Lapata’iga i faiga tau fa’asesē (scams)

A woman scammed AAP.jpg

Se tama'ta'i na gaoia ana tupe e se fa'alapotopotoga tau fa'asese (scam). (Image AAP).

Ua aumaia se lapata’iga mai fa’alapotopotoga o loo gafa ma puipuiga i le tatau i tagata uma ona nofouta i faiga tau fa’asesē, poo scams, i le vaitaimi lenei o aso malōlō o le Kerisimasi ma le Tausaga Fou.


I tausaga uma e faitau selau miliona tālā e gaoia e tagata ma fa’alapotopotoga solitulafono i faiga e maileina ai tupe ma isi meatotino a tagata lautele.


O le tele o faiga tau fa’asesē nei e auala mai i feso’ota’iga i luga o le ‘upega tafa’ilagi poo le telefoni.



I nisi o taimi e gaoia ai numera o fa’aputuga tupe (bank accounts) poo pepa fa’amaonia e pei o tusifolau ma pepa fanau, ma fa’aaogāina ai i nisi o faiga solitulafono.



Na fa’aalia e se sui o le matagaluega o Consumer Affairs, o se tasi o faiga tau fa’asesē e ‘ai’oi mai ai i se fesoasoani mo se tagata o se ‘āiga o loo maua i se gasegase ma mana’omia vave se tupe.



O nisi o loo sili ona pu’eina i le mailei a le tau fa’asesē, o tagata matutua ma i latou e lē lava le malamalama i le gagana Igilisi.



E tele fo’i ina pu’eina ai tagata o loo aumau i Ausetalia i visa puipuia pe lē o ni tagata nofo mau.


Na fautuaina e le sui o le matagaluega tagata uma ina ia ‘aua ne’i tu’uina ni fa’amatalaga puipuia i seisi i luga o le telefoni poo le ‘upega o feso’ota’iga, ma siaki muamua i le ‘Scam Watch’ pe o se fa’alapotopotoga ua resitaraina i lalo o le tulafono.


Mo nisi talafou ma ripoti, fa'afofoga i le SBS Samoan i le 'upega tafa'ilagi poo le SBS Radio app, pe asiasi i le Facebook SBS Samoan.


Share
Follow SBS Samoan

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Samoan-speaking Australians.
A podcast series exploring the world of rugby league from a Samoan perspective.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service