Thông tin sai lệch của Nga xâm nhập vào Úc bằng cách nào?

Khu vực Donbas đã trở thành một điểm nóng, trong các cuộc đàm phán hòa bình giữa Ukraine và Nga, vốn là một vùng lãnh thổ được biết đến, là trung tâm năng lượng của Ukraine và là nơi Tổng thống Nga Vladimir Putin khao khát. Các chuyên gia cho rằng, vị trí của Donbas như một ổ dịch tuyên truyền của Điện Kremlin, có thể là một yếu tố góp phần khiến Putin không muốn từ bỏ nó. Bài viết này được thực hiện trong khuôn khổ, chuyến công tác nghiên cứu do Bộ Ngoại giao Liên bang Đức, phối hợp với Câu lạc bộ Báo chí Quốc gia Úc tổ chức.

Ở Nga, có một câu chuyện tin giả khét tiếng về Donbas, được phát sóng trên truyền hình nhà nước Nga vào năm 2014.

Câu chuyện có một cuộc phỏng vấn cáo buộc, lính Ukraine đóng đinh một bé trai ba tuổi.

Câu chuyện đã nhanh chóng bị một số cơ quan truyền thông độc lập của Nga vạch trần, nhưng tác động của nó thì rất sâu rộng.

Evgeny Feldman, phóng viên ảnh của tờ báo độc lập Novaya Gazeta của Nga, đã có mặt tại Sloviansk vào thời điểm đó và đã có thể kiểm chứng câu chuyện.

"Chính phủ Nga đang cố gắng nhồi nhét những câu chuyện khủng khiếp này vào đầu mọi người, hy vọng rằng một số người sẽ tin.

Khi tôi ở phía tiền tuyến của phe ly khai, tôi đã gặp một người đàn ông thực sự đã ra trận, vì anh ta nghe được câu chuyện về cậu bé bị tra tấn này

Evgeny Feldman

Một báo cáo mới của Cơ quan Hành động Đối ngoại Châu Âu cho thấy, Nga đang tích cực sử dụng thao túng thông tin như một chiến lược chiến tranh, nhằm gây nguy hiểm cho sự ủng hộ của quốc tế dành cho Ukraine.

Được công bố vào tháng 8, báo cáo nêu rõ các hoạt động thông tin sai lệch của Nga, nhằm "hướng dư luận quốc tế vào việc hợp pháp hóa cuộc chiến tranh xâm lược của Nga" và đánh lạc hướng sự chú ý khỏi các cuộc tấn công vào mục tiêu dân sự và cơ sở hạ tầng, cũng như các cáo buộc về tội ác chiến tranh.

Trong khi đó Patrick Boehler là người sáng lập công ty nghiên cứu Gazzetta, có trụ sở tại Tallinn và New York.

Công ty này hỗ trợ các công ty truyền thông và công nghệ, tìm cách vượt qua kiểm duyệt và giám sát, đặc biệt là trong các bối cảnh độc tài.

"Các tác nhân chuyên về thông tin sai lệch, đã thực sự nghiên cứu cách thức hoạt động của báo chí, theo phong cách phương Tây và tìm cách phá vỡ nó”, Patrick Boehler.

Còn EUvsDisinfo là một dự án của Liên minh Châu Âu, nhằm chống lại các hoạt động tuyên truyền do Điện Kremlin hậu thuẫn.

Trong thập niên qua, dự án đã vạch trần hơn 18.000 vụ việc thông tin sai lệch của Nga, với 600 bài viết cáo buộc Ukraine là một quốc gia "Đức Quốc xã", hoặc "Phát xít".

Tiến sĩ Robert Horvath, chuyên gia chính trị về Nga tại Đại học La Trobe ở Melbourne cho biết, có một số dấu hiệu đáng ngờ khi nói đến thông tin sai lệch của Nga về Ukraine.

"Một dấu hiệu đáng ngờ lớn, là việc các nhà lãnh đạo chính phủ Ukraine, bị gán cho là những người ủng hộ chủ nghĩa Quốc xã, bất chấp thực tế là các thành viên trong gia đình Do Thái của Zelenskyy, đã chết trong cuộc diệt chủng Holocaust. Một dấu hiệu đáng ngờ khác mà tôi nghĩ là quan điểm cho rằng, người Nga ở Ukraine bị áp bức và họ cần được giải phóng”, Robert Horvath.

Mặc dù Liên Hiệp Quốc đã nhiều lần cam kết bảo vệ chủ quyền của Ukraine, nhưng Nga đã xâm lược ít nhất 20% lãnh thổ.

Các chuyên gia cho rằng, truyền thông độc lập gần như không thể hoạt động, từ vùng Donbas bị chiếm đóng.

Ông Feldman cho biết thêm.

"Có một số chuyến tham quan báo chí dành cho phương Tây, dành cho các nhiếp ảnh gia hoặc phóng viên làm việc cho truyền thông phương Tây. Tôi nghĩ hầu hết những gì họ thấy, đều được dàn dựng”, Evgeny Feldman.

Được biết bản chất lan rộng của các chiến dịch thông tin sai lệch của Nga, tương đối được truyền thông châu Âu và khán giả của họ biết đến.

Tuy nhiên vấn đề này ít được thảo luận, trên các phương tiện truyền thông Úc.

Vào tháng 10 năm 2024, một cuộc điều tra của Thượng viện về viện trợ của Úc cho Ukraine, đã nhận được các báo cáo đề cập đến các ví dụ về việc truyền thông Úc, không thực hiện đúng cam kết.

Cuộc điều tra nêu bật: "Rõ ràng là Nga không bị buộc phải chịu trách nhiệm, về việc phát tán thông tin tuyên truyền của mình”.

Vào thời điểm đó, chính phủ Úc cho biết họ đã biết về các chiến dịch thông tin sai lệch khác nhau và đang phối hợp với các cơ quan tình báo quốc gia, để chống lại các hoạt động này.

Ông Boehler cho biết thêm.

"Các nhà báo có thể không quen thuộc với chủ đề này lắm, nhưng họ có thể đang tìm kiếm hai mặt của câu chuyện với thiện chí tốt đẹp.

Điều xảy ra là bạn đạt được sự cân bằng sai lầm, giữa một bên là nạn nhân và một bên là kẻ áp bức.

Patrick Boehler

Tại một cuộc biểu tình đầu năm nay, Anton Bogdanovych, một thành viên của nhóm cộng đồng "Người Ukraine tại Sydney", đã nói như sau về thông tin sai lệch của Nga.

"Đây là điều mọi người không hiểu, rằng những người bình thường đang biến thành quái vật, ủng hộ tất cả những hành động tàn bạo này. Nguyên nhân chính là do tuyên truyền”, Anton Bogdanovych.

Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese

Nghe SBS Tiếng Việt trên ứng dụng miễn phí SBS Audio, tải về từ App Store hay Google Play