Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy rằng Hoa Kỳ sẽ giúp bảo đảm an ninh cho Ukraine trong bất kỳ thoả thuận nào nhằm chấm dứt cuộc chiến của Nga tại đây, mặc dù phạm vi hỗ trợ cụ thể vẫn chưa được làm rõ.
Ông Trump đưa ra cam kết này trong một hội nghị thượng đỉnh đặc biệt tại Tòa Bạch Ốc, nơi ông tiếp đón ông Zelenskyy cùng một nhóm đồng minh châu Âu.
Đây là cuộc gặp đầu tiên kể từ sau cuộc tranh cãi căng thẳng giữa hai nhà lãnh đạo tại Phòng Bầu dục hồi tháng Hai, và chỉ diễn ra vài ngày sau khi ông Trump gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska.
Bất chấp sự khác biệt rõ rệt về những nhượng bộ mà Tổng thống Trump muốn Ukraine đưa ra cho Nga, nhà lãnh đạo Mỹ cho biết ông vẫn lạc quan về khả năng chấm dứt xung đột.
Chúng tôi đã có nhiều cuộc thảo luận tốt, nhiều cuộc trò chuyện hữu ích, và tôi nghĩ đã có tiến triển, tiến triển rất đáng kể theo nhiều cách. Chúng tôi vừa có một cuộc gặp tốt đẹp, như các bạn biết, với Tổng thống Nga, và tôi nghĩ có khả năng điều gì đó sẽ thành hình từ đó.
Tại cuộc gặp này, ông Zelenskyy nhận được nhiều sự ủng hộ hơn, khi các nhà lãnh đạo của Anh, Đức, Pháp, Ý, Phần Lan, Liên minh châu Âu và NATO đã đến Washington để thể hiện tình đoàn kết với Ukraine và thúc đẩy các bảo đảm an ninh mạnh mẽ cho quốc gia này trong bất kỳ thoả thuận hậu chiến nào.
Tổng thống Zelenskyy nói ông biết ơn vì có cơ hội gặp Tổng thống Trump cùng các nhà lãnh đạo châu Âu.
“Sau cuộc gặp này, chúng tôi có những nhà lãnh đạo xung quanh, từ Anh, Pháp, Đức, Ý, Phần Lan, EU, NATO, tất cả các đối tác của Ukraine đang ủng hộ chúng tôi. Cảm ơn họ và cảm ơn rất nhiều về lời mời.”
Ông Trump cho biết ông sẽ sớm điện đàm với Tổng thống Putin và hy vọng có một cuộc gặp ba bên với nhà lãnh đạo Nga và ông Zelenskyy.
Điện Kremlin chưa công khai chấp nhận một cuộc gặp như vậy, và vẫn còn phải xem liệu ông Putin có sẵn sàng ngồi lại với ông Zelenskyy hoặc đưa ra những nhượng bộ thực chất hay không.
Trong khi đó, các nhà lãnh đạo châu Âu đã kêu gọi Tổng thống Trump yêu cầu ông Putin đồng ý ngừng bắn trước khi bất kỳ cuộc đàm phán nào có thể tiến triển.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz, được Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ủng hộ, đã bày tỏ rằng ngừng bắn phải là điều kiện tiên quyết cho bất kỳ cuộc đàm phán trực tiếp nào với Nga.
“Hôm nay tôi đã nhắc lại yêu cầu này. Một cuộc đàm phán thực chất chỉ có thể diễn ra tại một hội nghị thượng đỉnh mà chính Ukraine cũng tham gia. Một hội nghị thượng đỉnh như vậy chỉ có thể hình dung được nếu tiếng súng im lặng.
"Thứ hai, một hội nghị như vậy phải được chuẩn bị kỹ lưỡng. Chúng ta không biết liệu Tổng thống Nga có đủ can đảm tham dự hay không. Vì vậy cần phải thuyết phục.”
Ông Trump bác bỏ cáo buộc rằng hội nghị thượng đỉnh Alaska là một chiến thắng cho ông Putin, người đã bị cô lập về ngoại giao kể từ khi Nga xâm lược Ukraine năm 2022.
Đội ngũ của ông cho biết sẽ phải có sự thoả hiệp từ cả hai phía để chấm dứt xung đột.
Ông Zelenskyy gần như đã bác bỏ toàn bộ đề xuất mà ông Putin đưa ra tại cuộc gặp ở Alaska. Những đề xuất đó bao gồm việc Ukraine phải nhượng lại một phần tư diện tích còn lại của vùng Donetsk phía đông, vốn phần lớn nằm dưới sự kiểm soát của Nga.
Bất kỳ sự nhượng bộ nào liên quan đến lãnh thổ của Ukraine đều phải được thông qua bằng một cuộc trưng cầu dân ý.
Ông Trump cũng gợi ý rằng ông không còn tin rằng việc đạt được ngừng bắn là điều kiện cần thiết trước khi ký một thoả thuận hoà bình.
“Nhưng chúng ta có thể đạt được một thoả thuận hoà bình ngay cả khi chiến sự vẫn diễn ra. Họ vẫn phải chiến đấu. Tôi mong họ có thể dừng lại, tôi rất muốn họ dừng lại. Nhưng về mặt chiến lược, điều đó có thể gây bất lợi cho một bên này hoặc bên kia. Tất cả những thoả thuận mà tôi từng đạt được trước đây đều không nhắc đến từ ‘ngừng bắn’.”
Phát biểu với báo chí tại New York, Phó Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Dmitry Polyanskiy cho rằng các cuộc đàm phán là một “cơ hội” để có một nền hoà bình lâu dài — nhưng chỉ khi thế giới thực sự sẵn sàng lắng nghe những lo ngại của Nga.
“Chúng tôi chưa bao giờ phản đối việc thảo luận về Ukraine. Chúng tôi luôn sẵn sàng cho điều này, nhưng chúng tôi có cảm giác rằng điều đó ngày càng trở nên khó chịu hơn với các đồng nghiệp phương Tây khi kêu gọi những cuộc họp như vậy (về Ukraine), bởi vì cốt lõi trong chính sách sai lầm tại Ukraine ngày càng trở nên rõ ràng.
"Chúng tôi không phải là chủ tịch Hội đồng Bảo an. Việc đó là do các tổng thống quyết định. Nhưng chúng tôi luôn sẵn sàng thảo luận về Ukraine. Chúng tôi đã làm điều đó ngay từ ngày đầu tiên. Chỉ là không ai muốn lắng nghe chúng tôi.”
Cuộc chiến Nga - Ukraine hiện là cuộc chiến đẫm máu nhất ở châu Âu trong 80 năm qua.
Các cuộc tấn công của Nga qua đêm vào các thành phố Ukraine đã khiến ít nhất 17 người thiệt mạng.
Theo nhiều nguồn tin, cuộc chiến đã giết hoặc làm bị thương hơn một triệu người từ cả hai phía, bao gồm hàng nghìn thường dân — phần lớn là người Ukraine — và tàn phá diện rộng đất nước.
