရိ လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီးယၤသ့ၣ်တဖၣ်, ဒီးအါတက့ၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ညီညီဖိန့ၣ်လီၤ. နာ်သက့ မ့မ့ၢ်တၢ်မၤတၢ်ဆီတလဲမံၤဒီးစ့တၢးစရီန့ၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ် ဒီး ကီဝဲဒၣ်. ယထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ကးတံာ်လီၤကွံာ်ယစ့တၢးစရီလၢအအိၣ်ပာ်ဒီးယမံၤလီၢ်လံၤန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအညီ ဒီး ဝံၤန့ၣ် အိးထီၣ်ကဒါက့ၤစ့တၢးစရီအသီဒီး ယမံၤလၢအသီန့ၣ်လီၤ.”
NAMES.jpg
Are there restrictions when changing your name? Credit: Unspalsh - Chuttersnap
တၢ်လီၢ်လၢနကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါအီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီး Medicare, Australian Taxation Office—အီစထြ့လယါခိသွဲဝဲၤဒၢး, Centrelink, Australian Electoral Commission—အီစထြ့လယါတၢ်ဃုထၢခီးမ့ရှၢၢ်, နတၢ်အုၣ်ကီၤအကစၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး superannuation funds—နမံၤတုၤပှၢ်တီၤကတီၢ်အဂီၢ်စ့ပာ်ဖှိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်, နကဘၣ်မၤသီထီၣ်က့ၤ နတၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၢ်သါအလံာ်လၢအဖိးဒီးသဲစးတၢ်ဘျၢန့ၣ်လီၤ.

ဒီးတဘၣ်သးပ့ၤနီၣ်ဆီတလဲနအံမ့လ်လၢအသီတခါတဂ့ၤ.

နကဘၣ်ပတံထီၣ်စ့ၢ်ကီး လံာ်ဟးကီၢ်အသီ, ဒီး နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးလံာ်ခီကီၢ်တခါ မ့တမ့ၢ် ကပတံထီၣ်လံာ်ခီကီၢ်တခါန့ၣ်, နကဘၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤဂ့ၢ်ဝီဝဲၤကျိၤ လၢနဆီတလဲနမံၤအသီအံၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်အိၣ်သးမ့ၢ်အိၣ်တခါလၢ်လၢ်န့ၣ်, နလီၢ်ကဝီၤ Registry of Births, Deaths & Marriages ကနဲၣ်ကျဲနၤ တၢ်လၢနကဘၣ်မၤအီၤတဆီဘၣ်တဆီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢအကါဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလၢ နတၢ်အိၣ်မူအသီဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအဂီၢ် Subscribe မ့တမ့ၢ် follow အီစထြ့လယါကီၢ်အဂ့ၢ်အကျိၤ Australia Explained တၢ်ကလုၢ်တက့ၢ်.
နတၢ်သံကွၢ်အိၣ်တမံၤမံၤဧါ? မ့တမ့ၢ် နတၢ်ဆိကမိၣ်အိၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီ တခါခါဂီၢ်ဧါ? နဆှၢန့ၢ်ပှၤလီပရီ အံမ့လ် ဖဲ australiaexplained@sbs.com.au အပူၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.

Share
Follow SBS Karen

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Karen-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service