Trong khi chỉ còn thời hạn là 5 tháng để nước Anh ra khỏi Liên hiệp Âu châu thì áp lực ngày càng gia tăng lên Thủ tướng Anh Theresa May trong việc chung kết thỏa ước Brexit.
Đề nghị của bà nhằm triển hạn thời gian chuyển tiếp sau khi Anh quốc chính thức ra khỏi Liên Âu đã được các nhà lãnh đạo Âu châu hoan nghênh thế nhưng các cuộc thương thuyết vẫn gặp bế tắc về vấn đề biên giới với Ái nhỉ Lan.
Hàng ngàn người đã xuống đường tại thủ đô Luân đôn, với đòi hỏi phải có cuộc trưng cầu dân ý về việc Anh quốc ra khỏi Liên Âu.
Chiến dịch có tên là People’s Vote tổ chức cuộc biểu tình nói rằng, đây là cuộc biểu tình lớn nhất thu hút khoảng 700 ngàn người tham dự.
Được biết các cuộc thương thuyết về Brexit đã gặp nhiều trở ngại, thế nhưng đề nghị trưng cầu dân ý đã bị Thủ tướng AnhTheresa May bác bỏ.
Việc cáo bãi hay rút lui khỏi các hiệp ước và thỏa thuận sau 43 năm, không phải là chuyện dễ dàng.
Thực sự, chưa có quốc gia nào rời khỏi Liên hiệp Âu châu gồm 28 thành viên và cuộc họp vào ngày 29 tháng 3 năm tới là kỳ hạn cho Anh quốc ra khỏi Âu châu luôn luôn là một vấn đề khó khăn.
Tuyên bố sau cuộc hop thượng đỉnh Liên Âu tại Brussels, Thủ tướng Anh Theresa May cho biết bà tin rằng một thỏa ước ra khỏi Âu châu có thể thương thảo.
Thế nhưng bà cho rằng, việc nầy có thể phải triển hạn thời kỳ chuyển tiếp xa hơn tháng chạp năm 2020.
“Luôn luôn sẽ là các cuộc thương thuyết khó khăn và lại càng khó khăn hơn trước khi chúng tôi vào giai đoạn kết thúc các cuộc thương thuyết”.
Điểm then chốt vẫn chưa được giải quyết dứt khoát là biên giới của Ái nhỉ Lan.
Đường biên giới dài 499 kí lô mét ngăn cách lãnh thổ Bắc Ireland do Anh quốc cai trị và cộng hòa Ái nhỉ Lan vốn là một thành viên của Liên Minh Âu châu.
Năm 1998, thỏa ước Good Friday tức hòa ước cho vùng Bắc Ái nhỉ Lan đã kết thúc 40 năm bạo động giữa vùng lãnh thổ phía bắc và Ái nhỉ Lan, cũng như cho phép việc tự do di chuyển con người và hàng hóa giữa hai vùng đất nầy.
Thủ tướng Ái nhỉ Lan Leo Varadkar cho biết, ông sẵn sàng nêu vấn đề với các nhà lãnh đạo Âu châu về mối đe dọa thực sự, khi tình hình trở lại bạo động.
Ông vừa nói vừa chỉ tay vào nhật báo Irish Times mà ông mang theo.
“Đây là trang bìa của một nhật báo ở Ái nhỉ Lan khi phỏng vấn các thành viên của gia đình, trong đó người con gái đã thiệt mạng tại một trạm quan thuế ở biên giới gữa Bắc Ireland và Ái nhỉ Lan hồi thập niên 1970".
"Vụ đó thường xảy ra khi chúng ta có các trạm hải quan".
"Tôi chỉ muốn chắc chắn rằng, mọi chuyện không có ý nghĩ như vậy trong phòng nầy dù dưới mọi hình thức, hay bất cứ ai ở Ái nhỉ Lan hay trong chính phủ nước nầy, khi nói thái quá về hiểm nguy thực sự, nếu trở lại thời kỳ bạo động tại Ái nhỉ Lan”. Leo Varadkar.
Thất bại trong việc dàn xếp một thỏa ước Brexit về vấn đề Bắc Ái nhỉ Lan, có thể dẫn đến việc kiểm soát biên giới chặt chẽ hơn, giữa hai miền của Ái nhỉ Lan.
Mội kế hoạch được gọi là backstop, nhằm ngăn tránh việc đó.
Liên Âu hiện đề nghị Bắc Ái nhỉ Lan vẫn ở trong thị trường và thuế quan duy nhất, cho đến khi một thỏa ước thương mại mới đạt được.
Thế nhưng Anh quốc chống lại kế hoạch nói trên và cho rằng, việc nầy gây nguy hại cho sự thống nhất của Vương quốc Anh.
Người ta tin rằng, toàn thể Vương quốc Anh nên tạm thời đặt dưới quyền kiểm soát quan thuế của Liên Âu, thế nhưng Liên Âu lại cho rằng biện pháp backstop, không thể giới hạn về thời gian.
Chủ tịch Nghị Viện Âu châu, ông Antonio Tajani nói rằng, việc thất bại trong việc giải quyết vấn đề, có thể làm tan vỡ thỏa ước.
“Chúng tôi muốn thấy có một biên giới linh động, chúng tôi muốn giữ lại thỏa ước Good Friday, thế nhưng chúng tôi cũng muốn bảo vệ vấn đề y tế, kỹ nghệ nông phẩm và khu vực nông nghiệp, do đó chúng ta phải tìm ra cách thức để giải quyết vấn đề biên giới”.
Đức nói rằng họ đang chuẩn bị cho trường hợp, không đạt được một thỏa ước Brexit.
"Thay vì kể ra các dị biệt và những khó khăn gặp phải, chúng ta nên tập trung và nhắm vào một số các hiệp ước đã có, rồi thêm vào một con số các thỏa ước đã có, với 2 hay 3 yếu tố không được đề cập đến, thì mọi chuyện sẽ hoàn tất”, Jean Claude Juncker.
Thủ tướng Đức, bà Angela Merkel nói rằng chính phủ của bà hiện xem xét tình trạng của khoảng 100 ngàn người Anh sống tại Đức.
“Tôi muốn nước Anh sẽ là một đối tác thân cận và tin cậy với Âu châu, sau khi rời khỏi Liên hiệp Âu châu".
"Anh quốc đóng góp vào việc hình thành và phát triển Âu châu, trong các thập niên qua về mặt kinh tế, chính trị và văn hóa".
"Đồng thời, giới lãnh đạo có trách nhiệm và tiên liệu rõ ràng, nên xem xét mọi tình huống có thể diễn ra, đó là việc Anh quốc rời khỏi Liên Âu mà không cần đến một hiệp ước nào cả”, Angela Merkel.
Bà Merkel nói rằng, 27 nước Âu châu muốn tìm một giải pháp, theo đó nước Anh không còn ở trong khối, trong khi cũng duy trì các quan hệ chính trị tốt đẹp.
Bà dùng hình ảnh sau đây, để mô tả tình trạng nói trên.
“Tôi có lần nói rằng, chuyện nầy dường như là lấy một hình vuông để bao bọc lấy một hình tròn và bao lâu mà giải pháp nầy chưa được tìm ra, thì thật khó khăn để nói về một giải pháp đó có thể ra sao”.
Còn Tổng Thống Pháp, ông Emmanuel Macron xem nhẹ những lo lắng về việc kiểm soát chặt chẽ di dân, đối với công dân Anh tìm cách đến nước Pháp.
Một dự thảo luật của Thượng viện Pháp đề nghị rằng, việc đối xử với các du khách Anh như là một du khách của quốc gia thứ ba, một phân loại được Mỹ và Trung quốc chia xẻ.
Thượng viện Pháp cũng đề nghị việc đòi hỏi visa cho người Anh, mà hiện nay họ được miễn visa khi du lịch trong các nước Âu châu.
Ông Macron nói rằng, không cần lo ngại các luật lệ mới cho du khách và công nhân Anh đến Pháp, sau Brexit.
“Về vấn đề visa, tôi muốn chuyện nầy được rõ ràng, chúng ta sẽ không ngưng cấp visa cho công dân Anh quốc trong trường hợp chưa đạt được một thỏa thuận, nếu không đó lả một tin giả hiệu".
"Như một số nhà lãnh đạo tuyên bố, nó chắc chắn là một tin giả. Tôi nghĩ đó không phải là cách thức tốt đẹp để nói rằng, sẽ là một thảm họa trong trường hợp không có một thỏa ước nào cả".
"Thực sự, tôi muốn có một thỏa ước hơn và tôi muốn như vậy, thế nhưng tôi sẽ không ưa chuộng một hiệp ước tệ hại".
"Bởi vì trong trường hợp không có một thỏa ước nào cả, thì trách nhiệm của chúng ta là phải bảo đảm rằng cuộc sống của người dân sẽ không bị ảnh hưởng và đó là lý do vì sao chúng tôi quyết tâm trong việc cấp visa cho mọi người”, Emmanuel Macron.
Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng Âu châu là ông Donald Tusk cho biết, ông vẫn lạc quan về việc chung kết một thỏa ước Brexit.
“Những gì tôi có thể nói hôm nay là chúng ta đang ở trong tình trạng tốt hơn là sau vụ Salzburg, và những gì tôi cảm thấy hôm nay là chúng ta ngày càng gần hơn đến giải pháp chung cuộc".
"Thế nhưng nó có lẽ có nhiều cảm xúc hơn một thỏa ước thuần lý, như quí vị biết, vấn đề cảm xúc vẫn xảy ra trong lãnh vực chính trị”, Donald Tusk.
Còn Chủ tịch Ủy hội Âu châu là ông Jean Claude Juncker hoan nghênh việc kéo dài thời gian chuyển tiếp cho nước Anh, khi ông cho rằng nó cho phép có nhiều thời gian để thương thuyết.
“Tôi tin tưởng rằng dưới sự lãnh đạo của ông Donald Tusk, chúng ta sẽ tìm ra một thỏa hiệp với Anh quốc".
"Tôi không nghĩ chúng ta sẽ không có thỏa ước, vì tình trạng không có một thỏa ước sẽ rất nguy hiểm cho Anh quốc và Liên Âu".
"Thay vì kể ra các dị biệt và những khó khăn gặp phải, chúng ta nên tập trung và nhắm vào một số các hiệp ước đã có, rồi thêm vào một con số các thỏa ước đã có, với 2 hay 3 yếu tố không được đề cập đến, thì mọi chuyện sẽ hoàn tất”, Jean Claude Juncker.
Được biết các chính trị gia Anh chủ trương Brexit, đã chỉ trích đề nghị của bà Theresa May về việc gia hạn thời gian thương thuyết, khi cho rằng đó là một âm mưu để trói buộc nước Anh vào khối Âu châu vĩnh viễn.
Thủ tướng Anh nói rằng, mặc dù bà đề nghị gia hạn thời gian chuyển tiếp độ vài tháng, bà không hy vọng sẽ xử dụng thời gian thêm nầy, do bà hy vọng sẽ giải quyết vấn đề biên giới Ái nhỉ Lan, bằng các chung kết một thỏa ước mậu dịch, trước tháng chạp năm 2020.
Cuộc họp thượng đỉnh sắp tới dự trù vào tháng chạp năm nay, chỉ vài tháng trước kỳ hạn cuối cùng của Brexit, vào ngày 29 tháng 3 năm 2019.
Thêm thông tin và cập nhật Like SBS Vietnamese Facebook
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
