Những điểm chính
- HPV là virus rất phổ biến, lây qua đường tình dục.
- Kết quả xét nghiệm cổ tử cung “bất thường” không có nghĩa là ung thư — chỉ là dấu hiệu cần theo dõi thêm.
- Tiêm vắc-xin và tầm soát định kỳ là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa ung thư cổ tử cung và bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài.
HPV là gì và lây truyền như thế nào?
HPV (Human Papilloma Virus) là virus gây u nhú ở người, lây truyền chủ yếu qua đường quan hệ tình dục. Đây là một trong những loại virus phổ biến nhất, ảnh hưởng đến cả nam và nữ.
Thống kê cho thấy khoảng 4 trên 5 người sẽ nhiễm HPV vào một thời điểm nào đó trong đời — nhưng phần lớn không hề biết, vì virus thường không gây triệu chứng.
HPV có thể tồn tại âm thầm trong cơ thể từ 10 đến 20 năm. Ở người có hệ miễn dịch khỏe mạnh, cơ thể thường tự loại bỏ virus mà không cần điều trị. Trong hơn 100 chủng HPV, phần lớn là lành tính.
Tuy nhiên, hai chủng nguy hiểm nhất là HPV 16 và 18 có nguy cơ cao gây ung thư. Ngoài ra còn khoảng 8–12 chủng khác có nguy cơ trung bình.
Một số chủng HPV có thể gây mụn cóc sinh dục, số khác có thể dẫn đến ung thư cổ tử cung, hậu môn, dương vật hoặc hầu họng.
Kết quả xét nghiệm bất thường có ý nghĩa gì?
Kết quả xét nghiệm cổ tử cung bất thường thì không hẳn là ung thư, mà chỉ là sự thay đổi các tế bào và cần được theo dõi thêm.
Những thay đổi tế bào có thể do nhiễm HPV hoặc những yếu tố khác, làm cho kết quả xét nghiệm bất thường.
Có nhiều mức độ, nhẹ thì có thể tự khỏi, trung bình hoặc nặng thì có nguy cơ chuyển thành ung thư và cần xét nghiệm chuyên sâu hơn: nội soi cổ tử cung – colposcopy.
Không có thuốc điều trị đặc hiệu cho HPV, nhưng đừng hoảng sợ. Trong hầu hết trường hợp, chỉ cần theo dõi định kỳ mỗi 12 tháng.
Hiểu đúng về "kết quả xét nghiệm bất thường"
Kết quả xét nghiệm cổ tử cung bất thường không có nghĩa là bạn bị ung thư. Thường đây là dấu hiệu cho thấy có sự thay đổi bất thường ở tế bào, cần được theo dõi thêm.
Nguyên nhân có thể do nhiễm HPV hoặc các yếu tố khác. Những thay đổi nhẹ có thể tự biến mất, nhưng nếu tế bào có thay đổi ở mức độ trung bình hoặc nặng thì cần kiểm tra sâu hơn như nội soi cổ tử cung để phát hiện sớm nguy cơ ung thư.
Điều quan trọng là tất cả phụ nữ nên đi tầm soát ung thư cổ tử cung. So với tất cả các loại ung thư khác thì ung thư cổ tử cung sẽ được chữa lành nếu phát hiện sớm. Hãy xét nghiệm định kỳ, nếu có kết quả bất thường thì nên bình tĩnh, chỉ cần theo dõi với bác sĩ chuyên khoa và có những biện pháp điều trị phù hợp.Bác sĩ Thu Mai
Nhiễm HPV có ảnh hưởng khả năng mang thai và sức khỏe phụ nữ trong dài hạn?
Phần lớn trường hợp nhiễm HPV không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản hay mang thai.
Tuy nhiên, nếu nhiễm các chủng nguy cơ cao như HPV 16 hoặc 18, hoặc tái nhiễm liên tục trong vài năm, người bệnh có thể cần làm các thủ thuật như sinh thiết cổ tử cung.
Trong trường hợp đó, bác sĩ thường khuyên tránh mang thai trong thời gian theo dõi, vì các thủ thuật như sinh thiết có thể gây chảy máu, đặc biệt nguy hiểm trong thai kỳ.
Nếu cần điều trị bằng các phương pháp như đốt, khoét hoặc laser, có khả năng khiến cổ tử cung yếu đi — điều này cần được bác sĩ sản khoa lưu ý và theo dõi đặc biệt khi mang thai.
Nội soi cổ tử cung là gì? Có đáng lo không?
Nội soi cổ tử cung - Colposcopy là thủ thuật giúp bác sĩ quan sát cổ tử cung kỹ hơn bằng kính hiển vi chuyên dụng.
Đây là phương pháp an toàn, không gây đau đớn, và rất quan trọng trong việc phát hiện sớm tổn thương tế bào trước khi chúng phát triển thành ung thư.
Nếu người bạn đời bị nhiễm HPV, bạn có cần xét nghiệm không?
Không ít bạn tình của người nhiễm HPV cũng rơi vào trạng thái hoang mang. Thực tế, nếu từng có quan hệ tình dục không bảo vệ, thì khả năng đã lây nhiễm là rất cao — dù không có triệu chứng.
Nam giới cũng có thể mắc HPV và đối mặt với nguy cơ ung thư dương vật, hậu môn, hầu họng hoặc mụn cóc sinh dục. Tuy nhiên, hiện tại không có xét nghiệm HPV dành cho nam giới.
Nếu xuất hiện triệu chứng như mụn cóc sinh dục, nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị.
Dù HPV không có thuốc trị, các triệu chứng như mụn cóc vẫn có thể được xử lý hiệu quả.
Có nên tránh quan hệ tình dục khi nhiễm HPV?
Không cần kiêng quan hệ tình dục hoàn toàn. Giao tiếp cởi mở, trung thực với bạn tình là chìa khóa.
Bao cao su có thể giúp giảm nguy cơ lây nhiễm nhiều bệnh tình dục khác như lậu, chlamydia, nhưng không bảo vệ hoàn toàn khỏi HPV — vì virus vẫn có thể lây qua tiếp xúc da gần da.
Cũng không nên quy kết sự không chung thủy, vì không thể biết chính xác ai là người mang virus trước. HPV có thể nằm yên trong cơ thể suốt 10–20 năm mà không có biểu hiện.
Việc theo dõi sau điều trị HPV thế nào? Vai trò của “Test of Cure” trong việc bảo vệ sức khỏe lâu dài
Úc có chương trình tầm soát ung thư cổ tử cung rất hiệu quả, cùng với chương trình tiêm ngừa HPV toàn quốc.
Những người phát hiện ung thư cổ tử cung ở giai đoạn muộn thường là do không đi tầm soát định kỳ.
Sau điều trị, người bệnh sẽ được theo dõi trong chương trình “Test of Cure” của chính phủ — xét nghiệm lại mỗi 6–12 tháng.
Sau hai lần xét nghiệm liên tiếp cho kết quả âm tính, người bệnh sẽ quay lại chu kỳ kiểm tra 5 năm một lần.
Mời quý vị vào phần Audio để nghe Bác sĩ Thu Mai - chuyên sản phụ khoa và sinh sản IVF ở Melbourne, giải đáp các câu hỏi về HPV.
Thông tin trong bài chỉ mang tính tổng quát. Hãy hỏi GP hoặc chuyên gia y tế cho trường hợp cụ thể của quý vị.
