Bác sĩ Châu Võ Thiếu Sơn, chuyên khoa mắt tại Sydney, cho biết:
“Trong tất cả những ca mà bệnh nhân mất thị lực trầm trọng không thể phục hồi, đa phần đều do glaucoma. Nhiều người chỉ được chẩn đoán khi bệnh đã tiến triển nặng, dẫn đến việc điều trị khó khăn và ít hiệu quả hơn.”
Vì sao người Đông Nam Á dễ mắc glaucoma?
Theo bác sĩ Thiếu Sơn, người gốc Đông Nam Á, trong đó có người Việt, có nguy cơ cao mắc hai dạng glaucoma khó phát hiện sớm và khó điều trị hơn:
- Glaucoma góc đóng (narrow-angle glaucoma): thường gặp ở phụ nữ Á Châu do cấu tạo mắt nhỏ, góc tiền phòng hẹp, khiến thủy dịch khó lưu thông.
- Glaucoma áp lực bình thường (low-pressure glaucoma): mặc dù áp lực mắt không cao nhưng dây thần kinh thị giác vẫn bị tổn thương. Ở người phương Tây, tỷ lệ này chỉ khoảng 10%, trong khi ở người Á Châu có thể hơn 50%.
“Chính hai đặc điểm này khiến nhiều bệnh nhân Á Châu không được chẩn đoán kịp thời. Khi phát hiện thì bệnh đã ở giai đoạn muộn, việc điều trị trở nên khó khăn hơn,” bác sĩ nhấn mạnh.
Khó nhận biết, dễ chủ quan
Khác với bệnh đục thủy tinh thể có thể gây mờ mắt hoặc giảm tầm nhìn rõ rệt, glaucoma thường tiến triển âm thầm. Người bệnh mất dần thị lực ngoại vi, nhưng não bộ lại không nhận ra sự thay đổi cho đến khi 70–80% thị trường đã bị tổn thương.
Cách duy nhất để biết mình có mắc bệnh hay không là đi khám mắt định kỳ, đặc biệt sau tuổi 45, hoặc sớm hơn nếu trong gia đình có người từng bị glaucoma.Bác sĩ Châu Võ Thiếu Sơn, chuyên khoa mắt tại Sydney
Kiểm soát bệnh glaucoma
Hiện nay, có ba phương pháp chính để kiểm soát glaucoma:
- Thuốc nhỏ mắt: giúp hạ áp lực mắt, nhưng có thể gây bất tiện và tác dụng phụ.
- Laser (SLT): kỹ thuật hiện đại, hiệu quả tới 90%, giúp bệnh nhân giảm phụ thuộc thuốc nhỏ mắt.
- Phẫu thuật: áp dụng khi hai phương pháp trên không còn hiệu quả.
Tuy nhiên, dù điều trị bằng cách nào, thị lực đã mất không thể phục hồi. Điều trị chỉ giúp ngăn ngừa tiến triển thêm.
“Glaucoma là bệnh mạn tính, đòi hỏi bệnh nhân phải tuân thủ nhỏ thuốc đúng giờ, tái khám đều đặn và phối hợp chặt chẽ với bác sĩ,” bác sĩ Thiếu Sơn nhấn mạnh.
Những yếu tố ảnh hưởng đến diễn tiến bệnh
Ngoài yếu tố nhãn áp, bác sĩ cũng lưu ý đến những bệnh lý như:
- Huyết áp quá thấp, khiến thần kinh thị giác thiếu máu.
- Ngưng thở khi ngủ (sleep apnea): thường gặp ở đàn ông lớn tuổi, thừa cân, có thể làm bệnh nặng hơn nếu không được điều trị.
Bác sĩ Thiếu Sơn nhấn mạnh:
“Glaucoma không có dấu hiệu rõ rệt cho đến khi quá muộn. Vì vậy, bất kỳ ai trên 45 tuổi, đặc biệt nếu trong gia đình có người mắc glaucoma, nên đi khám mắt tổng quát định kỳ để sàng lọc. Phát hiện sớm chính là chìa khóa để giữ đôi mắt sáng lâu dài.”
Mời quý vị vào phần Audio để nghe Bác sĩ Châu Võ Thiếu Sơn, chuyên khoa mắt tại Sydney, trình bày về bệnh glaucoma.
