Sau khi chịu đựng làn sóng phản đối và các lệnh trừng phạt của phương Tây vào năm ngoái, Tổng thống Belarus là ông Alexander Lukashenko hiện phải đối mặt với áp lực mới.
Nhiều nhà lãnh đạo thế giới đang lên án sự lãnh đạo của ông, vì đã điều hướng máy bay để bắt giữ nhà báo đối lập Roman Protasevich.
Trong lời tuyên bố đầu tiên kể từ sau chuyến bay của hãng hàng không Ryanair bị chuyển hướng, ông phản công lại các nước cáo buộc ông là không tặc.
“Những kẻ xấu của chúng tôi từ bên ngoài và từ bên trong đất nước, đã thay đổi phương pháp tấn công của họ".
"Họ đã vượt qua nhiều giới hạn và từ bỏ lẽ thường cũng như đạo đức của con người".
'Đây không phải là chiến tranh thông tin nữa, mà là chiến tranh lai căn hiện đại".
"Vì vậy chúng tôi cần phải làm mọi thứ, để ngăn nó lan ra thành một cuộc xung đột nóng bỏng”, Alexander Lukashenko.
Belarus đã phải chịu các lệnh trừng phạt từ Liên Âu và Mỹ, kể từ khi ông Lukashenko đàn áp các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ, sau khi ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử gây nhiều tranh luận của phe đối lập của ông và Tây phương.
Thế nhưng quyết định ngăn chặn một chuyến bay quốc tế trong không phận Belarus của ông, đã dấy lên những lời kêu gọi phải có hành động mạnh mẽ hơn.
Một số lời kêu gọi đến từ lãnh đạo đối lập đang lưu vong của đất nước Belarus, là bà Sviatlana Tsikhanouskaya.
“Tôi kêu gọi Quốc Hội Âu Châu hãy chắc chắn rằng, phản ứng của cộng đồng thế giới không chỉ giới hạn trong vụ chuyến bay của Ryanair".
"Sự đáp ứng phải là tình hình tại Belarus nói chung, nếu không chúng ta sẽ đối diện với những tình trạng như vậy trong tương lai, như ông Lucashenko hiện biến đất nước thành một nước Triều Tiên ở Âu Châu, mọi chuyện chẳng minh bạch, bất ngờ và nguy hiểm”, Sviatlana Tsikhanouskaya.
Chính trị gia đối lập Belarus là ông Pavel Latushko nói rằng, các công dân ủng hộ dân chủ chưa bao giờ đoàn kết hơn lúc nầy.
Phe đối lập dự tính tổ chức một đợt biểu tình mới chống chính phủ.
“Cùng với việc cướp chính quyền, khủng bố quốc tế đã bắt cả nước này làm con tin với tất cả 9 triệu người Belarus".
'Thế nhưng kể từ khi máy bay bị cướp, không chỉ tất cả người dân Belarus gặp nguy hiểm, mà còn cả công dân các nước khác".
'Không ai có thể cảm thấy an toàn, cho đến khi tất cả chúng ta ngăn chặn khủng bố và chúng ta phải hành động”, Pavel Latushko.
Còn chính phủ Đức hôm thứ tư lên án Belarus sau khi ông Protasevich, được thấy trên truyền hình thú nhận tội lỗi, trong việc tổ chức những người biểu tình.
Phát ngôn nhân của chính phủ Đức là ông Steffen Seibert cho biết.
“Tôi có thể nói thêm vào những gì mà thủ tướng Angela Merkel đã tuyên bố rằng, chúng tôi lên án bằng những lời lẽ mạnh mẽ nhất, về việc các nhà cầm quyền Belarus thực hiện hành vi bắt các tù nhân của họ diễu hành ở nơi công cộng, với việc gọi là 'nhận tội', với các dấu vết bị đánh đập được che đậy hay hóa trang”, Steffen Seibert.
"Thế nhưng thật không may, các đồng nghiệp của Roman nói rằng gần đây anh đã thả lỏng một chút, không cảm thấy bị đe dọa, quả thật không may mối đe dọa đến từ nơi mà họ không ngờ tới”, một người bạn của Roman Protasevich.
Trong khi Belarus bác bỏ chuyện ngược đãi những người bị giam giữ, các nhóm tranh đấu cho nhân quyền nói rằng họ có tài liệu về hàng trăm vụ đánh đập và cưỡng bách thú nhận tội lỗi, kể từ năm rồi.
Theo dõi việc thú tội của con trai trên truyền hình, bà Natalia mẹ của Protasevich nói rằng, một bác sĩ xem thước phim truyền hình chỉ ra các dấu vết của việc tra tấn.
Bà cho biết con trai bà rõ ràng bị tra tấn trong tù.
“Tôi chỉ cầu xin cộng đồng quốc tế và các nhà báo, xin vui lòng đưa tin về việc này, xin vui lòng giúp đỡ và tôi kêu gọi toàn xã hội. Vâng, con tôi chỉ là một nhà báo, một người duy nhất nhưng xin cả thế giới hãy đứng lên và giúp đỡ, tôi cầu xin quí vị rất nhiều vì họ sẽ giết anh ấy”, Natalia.
Trong khi Tổng Thống Hoa Kỳ Joe Biden sẽ thảo luận vấn đề nầy với Nga trong cuộc họp thượng đỉnh vào tháng tới, Tòa Bạch Ốc cho biết họ không tin rằng Moscow giữ một vai trò trong vụ việc nầy.
Được biết ông Protasevich không bao giờ trở lại quê nhà nơi ông bị truy nả, một người bạn của ông cho biết 2 tuần lễ nghỉ hè là một cơ hội hiếm hoi để được nghỉ ngơi.
“Đó là kỳ nghỉ đầu tiên trong ba năm, anh ta không muốn đi nhưng bạn bè bắt anh phải đi để nghỉ ngơi. Anh ấy đã trải qua kỳ nghỉ ở Hy Lạp, cũng đã đến Síp, đang ở Hy Lạp và sẽ trở lại, chúng tôi không biết chính xác khi nào. Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ rằng, đang bay trên một chiếc máy bay của Liên minh Châu Âu, từ một quốc gia EU này sang một quốc gia EU khác, điều gì đó như thế này lại có thể xảy ra”, một người bạn của Roman Protasevich.
Năm rồi ông Protaseich làm việc cho một hãng tin chống chính phủ có trụ sở tại Warsaw thuộc Ba Lan, có tên là Nexta.
Người sáng lập là một người bạn của ông cho biết, không ai có thể tiên đoán về vụ việc diễn ra hôm thứ bảy, thế nhưng gần đây ông thả lỏng đôi chút.
“Anh ấy luôn ở trong tâm trạng lạc quan và tất nhiên thật đáng tiếc, khi Roman lâm vào tình trạng như vậy".
"Bởi vì chúng tôi đã thảo luận trong cuộc trò chuyện rằng, không đáng để bay qua Belarus, bởi vì Belarus là một quốc gia thuộc Cộng đồng các quốc gia độc lập, nó không an toàn và bất cứ lúc nào máy bay cũng có thể dừng, hạ cánh".
"Thế nhưng thật không may, các đồng nghiệp của Roman nói rằng gần đây anh đã thả lỏng một chút, không cảm thấy bị đe dọa, quả thật không may mối đe dọa đến từ nơi mà họ không ngờ tới”, một người bạn của Roman Protasevich.
Thêm thông tin và cập nhật Like SBS Vietnamese Facebook
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/vietnamese
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/vietnamese
