Chính phủ Úc đã chính thức ban hành lệnh cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng các nền tảng mạng xã hội phổ biến, với mục tiêu bảo vệ các em khỏi nội dung độc hại, bạo lực, bắt nạt trên mạng, đồng thời giảm tình trạng lệ thuộc vào điện thoại và thế giới ảo.
Tuy nhiên, bên cạnh sự ủng hộ, nhiều câu hỏi cũng được đặt ra: Liệu một lệnh cấm có đủ để bảo vệ trẻ em trong kỷ nguyên số? Và khi trẻ ngày càng tiếp cận công nghệ từ rất sớm, vai trò của phụ huynh và giáo dục nằm ở đâu?
Sự đồng thuận từ nhiều phụ huynh
Chia sẻ với SBS Tiếng Việt, cô Hạnh - một giáo viên và cũng là mẹ của hai con dưới 16 tuổi - cho biết lệnh cấm mang lại sự yên tâm rõ rệt cho gia đình.
“Nếu con tham gia mạng xã hội mà không kiểm soát thì sẽ gặp rất nhiều thông tin tràn lan. Trước đây con tôi chỉ xem YouTube, không dùng Facebook hay Instagram. Nhờ có luật mới ban hành nên bé cũng không đòi hỏi nữa.”
Đánh giá cao tính công bằng của chính sách, chị Dung - một phụ huynh khác - bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ:
“Trước đây con tôi thấy bạn bè được dùng mạng xã hội mà mình không được thì cảm thấy rất vô lý. Khi chính phủ cấm tất cả, tôi hoàn toàn ủng hộ vì như vậy là công bằng cho mọi đứa trẻ.”
Anh Dương, phụ huynh ở Melbourne, nhấn mạnh vai trò của gia đình trong việc định hướng trẻ sử dụng mạng xã hội. Credit: SBS Tiếng Việt
“Con tôi mới 11 tuổi, tôi đã kiểm soát từ lâu rồi. Bây giờ nhà nước cấm là rất hợp lý, để bảo vệ những em chưa đủ nhận thức. Lệnh cấm này hầu như không ảnh hưởng gì đến gia đình tôi.”
Trong khi đó, chị Linh - một người mẹ trẻ có con đang ở tuổi thiếu niên - cho rằng lệnh cấm giúp phụ huynh “nhẹ gánh” hơn trong việc quản lý con.
“Lệnh cấm giúp phụ huynh kiểm soát thời gian con dùng mạng xã hội và hạn chế tiếp xúc với thông tin độc hại. Con ban đầu không vui, nhưng về lâu dài sẽ điều chỉnh được.”
Nhìn chung, nhiều phụ huynh cho rằng lệnh cấm mang lại tác động tích cực, vừa giúp quản lý thời gian của trẻ, vừa tạo thêm cơ sở pháp lý để cha mẹ định hướng con trong môi trường số.
Ảnh hưởng thực tế và những thách thức không nhỏ
Tuy vậy, các phụ huynh cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng việc thực thi lệnh cấm không hề đơn giản, đặc biệt với lứa tuổi teen - độ tuổi tò mò và dễ bị cuốn theo trào lưu.
“Trẻ càng bị cấm cái gì thì càng muốn thử,” một phụ huynh chia sẻ.
Cô Hạnh kể lại một trải nghiệm khiến gia đình đặc biệt lo lắng:
“Một hôm con tôi xem YouTube và vô tình gặp một clip về ma rất đáng sợ, khiến bé hoảng sợ và không dám xem nữa. Thực sự rất khó kiểm soát hết nội dung trên mạng, vì ai cũng có thể đăng tải.”
Theo chị Linh, dù lệnh cấm khiến con không vui lúc đầu, nhưng lợi ích lâu dài là rõ ràng:
“Con ban đầu buồn vì bị hạn chế lướt mạng xã hội, nhưng dần dần thì đỡ nghiện điện thoại hơn và ít bị cuốn vào những nội dung không phù hợp.”
Những câu chuyện này cho thấy, ngay cả với các nền tảng quen thuộc, sự giám sát và đồng hành của phụ huynh vẫn đóng vai trò then chốt.
Cô Uyên nhấn mạnh vai trò giáo dục trong việc giúp trẻ tiếp cận mạng xã hội một cách an toàn. Credit: Bảo Uyên
“Mạng xã hội không phải hoàn toàn xấu. Nó có cả mặt tích cực lẫn tiêu cực. Quan trọng là trẻ được hướng dẫn cách tiếp cận và sử dụng thông minh.”
“Ngay từ khi còn nhỏ, nếu được dạy về công nghệ và an toàn số, khi lớn lên các em sẽ biết tự bảo vệ mình tốt hơn.”
Phụ huynh chủ động tìm giải pháp
Bên cạnh lệnh cấm, nhiều gia đình đã chủ động xây dựng các giải pháp riêng để giúp con cân bằng giữa học tập, giải trí và đời sống thực.
Cô Hạnh chia sẻ cách gia đình phân bổ thời gian cho con:
“Mình sắp xếp để con vừa học, vừa chơi, vừa tham gia các hoạt động ngoài trời như đạp xe, thể thao. Con vẫn được chơi game, nhưng luôn dưới sự giám sát của cha mẹ.”
Chị Linh thì chú trọng tăng cường hoạt động ngoài trời, trò chuyện cùng con và khuyến khích con tham gia việc nhà hay các hoạt động xã hội, nhằm giảm sự phụ thuộc vào điện thoại.
Theo anh Dương, điều quan trọng là cách tiếp cận linh hoạt:
“Phải vừa cứng vừa mềm. Không chỉ cấm mà cần giải thích cho con hiểu vì sao có luật này. Nếu chỉ cấm mà không nói rõ, trẻ sẽ tò mò và tìm cách lách luật.”
Luật pháp chỉ là một phần của lời giải
Từ góc nhìn rộng hơn, anh Dương nhấn mạnh sự phối hợp giữa luật pháp, gia đình và các công ty công nghệ:
“Nhà nước ban hành luật, các công ty truyền thông phải tuân thủ. Nhưng gia đình vẫn là hàng rào đầu tiên bảo vệ con. Phụ huynh cần giải thích, đồng hành thì luật mới thực sự phát huy hiệu quả.”
Sau hơn hai tuần triển khai, lệnh cấm được xem là bước khởi đầu tích cực. Nhưng theo một số phụ huynh và giáo viên, song song với trách nhiệm của chính phủ và các nền tảng công nghệ, vai trò giáo dục và sự đồng hành của gia đình vẫn là yếu tố then chốt.
