တနံၣ်အံၤ ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်မၤဃူမၤဖိးက့ၤတၢ်အနွံအခိၣ်တီန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ Bridging Now to Next - လၢအဃ့ထီၣ်ဝဲထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် ကဆဲးကလၤကဒါက့ၤ တၢ်လၢအပူၤကွံာ်, ဆၢကတီၢ်ခဲကနံၣ်အံၤဒီး ခါဆူညါ အဂီၢ် တၢ်ဘျးစဲးလၢမၤအီၤထီဘိအံၤန့ၣ်လီၤ.
John Paul Janke မ့ၢ်ဝဲ, NITV ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်ပှၤထူလံၤဖိဂ့ၢ်ဝီအဲဒံထၢၣ်တဂၤဒီး ပှၤတူၢ်လိာ်ကတိၤလီၤတၢ်ဖဲ NITV အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတခါ လၢအမ့ၢ်, The Point န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲဒၣ် မုၢ်နံၤမုၢ်သီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်မၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်ခံမံၤဖဲတၢ်မၤဃူမၤဖိးက့ၤတၢ်အတၢ်လဲၤကျဲအပူၤဒီး ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်တုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးဂ့ၤဂ့ၤတခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဖဲ ၁၉၆၇နံၣ် တၢ်ဟံးန့ၢ်ကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်သး, လၢအမ့ၢ် တၢ်အဆိကတၢၢ်တဘျီလၢ ပှၤထူလံၤဖိ အဘီရကၠံၤနၢၤသ့ၣ်တဖၣ် ပၣ်ဃုာ်ဖဲတၢ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဖးအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးခံခါတခါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ စံၣ်ညီၣ်ကွီၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ် High Courts Mabo ဆၢတဲာ် ဘၣ်ဃးလါယူၤသၢနွံတနွံန့ၣ်လီၤ.”
“မ့ၢ်တၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်ပာ်ပနီၣ် Terra Nullius —ဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်လၢပှၤတပၢအီၤနီတဂၤ, လၢအဲကလံးပာ်ပနီၣ်အီၤဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟဲတုၤလီၤဖဲအံၤအခါန့ၣ်လီၤ. အဃိလၢတၢ်မၤဃူမၤဖိးက့တၢ်အနွံအဂီၢ်အံၤ မုၢ်နံၤမုၢ်သီခိၣ်သ့ၣ်အိၣ်ဝဲခံခါ ဒီး ယအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤအါဒံအါဂၤ လၢယသ့ၣ်ညါအီၤသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ပှၤကိးဂၤဒဲးလၢအဒိကနၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအံၤ လၢအကမၤလိအါထီၣ်ဘၣ်ဃးမုၢ်နံၤမုၢ်သီအကါဒိၣ်ခံခါအံၤအဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ်လီၤ.”
ဖဲပှၤအဲကလံးဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဟဲတုၤလီၤအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအခါ ပာ်ပနီၣ်ဝဲဒၣ် ဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်အံၤ မ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်လၢပှၤတပၢအီၤနီတဂၤဘၣ် လၢအကိးဝဲ Terra Nullius နာ်သက့ဖဲ ၁၉၉၂နံၣ် လါယူၤ ၃သီအနံၤန့ၣ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ် High Court Mabo ဆၢတဲာ် မၤပတုာ်ကွံာ်ဝဲအဝဲသ့ၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
မ့မ့ၢ်လၢ National Reconciliation Week, ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်မၤဃူမၤဖိးက့ၤတၢ်အနွံန့ၣ် တၢ်စးထီၣ်မၤအီၤဒ်သိး Week of Prayer for Reconciliation, တၢ်ဘါထုကဖၣ်အနွံလၢတၢ်မၤဃူမၤဖိးက့ၤတၢ်အဂီၢ် ဖဲ ၁၉၉၃နံၣ်အခါ — လၢအဘၣ်လိာ်စ့ၢ်ကီးအသးတဘျီဃီဒီး ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ တၢ်ပာ်ပနီၣ် International Year of the World’s Indigenous Peoples — ဟီၣ်ခိၣ်ဘီမုၢ်ပှၤထူလံၤဖိလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အနံၣ်န့ၣ်လီၤ.
အီစထြ့လယါကီၢ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကလုာ်ဖးဒိၣ်အပှၤတဝၢသ့ၣ်တဖၣ် ဆီၣ်ထွဲဝဲတၢ်ပာ်ပနီၣ်မုၢ်နံၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
ဖဲ ၁၉၉၆နံၣ်န့ၣ်, Council for Aboriginal Reconciliation—အဘီရကၠံၤနၢၤတၢ်မၤဃူမၤဖိးက့ၤတၢ်ကီၣ်ကးကရၢ, ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ အီစထြ့လယါကီၢ် National Reconciliation Week—ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်မၤဃူမၤဖိးက့ၤတၢ်အနွံ အဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ်လီၤ.
သရၣ်မုၣ်ဒိၣ်စိ Jackie Huggins မ့ၢ်ဝဲပှၤလၢတၢ်သ့ၣ်ညါအီၤအါဒ်သိးပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်လၢတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအဂ့ၢ်တဂၤ, ပှၤသ့လံလဲၢ်အပတီၢ်ထီတဂၤဖဲ ခွံစလဲဖၠၣ်စိမိၤဒီးအဝဲန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ဘံးကၠါရၤဒီး ဘံရံ ကူဘး ကလုာ်ပိာ်မုၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.
အစံးဝဲဒၣ် “ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်မၤဃူမၤဖိးက့ၤတၢ်အနွံအံၤ ထီဘိန့ၣ် မ့ၢ်နွံလၢအပှဲၤဒီးတၢ်လီၤသူၣ်ပိၢ်သးဝးနီၣ်နီၣ် နာ်သက့ တကတီၢ်ဃီန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ အကတုၤဃီၤဆူတၢ်ပညိၣ်ဖီတၢၢ်အဂီၢ် အိၣ်ဒံးဖးယံၤန့ၣ်လီၤ.”
