Theo khảo sát mới nhất của Canstar Blue, trung bình một gia đình bốn người hiện chi 240 đô la mỗi tuần cho thực phẩm, tăng 11% so với năm ngoái.
Tính từ 2021, con số này tương đương thêm gần 3.000 đô la mỗi năm.
Điều đáng chú ý, mức tăng này diễn ra ngay cả khi lạm phát toàn phần đã giảm từ 2,4% xuống 2,1%.
Người tiêu dùng cắt giảm chi tiêu khi giá cả gia tăng
Chị Mười thường xuyên đi chợ Sunshine mỗi ngày để mua rau quả tươi. Hôm nay, chị tỏ ra ngần ngại khi lựa chọn ở quầy trái cây.
“Chị đi chợ mua trái cây, mà thấy hàng hóa bữa nay giá cao quá. Chuối mấy bữa trước 3 đồng, bữa nay lên 4 đồng rưỡi. Rồi mấy loại rau cải cũng vậy, giá lên nhiều quá.”
So với lúc trước, số tiền chị mua rau quả tươi mỗi tuần đã tăng lên gấp rưỡi.
“Có tăng lên nhiều, thay vì bình thường $100, bây giờ phải tăng lên $150. Chỉ hy vọng làm sao cho giá thị trường, hàng hóa, tất cả đồ xuống giá một chút để người ta đi chợ dễ dàng hơn.”
Cũng như nhiều người khác sống gần khu người Việt, chị Hằng thường mua sắm ở cả các siêu thị như Coles lẫn các cửa hàng Á Châu. Chị nhận thấy rõ mức giá tăng lên không ngừng, nhất là tại các siêu thị qua mỗi tuần khuyến mãi.
“Giá lên... xong rồi giữ cái giá đó luôn. On sale xong, sau đó hết sale thì nó lên lại.”
Để cân đối chi tiêu, chị Hằng cho biết chỉ có cách mua ít hơn.
“Nếu như thế thì mình sẽ mua ít lại một tí. Hồi trước mình ăn nó hơi thừa, bây giờ mình mua cho đủ thôi, chứ không mua thừa để ngày mai đem đi vứt thì nó hơi phí… Ví dụ hồi trước mình mua 2kg thì bây giờ mình mua khoảng 1,5kg.”
Dù mua ít hơn, chị Hằng cho biết, tổng chi tiêu mỗi tuần của chị vẫn không giảm.
Mặc dù có bớt đi một ít món đồ mình mua nhưng mà giá sử như 1 tuần mình xài $300 thì bây giờ vẫn là $300 mà đồ ăn thì ít lại.Chị Hằng, người mua sắm
Chị Mai, thường đi chợ Sunshine, St Albans hay Footscray, cũng nhận thấy sự khác biệt rõ rệt trong giỏ hàng của mình hiện nay so với trước kia.
“Hồi trước mình đem $100 thì mình mua rất là nhiều đồ. Còn bây giờ $100 mua có được có vài món."
Nhiều người Việt cho biết họ phải tính toán kỹ hơn khi đi chợ hằng ngày. Credit: SBS Vietnamese
Nhưng thực ra nam giới cũng rất cân nhắc mỗi khi mua sắm, như anh Long chia sẻ.
“Cái gì cũng lên giá hết trơn. Đặc biệt là những cái hàng mà của Úc làm là lên giá lắm luôn… Hồi trước thì mình ra mình muốn mua gì thì mua, không có suy tính. Còn bây giờ cái gì mình cần thì mình mua, không có phung phí như trước nữa.”
Tiểu thương chịu áp lực không kém
Không chỉ người tiêu dùng, các tiểu thương gốc Việt cũng gặp khó khăn.
Chị Vy, chủ một tiệm thực phẩm Á Châu ở Sunshine, cho biết:
“Trong vòng 10 năm nay thì giá đã lên gấp đôi. Rau củ thì tăng chừng 10-20% thôi, nhưng đồ khô thì tăng lên nhiều."
Khách tiết kiệm lại, họ mua ít hơn. Hồi trước họ mua theo dạng thùng, thì bây giờ họ chỉ xài bao nhiêu mua bấy nhiêu thôi, nên lượng bán cũng giảm đi 30-40%.Chị Vy, chủ một tiệm thực phẩm Á Châu ở Sunshine
Chị Vy cho biết, sự cạnh tranh liên tục, nhiều người bán online hơn, và nhu cầu của khách giảm lại, những điều đó ảnh hưởng chung tất cả các cửa hàng.
Giải pháp hiện nay của chị Vy là giảm kỳ vọng và điều chỉnh kế hoạch kinh doanh.
“Bây giờ cạnh tranh, chỉ mong là giữ được đủ để sống, cầm cự tiếp tục mở công việc kinh doanh thôi. Cố gắng trưng bày hàng hóa đẹp hơn để khách dễ mua, giảm margin xuống chút để mọi người cùng chia sẻ.”
Tiểu thương cho biết: trưng bày đẹp hơn sẽ giúp hàng hóa dễ đến tay khách hơn. Credit: SBS Vietnamese
“Ngày xưa như xoài này mình chỉ bán $5/kg thôi mà bây giờ 15/kg. Lương ngày xưa 20 mấy đồng/giờ thì bây giờ cũng 20 mấy đồng/giờ. Lương không tăng bao nhiêu nên mức sống không cao lên, người ta giảm mua lại, để dành trả tiền nhà, tiền ga, điện, nước... Có dư mới ăn vặt, không dư thì chỉ mua đồ ăn chính đáng thôi.”
Tại một cửa hàng khác, chị Hiệp nói rằng chị đang cố gắng giữ mức “lấy công làm lời”.
“Từ sau Covid thì buôn bán không bằng lúc trước. … Người ta cũng xài ít lại, tiết kiệm lại. Ở đây mình bán thì mình lấy công làm lời thôi, bữa nào bán đắt thì có thêm chút đỉnh, còn không thì chỉ lấy công làm lời.”
Giải pháp: Quản lý chi tiêu thông minh
Theo chuyên gia tài chính Tracy Le, Giám đốc công ty LaFin group, có hơn 12 năm kinh nghiệm trong ngành tài chính - ngân hàng tại Úc, điều quan trọng nhất là biết cách phân bổ hợp lý:
Mình luôn chia khoản chi tiêu ra 2 loại: cố định và thay đổi. Khoản cố định như mortgage, insurance thì phải trả trước. Sau đó nên tạo một tài khoản riêng cho ăn uống hay shopping, và đặt một mức trần - không nên tiêu quá mức đó.Tracy Le, Giám đốc công ty LaFin group
"Ngoài ra, nên chuyển tiền vào tài khoản tiết kiệm trước khi chi tiêu, như vậy sẽ quản lý chi tiêu tốt hơn.”
Trong bối cảnh giá cả leo thang chưa hạ nhiệt, dù lạm phát đã có dấu hiệu giảm, giải pháp duy nhất cho nhiều gia đình vẫn là tiêu dùng hợp lý và tiết kiệm hơn.
