Những điểm chính
- Hội chứng Raynaud gây co thắt mạch máu đột ngột, thường do lạnh hoặc căng thẳng, khiến da đổi màu, tê buốt và đau rát ở các đầu ngón tay, ngón chân và những vùng ngoại vi khác.
- Bệnh có hai dạng: nguyên phát và thứ phát; trong đó dạng thứ phát có thể liên quan đến các bệnh lý tự miễn nghiêm trọng như lupus hoặc xơ cứng bì.
- Việc điều trị tập trung vào kiểm soát cơn đau và phòng ngừa tác nhân gây bệnh.
Hội chứng Raynaud, được đặt tên theo bác sĩ người Pháp Maurice Raynaud đã mô tả bệnh lần đầu tiên vào năm 1862, là tình trạng lưu lượng máu đến một số bộ phận của cơ thể bị giảm do lạnh hoặc căng thẳng, khiến da của bộ phận đó đổi màu, dẫn đến tê, ngứa hoặc đau.
Các triệu chứng
Hội chứng Raynaud dẫn đến những thay đổi đột ngột về màu da, có thể chuyển sang màu trắng do lưu lượng máu hạn chế, sau đó màu xanh do thiếu oxy, sau đó màu đỏ khi lưu lượng máu trở lại.
Những cơn bộc phát có thể gây đau và có thể gây ngứa, tê hoặc cảm giác như kim châm.
Trong những trường hợp nghiêm trọng, các vết loét hoặc vết loét có thể phát triển ở các vùng bị ảnh hưởng. Các cơn đau có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ.
Hội chứng Raynaud có thể ảnh hưởng đến: ngón tay, ngón chân, mũi, mặt, tai, đầu gối, núm vú...
Nguyên nhân
Hội chứng Raynaud xảy ra khi các mạch máu ở những vùng bị ảnh hưởng tạm thời co lại nhiều hơn bình thường. Tình trạng này có thể do nhiệt độ lạnh hoặc căng thẳng về mặt cảm xúc.
Hội chứng Raynaud có hai dạng:
- Raynaud nguyên phát (primary) xảy ra tự nhiên mà không có bất kỳ tình trạng bệnh lý tiềm ẩn nào, thường do nhiệt độ lạnh hoặc cảm xúc căng thẳng. Bệnh thường ảnh hưởng đến cả hai bàn tay hoặc bàn chân một cách đối xứng. Bệnh thường nhẹ hơn và phổ biến hơn ở phụ nữ.
- Raynaud thứ phát (secondary) xảy ra do tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Bệnh thường do các bệnh tự miễn gây ra, chẳng hạn như bệnh lupus, bệnh tuyến giáp, xơ cứng bì...
Điều trị hội chứng Raynaud
Phương pháp điều trị hội chứng Raynaud tập trung vào việc ngăn ngừa các cơn đau, giảm các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Đầu tiên là tránh tiếp xúc với nhiệt độ lạnh, giữ ấm các bộ phận của cơ thể. Đồng thời loại bỏ các yếu tố nguy cơ khác như: không hút thuốc lá, bảo vệ bàn tay, bàn chân khỏi các chấn thương, tránh các căng thẳng vì căng thẳng có thể gây ra các cơn đau.
Nếu thay đổi lối sống không có tác dụng, cần gặp bác sĩ để được kê đơn thuốc hoặc áp dụng các biện pháp điều trị khác.
Nếu là Raynaud thứ phát thì người bệnh cần được điều trị bệnh lý nền.
READ MORE
Sức khỏe là Vàng: Bệnh Lupus
Phòng ngừa
Hội chứng Raynaud không phải lúc nào cũng có thể phòng ngừa được, nhưng có thể giảm cơn đau bằng cách tránh các tác nhân gây bệnh.
Cần lưu ý rằng hội chứng Raynaud cũng có thể gây ra những biến chứng hiếm gặp như lở loét hoặc hoại tử da nếu không được điều trị kịp thời. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
Mời quý vị vào phần Audio để nghe Bác sĩ Brian Cung trình bày về hội chứng Raynaud và giải đáp các câu hỏi của khán thính giả gửi về chương trình Sức khỏe là Vàng.
Thông tin trong bài chỉ mang tính tổng quát. Quý vị hãy gặp GP hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn cho trường hợp cụ thể của mình.
