Viajen hosi Dr. Isaac Goncalves - Istória hosi família ne'ebé forma nia objetivu moris

Dr Isaac Goncalves

Dr. Isaac Goncalves halo aprezentasaun durante sorumutu haermotoly nian Credit: Dr Isaac Goncalves

Istoria ohin loron ita sei rona husi Dr. Isaac Goncalves, doutór timoroan-australianu iha area ematolójiku klíniku nee'ebe nia dalan ba nia profisaun iha mediku, hetan inspirasaun hosi nia familia no depois orienta nia moris ho objetivu. Iha epizódiu bilingual ida-ne’e, Dr. Isaac, fahe ninia viajen no mos reflesaun iha lian Inglés, enkuantu ami hakerek nia narasaun iha lian Tetum ba maluk sira atu bele komprende liu tan.


Família no moris dahuluk

Dr. Isaac Goncalves, hanesan oan mane boot hosi oan nain rua husi inan-aman Timor ne'ebe mai iha Australia hanesan refujiadu iha tinan 1975. Nia istoria hahu hosi nia sei kiik to’o ninia serbisu iha klinika hematolojia no esperansa atu kura no azuda liu tan ema seluk ne'ebe moras kankru no moras seluk ne'ebe relevante ho nia peskiza.

Moris iha família ne'ebé hasoru dezafiu barak depois de mai hela iha Australia iha inisiu - ne'ebe inklui nia inan-aman tau matan ba nia alin feto ne'ebe moras down sydnrome ( kondisaun jenétiku ida, la'ós moras ida, ne'ebé hamosu atrazu intelektuál no dezenvolvimentu no karakterístika fíziku sira) no mos nia avo feto ne'ebe mate tanba moras kankru.

Dr.Isaac ho nia avo feto, Sra. Fernanda Pinto 1979
Foto Dr. Isaac momentu sei kiik ho nia avo feto matebian, Sra. Fernanda Pinto iha tinan 1979 Credit: Dr. Isaac Goncalves
Sirkunstánsia sira ne'e fo liu tan reziliénsia, paixaun, no importánsia ba nia atu ajuda ema seluk. Esperiénsia sira uluk nian ne'e sai hanesan fundasaun ba nia kareira iha medisina.

Dr.Isaac hanoin hetan katak ho idade tina lima nia familia sira hatete tuir ba nia katak momentu ne'eba nia tur iha hau nia avo nia kama sorin no haree nia avo nia kondisaun ne'ebe uza makina hodi azuda nia komunika. Momentu ida ne'ebe fó impaktu tebes ba nia moris dahuluk hodi forma nia hakarak azuda ema ne'ebe moras.

Motivisaun no Pontu Virajen

Esperiénsia hosi sei kiik afeta tebes Dr. Isaac - hodi kuda fini ba nia paixaun atu ajuda ema seluk liuhosi medisina no peskiza. Ohin loron, nia sai hanesan hematologista klíniku no peskizadór iha Sentru Kankru Peter MacCallum iha Melbourne, Ospital The Royal Melbourne no mos Universidade Melbourne. Hematologia kliniku maka hanesan médiku espesialista ida ne'ebé halo diagnóstiku no trata moras sira raan nian, hanesan anemia, leukémia no linfoma no serbisu besik ho nia pasiente sira liuhosi kuidadu no peskiza.

Iha intervista ho Dr. Isaac nia hatete katak "La'ós momentu ida de'it maka halo ha'u hakarak sai médiku. Maibé bainhira haree pasiente sira ne'ebe sente kbiit laiha, hanesan hau nia avo nia kondisaun, halo hau hakarak tebes atu azuda sira. Hau mos iha interese iha siénsia no peskiza hodi ikus mai lori ha'u ba hematolojia - ne'ebé lori hau bele kombina diagnostiku, tratamentu no kuidadu hamutuk".

Momentu Signifikativu sira iha Medisina

Aleinde grau no marka sira ne'ebe nia hetan hosi nia estudu no mos peskiza barak ne'ebe maka nia halo ona, ba Dr. Isaac buat ida ne'ebe maka signifikante no valoriza tebes ba nia maka bainhira nia hamutuk ho pasiente sira no bele fo apoiu ba sira iha momentu ne'ebe susar tebes iha sira nia moris, asiste rekuperasaun, no fornese kuidadu ho paixaun ba sira.

Ba hau momentu sira ne'ebé signifikante tebes maka la'ós bainhira hau simu prémiu ka halo publikasaun ruma - maibe bainhira ha'u haree pasiente ida hetan tratamentu ho resultadu diak no bainhira família sira espresa sira nia gratidaun
Dr. Isaac Goncalves, Clinical Haematologist

Edukasaun no dalan kareira nian

Husi eskola médiku to'o nia PhD, Dr. Isaac nia viajen hanesan dalan ida ne'ebé maka iha persisténsia no deskoberta. Dr. Isaac hanesan destinatáriu ba prémiu exelênsia pós-graduasaun Universidade Monash nian hodi kompleta nia PhD iha área plaquetas no trombose. Ninia serbisu peskiza rezulta ona iha publikasaun lubuk ida ne'ebé hetan revizaun hosi maluk sira iha revista médiku sira ne'ebé iha valór aas - ida ne'e inklui Nature Medicine no New England Journal of Medicine. Bele haree link tuir mai ne'e.

Dr.Isaac ho nia inan-aman iha graduasaun Uni Melb MBBS iha tinan 2008
Foto graduasun husi Universidade Melbourne MBBS iha tinan 2008 Credit: Dr. Isaac Goncalves
Nia mos envolve nia-an iha estudu peskiza atuál lubuk ida, inklui investigadór prinsipál ba ensaiu klíniku sira ba trombositopenia imunidade (ITP) no mastositoze sistémiku. Dr. Isaac nia área interese inklui tantu hematolojia maligna no benigna, ho foku espesífiku ba moras koagulasaun no hemorragia. Nia prátika klínika iha hematolojia maligna maka iha mieloma no leukémia aguda. Bele haree iha nia profile kompletu tuir mai ne'e.

Iha inisiu nia kareira, nia mos halo serbisu voluntáriu iha Klínika Bairro Pite iha Dili hodi reforsa nia fiar katak edukasaun no peskiza tenke fó benefísiu diretamente ba komunidade sira.
Serbisu iha Klínika Bairro Pite fó hanoin mai ha'u hosi ne'ebé ha'u mai no tansá ha'u hakarak halo diferensa. Esperiénsia hotu-hotu forma oinsá ha'u pratika medisina ohin loron
Dr. Isaac Goncalves, Clinical Haematologist
Bairo Pite Clinic ho Dr Daniel Murphy
Dr. Isaac ho Dr. Dan Murphy matebian iha Bairo-Pite clinic Credit: Dr. Isaac Goncalves

Identidade no Valór sira

Dr. Isaac nia eransa hanesan timor-oan orienta oinsá nia pratika medisina no hakbesik ba peskiza. Respeitu ba katuas ho ferik sira, sentidu komunidade nian, no agradesimentu ba oportunidade forma nia relasaun ho nia pasiente sira no kolega sira. Sai entre ema dahuluk iha atividade oi-oin iha nia família fo ba nia sentidu responsabilidade ne'ebé maka'as atu loke dalan ba ema seluk.
Ha'u nunka haluha ha'u mai hosi ne'ebé. Respeitu ba katuas sira, sentidu komunidade nian, no gratidaun maka parte ida hosi interasaun hotu-hotu ne'ebé ha'u uza hanesan kultura Timor nian hau halo ho pasiente no kolega sira
Dr. Isaac Goncalves, Haematologist Clinical

Perspetiva Globál no Futuru Medisina nian

Nia reflete kona-ba progresu ne'ebe lao ho diak no avansado iha area medisina, liuliu iha tratamentu ba kankru. Peskizador sira agora kria hela terapia sira ne'ebé adapta ba pasiente ida-idak, inklui imunoterapia. Dr. Isaac haree era ida-ne'e hanesan era ida ne'e hanesan esperansa, iha ne'ebé kolaborasaun no inovasaun bele lori mudansa loloos. Tuir mai artikle ida ne'ebe nia hakerek mos hamutuk ho nia maluk akademiku no dotor sira

Nia hatete katak "Iha progresu ne'ebé notável iha tinan lima ikus ne'e. Kankru balun ne'ebé uluk fatal agora bele hetan tratamentu ho susesu. Ne'e emosionante atu haree peskiza ne'ebé tradús ba esperansa loloos ba pasiente sira."

Kontribusaun Ba Timor-Leste

Maski hela iha Austrália, Dr. Isaac kontinua hanoin atu kontribui ba Timor-Leste. Husi programa edukasaun sira ba ajuda pasiente sira to'o asesu ba tratamentu - nia fiar katak profisionál sira ne'ebé iha oportunidade iha rai-li'ur iha responsabilidade atu fó filafali no hametin kapasidade saúde lokál no peskiza nian.
Ha’u hakarak fó fila-fali ba Timor-Leste. Karik formasaun profisionál foin-sa’e sira, apoiu peskiza, ka hadi’a asesu ba tratamentu, oportunidade sira-ne’e iha rai-li’ur mai ho responsabilidade ida
Dr. Isaac Goncalves, Clinical Haematologist

Share
Follow SBS Tetum

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Tetum-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service