Trong cảnh báo đưa ra vào tuần trước, người đứng đầu cơ quan tình báo Úc bày tỏ lo ngại rằng trí tuệ nhân tạo (AI) có thể đưa quá trình cực đoan hóa và lan truyền thông tin sai lệch trên mạng lên một tầm cao mới.
Khi nói về sự lan rộng của tin giả và các thông điệp bạo lực, các cơ quan vận hành từ Nga đã bị nêu đích danh.
Mối đe dọa ngày càng tăng này khiến các chuyên gia cảnh báo rằng nếu không được đối phó kịp thời, thế giới sẽ phải đối mặt với một dạng “chiến tranh thông tin” mới, khó lường hơn bao giờ hết.
AI và mối nguy lan truyền tin giả
Việc sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn như ChatGPT đang trở nên phổ biến, song đồng thời cũng làm dấy lên lo ngại rằng một số chatbot AI có thể vô tình thúc đẩy các luận điệu sai lệch.
Carl Miller, người sáng lập Trung tâm Phân tích Truyền thông Xã hội thuộc tổ chức Demos tại Vương quốc Anh, nhận định:
“Những mô hình này, những chatbot này sẽ ngày càng được dùng để truy vấn Internet và giúp người dùng hiểu về thế giới xung quanh. Cách chúng được huấn luyện và những gì chúng nói ra sẽ trở thành điểm then chốt của một dạng quyền lực và ảnh hưởng mới, rất mạnh mẽ nhưng lại khó nhìn thấy.”
Các mô hình ngôn ngữ lớn được huấn luyện bằng lượng dữ liệu khổng lồ để dự đoán và tạo ra văn bản giống con người. Tuy nhiên, nếu nguồn dữ liệu bị thao túng, kết quả đầu ra cũng sẽ bị bóp méo.
Source: SBS
Nga bị cáo buộc “bơm” tin giả để thao túng chatbot
Kể từ sau cuộc xâm lược toàn diện Ukraine năm 2022, các chuyên gia cho rằng các tác nhân ủng hộ Nga đã gia tăng hoạt động phát tán tin giả trên Internet nhằm tác động đến các mô hình AI.
Isis Blachez, nhà phân tích tại cơ quan nghiên cứu NewsGuard (Mỹ), cho biết:
“Nhiều trang web khác nhau sẽ lặp đi lặp lại cùng một thông tin sai lệch, nhiều lần trên mỗi trang và trên nhiều trang khác.
Cách mà dữ liệu huấn luyện của AI hoạt động là dựa trên lượng thông tin có sẵn trên mạng. Khi chúng thấy một luồng thông tin khổng lồ lặp lại cùng một lời nói dối, chúng sẽ lấy dữ liệu từ đó.”
Việc thao túng các mô hình ngôn ngữ lớn sẽ là hình thức chiến tranh thông tin trong tương lai.Carl Miller
Một ví dụ điển hình là mạng lưới Pravda thân Kremlin – đã xuất bản hơn 6 triệu bài viết ủng hộ Nga, trong đó 5 triệu bài được tái sử dụng bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau.
Guillaume Kuster, Giám đốc điều hành kiêm đồng sáng lập tổ chức kiểm chứng thông tin CheckFirst, mô tả:
“Bạn có thể hình dung nó như một cỗ máy ‘rửa trôi’ các luận điệu và tuyên truyền của Nga. Họ đăng lại nội dung từ các tổ chức truyền thông bị trừng phạt tại Liên minh châu Âu như Sputnik hay Russia Today, hoặc từ các kênh Telegram tuyên truyền, các tài khoản X (Twitter) và nhiều nguồn khác.”
According to the Pravda dashboard, created by CheckFirst and DFRLab, more than six million false articles have been generated by the Pravda network, with five million of those repurposed in multiple languages. Credit: SBS News
ASIO cảnh báo: các nhà tuyên truyền thân Nga đang hoạt động ở Úc
Tuần trước, ông Mike Burgess, Tổng giám đốc Cơ quan Tình báo An ninh Úc (ASIO), tiết lộ rằng một số người có ảnh hưởng ủng hộ Nga tại Úc đã lọt vào tầm ngắm của cơ quan này.
“Một số người Úc đăng tải và thúc đẩy các nội dung cực đoan trên mạng, biện minh cho cuộc xâm lược Ukraine và lên án sự ủng hộ của Úc đối với Kyiv.
Họ cố tình che giấu mối liên hệ với Moscow và có khả năng là làm theo chỉ thị từ Moscow để lợi dụng và kích động các cuộc tranh luận hợp pháp,” ông nói.
Trước nguy cơ AI bị lợi dụng cho mục đích tuyên truyền, các chuyên gia kêu gọi tăng cường giám sát truyền thông và xây dựng khuôn khổ pháp lý rõ ràng hơn.
Bà Olivia Shen, Giám đốc Chương trình Công nghệ Chiến lược thuộc Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ tại Đại học Sydney, nhận định:
“Những gì chúng ta thấy là tiến trình còn khá chậm trong việc biến các biện pháp tự nguyện, quy tắc ứng xử và hướng dẫn thành quy định có tính pháp lý bắt buộc.”
Theo người phát ngôn của Bộ Nội vụ Úc, Chiến lược An ninh mạng mới của nước này nhằm “tạo ra các sáng kiến mới để giải quyết khoảng trống trong luật hiện hành”.
Kế hoạch cũng bao gồm việc phát triển Chiến lược Quốc gia về Hiểu biết Truyền thông, nhằm “xác định các kỹ năng và năng lực cốt lõi giúp người dân Úc ứng phó với thách thức và cơ hội trong thế giới kỹ thuật số”.
READ MORE
SBS Việt ngữ
