Theo các chuyên gia, vụ ám sát nhân vật có ảnh hưởng cánh hữu Charlie Kirk đánh dấu một bước ngoặt, trong làn sóng bạo lực chính trị tại Hoa Kỳ, những người lo ngại rằng nó sẽ thổi bùng lên một đất nước, vốn đã chia rẽ và gây ra thêm bất ổn.
Kirk thành lập nhóm vận động bảo thủ Turning Point USA và khai thác sức mạnh của mạng xã hội để lôi kéo hàng triệu thanh niên Mỹ vào nhóm MAGA của Trump. Tuần này, người đàn ông 31 tuổi này, đang phát biểu trước đám đông ngoài trời khoảng 3.000 người, tại một trường đại học ở Utah thì bị bắn chết.
Động cơ vụ việc vẫn chưa được làm rõ và cuộc truy lùng nghi phạm vẫn đang tiếp tục.
Tiến sĩ Ron Levy, một nhà lý luận chính trị tại khoa luật, quản trị và chính sách của Đại học Quốc gia Utah, nói với SBS News rằng, vụ nổ súng vào Kirk cho thấy, bạo lực chính trị đang được bình thường hóa ở Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, mặc dù gần đây đã có sự "hồi sinh", nhưng ông nói thêm rằng bạo lực chính trị không hoàn toàn mới đối với đất nước này.
"Bạo lực chính trị luôn là vấn nạn cố hữu trong hệ thống chính trị Mỹ, từ trước Nội chiến, rõ ràng là trong Nội chiến, cho đến những hành động khủng bố đầu tiên cách đây hơn 100 năm, liên quan đến các vấn đề khác biệt giai cấp, v.v. Vì vậy điều này không có gì mới. Suy cho cùng, đã có năm vị tổng thống Mỹ bị ám sát", Ron Levy.
Bản thân Trump cũng là nạn nhân của hai vụ ám sát hụt vào năm rồi.
Vậy điều gì đang thúc đẩy bạo lực chính trị này?
Tiến sĩ Ron Levy cho rằng, khi xã hội không có khả năng "bất đồng chính kiến", họ có thể coi bạo lực là một hành động chính đáng hơn.
"Khi bạn không nhận thức được rằng, đối phương thực sự có thể có điều gì đó giá trị để nói, khi sự bất đồng chính kiến không có vai trò gì trong diễn ngôn công khai, thì việc giết hại đối thủ có vẻ hợp lý hơn. Nhưng tất nhiên, đó không phải là một phản ứng hợp lý. Đó chỉ là suy nghĩ của một bộ phận dân chúng, thiếu thông tin hoặc bị kích động”, Ron Levy.
Với câu hỏi tại sao nó lại phổ biến hơn ở Mỹ? Tiến sĩ Mark Rolfe, giảng viên khoa khoa học xã hội tại Đại học NSW, chia sẻ với SBS News rằng, bạo lực có động cơ chính trị là "một dạng tiếng ồn nền của chính trị và xã hội Mỹ, hàng ngàn người Mỹ tử vong mỗi năm do bạo lực súng đạn, bao gồm cả trẻ em.
Ông mô tả nền giáo dục kém, là nguyên nhân gây ra sự chia rẽ.
"Chúng ta có sự chênh lệch giai cấp cực độ và những người có trình độ học vấn thấp. Trong bối cảnh đó, mọi người dễ dàng tin vào những điều về các nhóm khác, mang tính thù hận. Đó là điều mà nhiều chính trị gia đang cố gắng khai thác. Việc có những chênh lệch đó, phục vụ cho mục đích chính trị của họ, nếu điều đó có nghĩa là họ có thể kích động người dân ngày càng nhiều hơn, để đạt được lợi ích chính trị của mình”, Mark Rolfe.
Được biết các bậc cha mẹ Mỹ muốn chọn sống ở Úc, vì lo sợ các xả súng ở trường học.
Cả hai giáo sư Levy và Rolfe đều nói với SBS News rằng, Úc sẽ không chứng kiến những trường hợp bạo lực chính trị tương tự.
Tiến sĩ Levy giải thích rằng, hệ thống chính trị và hệ tư tưởng của Úc đóng một vai trò, trong việc chống lại cái mà ông mô tả là "sự phân cực sâu sắc".
"Vì nhiều lý do chính trị Úc thiên về trung dung hơn nhiều, và những đảng cực đoan, cực hữu hoặc cực tả, có xu hướng chỉ thu hút một số ít, có thể là một phần tư tổng số cử tri Úc. Nhiều người trong số những cử tri này, không thực sự là những người cực đoan bạo lực, họ chỉ là những người đưa chính trị của mình đến một thái cực xa hơn”, Ron Levy.
Ông cũng nói thêm rằng, sự trỗi dậy của những dân biểu hay Thượng nghị sĩ Độc lập "rất thực dụng", có thể đồng nghĩa với việc các cộng đồng cảm thấy gần gũi hơn và được đại diện tốt hơn bởi các chính trị gia, do đó một lần nữa làm giảm sự chia rẽ.
Nhìn về tương lai, ông Levy cho biết cách thức quản lý mạng xã hội và trí tuệ nhân tạo, có thể đóng một vai trò nào đó.
"Mạng xã hội hoặc AI có thể là một yếu tố gây bất ổn, nếu chúng ta nghĩ rằng môi trường truyền thông quan trọng đối với việc chúng ta, có bị phân cực hay không. Liệu chúng ta có cho phép mạng xã hội chia rẽ chúng ta và kiếm lợi nhuận từ việc chia rẽ chúng ta không?", Ron Levy.
Còn tiến sĩ Rolfe nói rằng, Úc rất khác biệt về mặt văn hóa và chính trị so với Hoa Kỳ.
Ông chỉ ra vấn đề luật kiểm soát súng, vốn là một điểm gây tranh cãi ở Mỹ, nhưng đã nhanh chóng được cải cách ở Úc, sau vụ xả súng hàng loạt ở Port Arthur.
"Đây là điều mà người Mỹ không thể hiểu được về chúng ta rằng, chúng ta có những người cánh hữu như John Howard và những người khác đã thúc đẩy điều này, cũng như những người cánh tả đã đoàn kết về vấn đề kiểm soát súng đạn này", Mark Rolfe.
Ông Rolfe cho biết thuật ngữ "phân cực" bị lạm dụng, trong các bài bình luận chính trị Úc và lập luận rằng, một mô tả chính xác hơn là "phân mảnh".
"Hệ thống lập pháp của chúng ta cùng với các hệ thống bắt buộc, ưu đãi và tỷ lệ liên quan, đã hỗ trợ việc đại diện tốt hơn cho các quan điểm khác nhau. Tôi không nói rằng đại diện hoàn hảo, không có hệ thống bỏ phiếu nào là hoàn hảo, nhưng đại diện tốt hơn và do đó đa dạng hơn, và như tôi đã nói, phân mảnh hơn”, Mark Rolfe.
READ MORE
SBS Việt ngữ
