Tổng thống Trump từng ủng hộ việc Greenland – vùng lãnh thổ tự quản thuộc Đan Mạch – trở thành một phần của Mỹ, với lý do tầm quan trọng chiến lược và nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú. Thống đốc Jeff Landry, người nhậm chức vào tháng 1 năm 2024, công khai ủng hộ ý tưởng này.
Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen và Thủ tướng Greenland Jens-Frederik Nielsen tuyên bố trong một thông cáo chung.
“Không ai có thể sáp nhập một quốc gia khác, ngay cả với lý do an ninh quốc tế. Greenland thuộc về người Greenland, và Mỹ không được phép tiếp quản Greenland.”
Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Trump viết.
“Jeff hiểu tầm quan trọng thiết yếu của Greenland đối với An ninh Quốc gia của chúng ta, và sẽ thúc đẩy mạnh mẽ lợi ích của nước Mỹ vì sự an toàn, bảo đảm và sinh tồn của các đồng minh, và thực sự, của cả thế giới.”
Trên mạng xã hội X, Thống đốc Landry cảm ơn Trump.
“Thật vinh dự khi được phục vụ… trong vai trò tình nguyện này để đưa Greenland trở thành một phần của Mỹ. Điều này hoàn toàn không ảnh hưởng đến vị trí Thống đốc Louisiana của tôi!”
Chính quyền Trump tiếp tục gây sức ép lên Copenhagen vào hôm thứ Hai khi đình chỉ các hợp đồng thuê cho năm dự án năng lượng gió ngoài khơi lớn đang được xây dựng ở bờ Đông nước Mỹ, trong đó có hai dự án do công ty nhà nước Đan Mạch Orsted phát triển.
Greenland, thuộc địa cũ của Đan Mạch với khoảng 57.000 dân, có quyền tuyên bố độc lập theo một thỏa thuận năm 2009, nhưng vẫn phụ thuộc nhiều vào đánh bắt cá và trợ cấp từ Đan Mạch.
Vị trí chiến lược giữa châu Âu và Bắc Mỹ khiến Greenland trở thành địa điểm quan trọng cho hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo của Mỹ, trong khi khoáng sản phong phú của hòn đảo càng làm gia tăng sự quan tâm của Mỹ nhằm giảm phụ thuộc vào xuất khẩu từ Trung Quốc.
Greenland còn sở hữu các mỏ khoáng sản đất hiếm chưa được khai thác, vcó thể trở thành một mắt xích quan trọng khi băng ở vùng cực tan chảy, mở ra các tuyến vận chuyển mới.
Vị trí của hòn đảo cũng nằm trên tuyến đường ngắn nhất cho tên lửa giữa Nga và Mỹ. Mỹ hiện có căn cứ quân sự Pituffik tại Greenland và đã mở một lãnh sự quán trên hòn đảo vào tháng 6 năm 2020.
Theo một cuộc thăm dò dư luận hồi tháng 1, phần lớn người dân Greenland muốn độc lập khỏi Đan Mạch nhưng không muốn trở thành một phần của Mỹ.
Quyết tâm của Tổng thống Trump muốn “thâu tóm” Greenland đã gây sửng sốt cho Đan Mạch – một đồng minh NATO từng sát cánh cùng Mỹ trong các cuộc chiến ở Afghanistan và Iraq.
Tháng 1 vừa qua, Copenhagen đã công bố kế hoạch trị giá 2 tỷ USD nhằm tăng cường hiện diện quân sự của nước này tại khu vực Bắc Cực.
Thủ tướng Greenland, Jens-Frederik Nielsen, bình luận trên Facebook.
Chúng tôi lại một lần nữa thức dậy trước một thông báo mới từ Tổng thống Mỹ. Điều này có vẻ quan trọng, nhưng thực chất không thay đổi gì đối với chúng tôi. Chúng tôi tự quyết định tương lai của mình.
Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Đan Mạch, Lars Løkke Rasmussen, cho biết hôm thứ Hai ông sẽ triệu tập Đại sứ Mỹ Kenneth Howery – người trước đó từng cam kết “tôn trọng lẫn nhau” trong chuyến thăm Greenland gần đây.
“Từ đâu đó, bỗng xuất hiện một đại diện đặc biệt của Tổng thống Mỹ, người theo lời ông ta là được giao nhiệm vụ thâu tóm Greenland. Điều này, tất nhiên, hoàn toàn không thể chấp nhận được,” Bộ trưởng Ngoại giao Đan Mạch Lars Løkke Rasmussen nói với TV2.
Trong suốt năm qua, Đan Mạch đã nỗ lực hàn gắn quan hệ căng thẳng với Greenland, đồng thời tìm cách giảm bớt mâu thuẫn với chính quyền Trump bằng việc đầu tư vào quốc phòng Bắc Cực để đáp lại các chỉ trích của Mỹ về an ninh chưa đầy đủ.
Thủ tướng Mette Frederiksen chia sẻ trên Instagram.
“Đây là một tình huống khó khăn mà các đồng minh lâu năm của chúng ta đang đặt chúng ta vào.”
Giáo sư chính trị học Mikkel Vedby Rasmussen, Đại học Copenhagen, nói với hãng tin Reuters.
“Việc bổ nhiệm này cho thấy tất cả số tiền Đan Mạch đã đầu tư vào Greenland, vào quốc phòng Bắc Cực, cũng như tất cả những lời thiện chí chúng ta nói với Mỹ, hoàn toàn không có tác dụng gì.”
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
