Thủ tướng Anthony Albanese đã có chuyến thăm thứ hai đến trung tâm tang thương của cộng đồng Do Thái tại Úc, trong bối cảnh nỗi đau vẫn chưa nguôi và sự phẫn nộ ngày càng dâng cao.
Ngay từ những phút đầu xuất hiện, ông Albanese đã phải đối diện với những tiếng la ó dữ dội từ đám đông.
“Ông không được chào đón!”, một người hét lớn.
Một người khác bị cảnh sát khống chế sau khi la lên: “Máu dính trên tay ông!”.
Trước phản ứng gay gắt đó, ông Albanese thừa nhận sự giận dữ là điều có thể hiểu được.
Thủ tướng nói: nhiều người trong cộng đồng đang tổn thương sâu sắc và tức giận, và một phần trong số đó hướng về phía ông - điều mà ông nói rằng là ông thấu hiểu.
Trong ngày hôm nay tại Canberra, Thủ tướng chính thức lên tiếng bày tỏ sự hối tiếc:
“Tôi xin lỗi về những gì cộng đồng Do Thái và cả quốc gia chúng ta đã phải trải qua.”
Tối hôm trước, trong cuộc gặp với các lãnh đạo Do Thái, Thủ tướng đã lắng nghe lời kêu gọi thành lập một Ủy ban Điều tra Hoàng gia cấp liên bang, vượt ra ngoài phạm vi bang New South Wales, nhằm làm rõ nguyên nhân và những lỗ hổng đã dẫn đến thảm kịch vừa qua.
Chủ tịch Hội đồng Do Thái Úc, ông David Ossip, nhấn mạnh:
"Cần một cuộc điều tra toàn diện trên toàn quốc để đi đến tận cùng sự thật."
Hiện tại, chính quyền New South Wales mới chỉ chuẩn bị một ủy ban điều tra cấp tiểu bang.
Tuy nhiên, Thủ hiến Chris Minns cho biết cuộc điều tra này sẽ xem xét cả vai trò của các cơ quan liên bang như ASIO và Cảnh sát Liên bang Úc.
Ở cấp liên bang, thay vì một ủy ban điều tra hoàng gia, chính phủ đã giao cho cựu Thư ký Bộ Quốc phòng Dennis Richardson tiến hành rà soát các cơ quan an ninh quốc gia, với thời hạn báo cáo vào tháng Tư tới.
Thủ tướng Albanese giải thích lý do không mở điều tra hoàng gia ở cấp liên bang lúc này là vì chính phủ muốn “sự khẩn trương và đoàn kết, thay vì chia rẽ và trì hoãn”.
Tuy nhiên, lập trường này vấp phải chỉ trích mạnh mẽ từ phe đối lập.
Đảng Tự do và đảng Quốc gia đã kêu gọi một cuộc điều tra hoàng gia cấp liên bang, bao trùm các vấn đề như chủ nghĩa bài Do Thái, tư tưởng chống Israel, chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo và mối đe dọa từ các nhóm tân phát xít.
Lãnh đạo đối lập Sussan Ley kêu gọi Thủ tướng lắng nghe nỗi đau từ cộng đồng.
“Giờ đây, thủ tướng phải bỏ qua những lời chế giễu nhắm vào ông ấy đêm qua và lắng nghe những tiếng kêu than.”
Đáng chú ý, lời kêu gọi điều tra toàn diện cũng nhận được sự ủng hộ từ chính các nghị sĩ Lao động, trong đó có dân biểu Do Thái Mike Freelander và dân biểu Hồi giáo Ed Husic, cùng với nghị sĩ độc lập Allegra Spender - người cho rằng một cuộc điều tra chung giữa liên bang và tiểu bang là cần thiết.
Trong khi tranh cãi chính trị tiếp diễn, nội các liên bang đã nhóm họp lần thứ hai kể từ sau vụ tấn công, thông qua các dự luật mới nhằm chống ngôn từ thù ghét, tăng quyền từ chối thị thực, và hình sự hóa hành vi cực đoan hóa trẻ em.
Bộ trưởng Tư pháp Michelle Rowland khẳng định:
Chính phủ sẽ không cho phép các phần tử cực đoan gieo rắc hận thù hay khủng bố trong thế hệ trẻ.
Giữa lúc sự gắn kết xã hội đang chịu nhiều sức ép, các phát biểu chính trị cũng ngày càng mang tính cảm xúc.
Phát biểu với ABC, Ngoại trưởng Penny Wong kêu gọi hạ nhiệt căng thẳng:
“Tôi đã nhiều lần nói rằng, với tư cách là Bộ trưởng Ngoại giao, tất cả chúng ta cần phải hạ nhiệt căng thẳng."
Nhưng lãnh đạo phe đối lập Sussan Ley chỉ trích bà Penny Wong thiếu sự hiện diện và đồng cảm.
“Tôi chưa từng thấy Penny Wong tham dự một đám tang nào. Tôi chưa từng thấy Penny Wong rơi một giọt nước mắt nào." bà Sussan Ley nói.
Thủ tướng Albanese cho rằng, đây không phải là thời điểm cho chia rẽ đảng phái - mà là lúc cần sự ủng hộ rộng rãi cho những cải cách sắp tới.
