Bangladesh đã bước vào một trong những giai đoạn chính trị căng thẳng nhất trong nhiều thập niên.
Thủ tướng bị phế truất Sheikh Hasina, 78 tuổi, đã bị một tòa án đặc biệt ở Dhaka tuyên án tử hình, bị kết tội phạm tội ác chống lại loài người trong cuộc nổi dậy do sinh viên lãnh đạo hồi tháng 8 năm ngoái.
Thẩm phán chủ tọa, Thẩm phán Golam Mortuza Mozumder, đã đọc phán quyết trực tiếp tại phòng xử án chật kín người.
“Với cả ba tội danh này, chúng tôi quyết định chỉ tuyên án tử hình cho bà ta.”
Công tố viên trưởng Tajul Islam mô tả phán quyết này là sự chấm dứt của việc bảo vệ quyền lực nhà nước về mặt chính trị.
“Bị cáo Sheikh Hasina đã bị kết tội ác chống lại loài người vì đã giết hại khoảng 1.400 sinh viên và thường dân, làm bị thương khoảng 25.000 người trong cuộc nổi dậy tháng 7 năm 2024 tại Bangladesh bằng cách sử dụng vũ khí sát thương, trực thăng và máy bay không người lái. ... Vì những tội ác này, bà ta đã bị kết án tử hình..... Nếu gia đình của những người tử vì đạo cảm thấy nhẹ nhõm dù chỉ một chút hôm nay, thì đó chính là chiến thắng duy nhất mà chúng ta tìm kiếm. Chúng tôi tin rằng phán quyết này sẽ giải phóng đất nước khỏi nền văn hóa vô trách nhiệm lâu đời.”
Sheikh Hasina hiện đang ở Ấn Độ. Trong một tuyên bố được đăng tải trực tuyến, bà phủ nhận mọi cáo buộc và gọi phiên tòa là bất hợp pháp, mang động cơ chính trị, đồng thời cho biết bà đã bị từ chối quyền bào chữa công bằng.
“Các phán quyết chống lại tôi được đưa ra bởi một tòa án gian lận do một chính phủ không được bầu cử và không có thẩm quyền dân chủ thành lập và chủ trì. Chúng thiên vị và có động cơ chính trị, được thiết kế để loại bỏ thủ tướng dân cử cuối cùng của Bangladesh và phá hủy Liên đoàn Awami như một lực lượng chính trị."
Tôi hoàn toàn phủ nhận những cáo buộc chống lại mình. Tôi thương tiếc tất cả những người đã mất, nhưng cả tôi lẫn các nhà lãnh đạo chính trị khác đều không ra lệnh giết người biểu tình. Tôi không được trao cơ hội công bằng để tự bào chữa, cũng không được luật sư do chính tôi lựa chọn đại diện.Sheikh Hasina
Bà khẳng định rằng lực lượng an ninh đã hành động độc lập theo các quy trình đã được thiết lập, và tuyên bố rằng các bản ghi âm và bằng chứng âm thanh đã bị cắt xén khỏi ngữ cảnh.
Bên ngoài tòa án, người thân và những người sống sót đã tụ tập với biểu ngữ và hoa.
Trong số đó có Abdur Rab, người con trai Miraj của ông đã thiệt mạng khi đang chụp ảnh các cuộc đụng độ.
“Con trai tôi ra ngoài vào ngày 5 tháng 8 năm 2024 để chụp ảnh cuộc xung đột. Nó mặc quốc kỳ, tự hào về đất nước mình. Khi nó đang ở dưới cầu vượt, cảnh sát đã nổ súng từ bên trong đồn cảnh sát địa phương và nó bị trúng nhiều phát đạn vào ngực. Nó chết ngay tại chỗ. Bản án làm chúng tôi yên lòng phần nào, nhưng công lý chỉ thực sự trọn vẹn khi bản án được thi hành, để vết nhơ trong lịch sử của chúng tôi được xóa bỏ mãi mãi.”
Bên ngoài ngôi nhà cũ của Hasina ở thủ đô Dhaka, những người biểu tình đã đụng độ với cảnh sát chống bạo động, họ kêu gọi thực thi công lý.
Trong số đó có sinh viên Nowshin Nowar.
“Bằng mọi giá, chúng tôi sẽ san phẳng nhà của Hasina, và sau đó, và chỉ sau đó, chúng tôi mới rời đi.”
Trong khi đó, những người ủng hộ Liên đoàn Awami đang kêu gọi sự phản kháng thay vì chấp nhận.
Thành viên cấp cao của Liên đoàn Awami, Jahangir Kabir Nanak, cho biết phán quyết của tòa án là bất hợp pháp.
"Phán quyết do tòa án công bố hôm nay đã bị người dân Bengal bác bỏ. Người dân Bengal không chấp nhận và sẽ không chấp nhận phán quyết này. Để phản đối phán quyết này, một cuộc biểu tình toàn quốc sẽ diễn ra từ sáng đến tối mai."
Ông tuyên bố sẽ gia tăng áp lực lên chính phủ hiện tại.
"Chúng tôi muốn tuyên bố rõ ràng rằng phong trào của chúng tôi sẽ tiếp tục và trở nên mạnh mẽ hơn nữa cho đến khi chính phủ Yunus từ chức."
Tại Liên Hợp Quốc ở Geneva, phát ngôn viên Ravina Shamdasani cho biết trách nhiệm giải trình không được làm ảnh hưởng đến các tiêu chuẩn xét xử công bằng.
"Đây là thời điểm quan trọng đối với các nạn nhân của những vi phạm nhân quyền nghiêm trọng trong quá trình đàn áp các cuộc biểu tình năm ngoái. Mặc dù chúng tôi không được biết về diễn biến của phiên tòa này, nhưng chúng tôi luôn ủng hộ việc tất cả các thủ tục giải trình, đặc biệt là đối với các cáo buộc tội phạm quốc tế, phải đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về quy trình tố tụng hợp pháp và xét xử công bằng. Điều này đặc biệt quan trọng khi, như trường hợp này, các phiên tòa được tiến hành vắng mặt và dẫn đến án tử hình. Chúng tôi cũng lấy làm tiếc về việc áp dụng án tử hình, điều mà chúng tôi phản đối trong mọi trường hợp."
Các nhà phân tích cho rằng Hasina không thể trở lại chính trường khi ở Ấn Độ.
Nhà phân tích chính trị Jyoti Rahman cho rằng Liên đoàn Awami có thể sẽ cần một ban lãnh đạo mới.
“Đó là vì hiện tại, Hasina không thể quay lại và dẫn dắt Liên đoàn Awami tham gia bất kỳ cuộc bầu cử nào. Đó là một hệ lụy chính trị trực tiếp. Đảng sẽ cần tìm một nhà lãnh đạo khác, dù do Hasina đề cử hay đảng nói rằng chúng ta phải vượt qua Hasina - điều đó vẫn còn phải chờ xem.”
Với án tử hình, một phiên tòa bị bác bỏ, những người trung thành thề sẽ leo thang căng thẳng, và cuộc bầu cử đang đến gần, Bangladesh hiện đang chờ xem liệu chương tiếp theo sẽ diễn ra trong ngoại giao hay bạo lực tiếp diễn.
READ MORE
SBS Việt ngữ
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
