Hoa, nước mắt và sự im lặng tại bãi biển Bondi.
Một nỗi mất mát được cảm nhận khắp nước Úc và trên toàn thế giới, đặc biệt là trong cộng đồng người Do Thái.
"Đối với người Do Thái, mỗi người bị sát hại ở đây đều như anh em, chị em, mẹ, cha của chúng ta."
"Và thật đáng khích lệ khi thấy rất nhiều người đến đây, thuộc nhiều tín ngưỡng, xuất thân khác nhau, và đó chính là thông điệp: chúng ta là một nhân loại thống nhất. Điều này không phụ thuộc vào tín ngưỡng, màu da hay xuất thân của chúng ta."
"Chúng tôi chỉ muốn đến đây để bày tỏ lòng kính trọng. Đây là nơi mà chúng tôi luôn cảm thấy thực sự an toàn. Và ở đây có một tinh thần cộng đồng rất mạnh mẽ, và chúng tôi chỉ muốn ở bên mọi người để làm điều đó."
Đây là một vài trong số hàng trăm người tiếp tục đổ về đài tưởng niệm hoa bên ngoài Bondi Pavilion.
Việc tưởng niệm này diễn ra sau vụ tấn công khủng bố ngày 14 tháng 12, khiến 15 người thiệt mạng khi đang ăn mừng lễ hội Chanukah.
Đây chỉ là một ví dụ về nỗi đau tập thể sau vụ việc.
Nhưng nỗi đau tập thể là gì và mọi người vượt qua nó như thế nào?
Giám đốc điều hành của Grief Australia, ông Christopher Hall, giải thích.
"Nỗi đau tập thể là trải nghiệm được chia sẻ, nơi mọi người cùng nhau chia sẻ nỗi đau của chính mình, để được công nhận và xác nhận, cũng như để cùng nhau vượt qua. Và đôi khi, đó là mong muốn khôi phục cảm giác an toàn, sự kết nối. Đôi khi, sự đoàn kết đó cũng có thể là một hành động thách thức, đặc biệt là trong bối cảnh một sự kiện như khủng bố."
Nỗi mất mát và đau buồn đã được cộng đồng Do Thái, mục tiêu của vụ tấn công bài Do Thái này, cảm nhận một cách sâu sắc nhất.
Thủ tướng cho biết đang có những sắp xếp cho một ngày quốc tang dành cho cộng đồng Do Thái vào năm mới - trong khi một tuần sau vụ tấn công, sẽ có một Ngày Tưởng niệm Quốc gia [21/12] để tất cả người dân Úc tưởng nhớ các nạn nhân.
Giáo sĩ Do thái George Mordecai đến từ Giáo đường Do Thái Emanuel ở Woollahra.
Ông nói rằng cộng đồng Do Thái không phải là một khối thống nhất và trong khi họ đang cùng nhau đau buồn, mọi người đang thể hiện nỗi đau của họ theo nhiều cách khác nhau.
"Tất nhiên, có rất nhiều sự tức giận, rất nhiều nỗi buồn, nỗi sợ hãi. Nhưng tôi cũng muốn nói điều này, và tôi đã tự mình trải nghiệm, đó là sự ấm áp và ủng hộ mạnh mẽ từ cộng đồng người Úc. Và điều đó thực sự làm tôi ấm lòng. Tôi đang đi trên đường và mọi người nhìn thấy chiếc mũ kippah trên đầu tôi, họ đến gần và nói, 'Chúng tôi ủng hộ bạn'. Và rất nhiều tín đồ của tôi cũng có những trải nghiệm tương tự với các đồng nghiệp của tôi. Vì vậy, đó là một sự pha trộn, một loạt các cảm xúc khác nhau trong cộng đồng của chúng ta hiện nay."
Trong nỗ lực khôi phục cảm giác an toàn và hy vọng, giáo sĩ Do thái Mordecai sẽ tổ chức một buổi gặp gỡ chia sẻ nỗi đau vào cuối tuần này, nơi người Do Thái và những người khác có thể tụ tập để chia sẻ nỗi buồn của họ.
"Cách mà chúng tôi tổ chức trong những không gian “vòng lắng nghe” này là người đang phát biểu sẽ cầm một vật phẩm mang tính nghi thức. Và khi họ cầm vật đó, đó là thời gian của họ, là không gian của họ. Còn chúng tôi, tất cả những người còn lại trong vòng tròn, phải lắng nghe. Chúng tôi không được phép ngắt lời khi họ đang nói và bày tỏ nỗi đau của họ. Chúng tôi hiện diện để chứng kiến nỗi đau ấy và lắng nghe, ngay cả khi có sự khác biệt, ngay cả khi đôi lúc điều đó khó để tiếp nhận."
Ông Christopher Hall cho rằng các nghi lễ là một khía cạnh quan trọng của quá trình đau buồn vì chúng mang lại cảm giác về mục đích và khả năng tự chủ.
"Tôi thường miêu tả nỗi đau buồn như một tình yêu không có nơi để thể hiện. Đó là nguồn năng lượng tìm kiếm sự bộc lộ. Và chúng ta có thể làm điều đó thông qua những cuộc trò chuyện với người khác. Chúng ta có thể làm điều đó thông qua hoạt động xã hội. Chúng ta có thể làm điều đó thông qua công việc từ thiện. Chúng ta đã thấy mọi người xếp hàng để hiến máu. Vì vậy, việc tạo dựng những hoạt động như thế này thực sự rất quan trọng. Đó là một cách để giữ cho người đã khuất vẫn hiện diện trong thế giới này."
Nhưng không chỉ cộng đồng Do Thái ở Bondi đang chấn động sau sự kiện bi thảm này - các cộng đồng Do Thái trên khắp nước Úc và trên toàn thế giới cũng đang cảm nhận sâu sắc nỗi mất mát này.
Một lễ Chanukah ở London vào tối thứ Ba đã biến thành buổi cầu nguyện tưởng nhớ các nạn nhân của vụ tấn công Bondi, trong khi một lễ kỷ niệm ở Jerusalem đã quy tụ các tổ chức Do Thái để tưởng nhớ các nạn nhân.
Giáo sư Nicole Sadler là Giám đốc điều hành của Phoenix Australia - một trung tâm về sức khỏe tâm thần sau chấn thương.
Bà cho biết các sự kiện chấn thương có thể tạo ra nhiều tầng lớp đau buồn trong nhiều cộng đồng khác nhau.
"Tôi nghĩ rằng có một cảm nhận chung là tất cả chúng ta đều hiểu đã có một mất mát xảy ra ở đây. Nhưng đồng thời, đó cũng là nỗi đau liên quan đến cảm giác an toàn và an ninh. Nỗi đau buồn bao trùm những gì Bondi đã mang lại cho họ, nơi mà họ gắn liền với những giây phút vui vẻ và thư giãn. Và mọi người cũng đã nói về tác động của sự việc xảy ra đúng vào thời điểm bắt đầu một lễ hội tôn giáo, khi cộng đồng tụ họp lại để chung vui. Tất cả những điều đó đều có thể góp phần tạo nên cảm giác đau buồn hay mất mát, và chúng ta có thể nhìn nhận chúng như những trải nghiệm mang tính tập thể."
Giáo sư Sadler nói thêm rằng các sự kiện gây chấn thương quy mô lớn làm xáo trộn cảm giác an toàn của cộng đồng.
"Vì vậy, điều này bắt đầu cho thấy cách một cộng đồng có thể vận hành. Và những cấu trúc vốn rất quan trọng cho quá trình phục hồi sau những trải nghiệm khó khăn như thế này đã bị gián đoạn. Những điều lẽ ra giúp chúng ta gắn kết lại, khôi phục cảm giác an toàn, ổn định và bình thường cuộc sống trở nên khó thiết lập hoặc tái thiết hơn, bởi chính chúng cũng đã bị xáo trộn hoặc suy yếu bởi một sự kiện quy mô lớn như vậy."
Trong nỗ lực xoa dịu nỗi đau buồn, nhiều người đã tụ họp vào sáng thứ Tư (10 tháng 12) để tham gia một buổi bơi tưởng niệm nhằm vinh danh các nạn nhân và bày tỏ sự đoàn kết với cộng đồng Do Thái.
Cô Courtney Moran, thuộc câu lạc bộ bơi Bondi Penguins, là một trong những người tổ chức sự kiện.
Cô cho biết các nhóm bơi ban đầu không chắc có nên tổ chức buổi bơi hay không, để thể hiện sự tôn trọng đối với cộng đồng Do Thái. Nhưng cuối cùng họ quyết định rằng đây là một cách trang trọng để ghi nhận những gì đã xảy ra và tưởng nhớ nỗi mất mát của cộng đồng Do Thái.
"Chúng tôi thực sự muốn giành lại bãi biển, bắt đầu tiến về phía trước và khôi phục những ký ức về Bãi biển Bondi như một nơi an toàn và hạnh phúc. Và tôi nghĩ rằng các nghi thức có thể giúp xoa dịu nỗi đau mất mát một chút, đặc biệt là khi lời nói trở nên bất lực. Sau một sự kiện chấn thương, con người thường không biết phải làm gì với cảm xúc của họ. Vì vậy, tôi cho rằng việc bơi có thể là một nghi thức đơn giản mang tính thể chất: cùng nhau xuống nước, dừng lại, ghi nhận những gì đã xảy ra rồi quay trở lại. Và tôi nghĩ đại dương ôm lấy rất nhiều người mà không phán xét. Nó cho phép cảm xúc được cảm nhận bằng cơ thể, qua hơi thở, chuyển động, cái lạnh và sự tĩnh lặng thay vì phải diễn giải bằng lời."
Trong Do Thái giáo, bảy ngày đầu tiên của thời kỳ tang lễ được gọi là Shivah và bao gồm nhiều nghi lễ trong khi những người thân ở nhà để tưởng niệm người đã khuất, bao gồm việc đọc kinh Kaddish, cũng như một bữa ăn được chuẩn bị cho những người đưa tang khi họ trở về từ nghĩa trang.
Giáo sĩ Do thái Yossi Friedman nói rằng phong tục điển hình trong Do Thái giáo là đặt một hòn đá để tưởng nhớ người đã khuất, nhưng ông nói rằng đài tưởng niệm hoa ở Bondi gửi đi một thông điệp quan trọng về sự đoàn kết và hỗ trợ từ những người Úc không phải người Do Thái.
"Thông thường chúng tôi sẽ đặt một hòn đá, hòn đá tượng trưng cho sự trường tồn, nó không héo tàn hay mục nát, tượng trưng cho di sản mà người thân yêu của chúng tôi để lại, rằng họ đã để lại dấu ấn lâu dài trong lòng chúng tôi và trên thế giới. Nhưng thật tuyệt vời khi ở đây, chúng ta có những hòn đá, có hoa. Tất cả đều tuyệt đẹp, với những tấm biển tưởng niệm ý nghĩa, mỗi tấm được cá nhân hóa bởi những người thực sự xúc động trước thảm kịch này."
Giáo sĩ Do thái Mordecai nói rằng điều quan trọng là không nên chính trị hóa nỗi đau buồn.
"Và tôi nghĩ rằng chúng ta đang ở giữa tâm điểm của vấn đề này. Và tôi muốn nói rằng tôi thực sự lo ngại khi thấy nỗi đau buồn của chúng tôi đang bị chính trị hóa trong cộng đồng hiện nay. Bảy ngày sau tang lễ của người thân yêu trong truyền thống Do Thái là một thời gian rất thiêng liêng. Chúng tôi gọi đó là Shivah, nơi chúng tôi chăm sóc những người đang đau buồn, và thực sự toàn bộ cộng đồng đang ở trong không gian tang lễ Shivah đó. Và chúng tôi cần hiện diện bên cạnh cộng đồng trong tất cả nỗi đau buồn của họ mà không chính trị hóa bất cứ điều gì vào lúc này. Tôi nghĩ điều đó thực sự quan trọng. Đó là một thông điệp quan trọng. Hãy để chúng tôi được ở trong nỗi đau buồn của mình."
Bất kể nghi lễ nào, ông hy vọng tất cả người Úc có thể tham gia trò chuyện, lắng nghe và cùng nhau chia sẻ nỗi đau.
"Hãy để nước Úc cũng được đau buồn, không chỉ riêng cộng đồng Do Thái. Sau đó, chúng ta có thể cùng nhau xây dựng những mối quan hệ sâu sắc hơn. Và tôi tin chắc rằng nếu chúng ta làm được điều đó, những điều tốt đẹp sẽ đến. Sự hàn gắn sẽ đến và nó sẽ mang lại hiệu quả tích cực cho xã hội Úc. Chúng ta sống trong một đất nước tuyệt vời và chúng ta phải nhớ rằng, mặc dù đây là một thời khắc đen tối trong lịch sử đất nước, nhưng tôi tin rằng chúng ta sẽ vượt qua được điều này, không chỉ với tư cách người Do Thái mà còn cả cộng đồng rộng lớn hơn."
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
