Ntsiab lus tseem ceeb:
- Cov kev tso ntshav yog ib co kev yeem thaj..
- Lub koom haum Australian Red Cross Lifeblood yog tus tswj co hauj lwm tso ntshav.
- Lifeblood xav tau tej ntshav ntawm tag nrho txhua tus pej xeem sib txawv ntawm teb chaws Australia.
- Yog koj tsis paub tseeb tias koj muaj peev xwm tso ntshav, ces koj muaj peev xwm hu rau lub koom haum Lifeblood hotline tus xov tooj 13 14 95.
- Coj tej ntshav tau los ntawm tej neeg tso pub dawb coj mus siv ua dab tsi?
- Puas yog ib tug twg muaj peev xwm tso ntshav?
- Dab tsi pheej ua rau ib tug twg mus tso ntshav?
- Yuav ua dab tsi thaum kuv teem caij mus tso ntshav?
- Vim li cas peb thiaj xav tau ntau hom ntshav sib txawv?
- Peb puas muaj peev xwm sib koom ib pab mus tso ntshav?
- Yus muaj peev xwm mus tso tau ntshav qhov twg?
Australia yog ib lub teb chaws uas tau tej ntshav siv uas tau txais kev nyab xeev tshaj plaws hauv ntiaj teb, tab sis kuj yeej muaj tej tshav tsis txaus siv li thiab. Ces peb thiaj xav tau tej neeg coob tshaj 33,000 tus mus tso ntshav ib limtiam twg mas thiaj yuav tau ntshav txasu rau peb tej neeg mob ntawm tej tsev kho mob siv.
Coj tej ntshav tau los ntawm tej neeg tso pub dawb coj mus siv ua dab tsi?
Emily Grandland uas yog tus kis ntawm Lifeblood uas yog lub koom haum tau nyiaj pab cuam ntawm tsoom fwv thiab yog ib feem ntawm lub koom haum Australian Red Cross hais tias ntshav yeej yog ib co khoom uas siv ua tau ntau yam thiab kuj yog ib co peev txheej tseem ceeb heev uas yuav pab tau tej neeg xav tau siv coj los pab cawm txoj sia.
Grandland hais tias "Ntshav muaj peev xwm siv coj los pab cawm tej neeg txoj siab ntawm tej chaw kho mob emergency. Muaj peev xwm pab cawm tau tej neeg txoj sia thaum tseem kho ntau yam mob li mob cancer, los sis yog yeej muaj peev xwm coj mus siv tso rau tej neeg kom ua tau lub zoo neej tuaj ntxiv. Thiab cov kev tso ntshav pub rau lwm tus siv yeej yog tej yam uas pab tau tej neeg ntau yam sib txawv: tsis hais siv pab tej neeg uas mus phais mob, tej neeg uas raug mob sab, tej neeg uas muaj mob cuam tshuam rau lawv tej ntshav thiab cov immune system, tej poj niam yug me nyuam thiab tej zaum tseem coj mus pab tej me nyuam uas tseem tsis tau yug thiab."

Lifeblood xav tau ntshav ntawm tag nrho txhua yam neeg coj ntseeg ntau yam kab lis kev cai kom thiaj tau tej ntshav no rau Australia tej pej xeem no siv.
Puas yog ib tug twg muaj peev xwm tso ntshav?
Tsis yog tias txhua tus yuav muaj peev xwm mus tso ntshav txhua sij hawm. Tab sis peb feem coob yeej muaj peev xwm tso tau qee yam ntshav, thiab muaj peev xwm tso tau tas mus li ntau dua qhov peb xav thiab.
Ms Granland hais tias "Yog tias koj yog ib tug neeg hnoob nyoog txij 18 txog 75 xyoos, thiab muaj ceeb thawj txog 50 kilos (kilograms) los yog tshaj ntawd thiab koj yeej tau txais kev noj qab nyob zoo thiab noj qab haus huv ces koj yeej muaj peev xwm mus tso ntshav,"
"Lub koom haum Lifeblood los kuj khaws cov plasma, platelat (kua faj siv ntawm yus tej ntshav) thiab lwm yam ntawm yus tej ntshav. Thiab yus yeej muaj peev xwm tso ntshav tau txhua txhua txhua 3 lub hli ib zaug twg ntawm Australia no, thiab muaj peev xwm tso cov plasma txhua txhua 2 limtiam twg ib zaug."
Tab sis kuj muaj ntau yam xwm txheej uas tej zaum uas rau yus tsis muaj peev xwm tso ntshav thiab. Piv txwv li yog yus xeeb (muaj) me nyuam, yus mob stroke, los yog tseem muaj lwm yam mob. Tej no yuav ua rau tsis pub yus tso ntshav coj los pov puag kom yus tau txais kev noj qab nyob zoo.
Tej xwm txheej mob ntshav li tsob ntshav los tsis txawj tus (haemophilia) thiab tej xwm txheej muaj qes ntshav liab tsawg uas pheej daj ntseg (thalassaemia) yog cov yuav ua rau koj tsis muaj cai mus tso ntshav thiab.
Yog tias koj tsis paub tseeb, ces koj yeej muaj peev xwm hu rau Lifeblood hotline tus xov tooj 13 14 95. Tej neeg ua hauj lwm kho mob yeej zoo siab yuav nrog koj sab laj txog koj tej xwm txheej ntau yam.
Thiab yog koj xav mus tso ntshav ces koj yeej muaj peev xwm xub mus txheeb tau tej lus nug Lifeblood eligibility quiz seb koj puas yog cov neeg muaj peev xwm mus tso tau ntshav.

Cov plasma uas raug muab tsau khov muab tso rau ntawm lub laub - Yog koj tsis paub tseeb tias seb koj puas muaj peev xwm tso tau ntshav ces hu rau Lifeblood hotline tus xov tooj 13 14 95. Credit: /
Dab tsi pheej ua rau ib tug twg mus tso ntshav?
Ed uas yog ib tug neeg tso ntshav pab lwm tus yeej tau mus tso ntshav txog li 3 los yog 4 zaug ib xyoos twg txij xyoo 2009 los lawm.
Nws hais tias tej zaum tej neeg yuav tsis tshua pom txog qhov tseem ceeb ntawm peb cov kev muaj ntshav siv, los yog tham txog tej ntshav siv no rau ib tug neeg twg uas xav tau siv lawm ces, yog ib co xwm txheej uas cuam tshuam txog qhov ciaj thiab tuag lawm xwb.
"Tej kev txhawb siab uas pheej ua rau kuv mus tso ntshav ces yog cov kev pab cawm kom tau ntau txoj sia. Ntawm kuv ces yog tej yam kuv muaj peev xwm ua tau coj los pab thiab yeej tsis ua rau kuv yuav tau them dab tsi li, dua ntawm qhov uas yuav tau siv sij hawm me ntsis, thiab tso kuv cov ntshav xwb."
Kuv yeej tau muaj kev tsev neeg thiab tej phooj ywg uas tau mus kho ntawm tej tsev kho mob, thiab mus tso ntshav hloov rau lawv, ces thiaj muaj tej yam dab tsi qhia rau kuv tias tsim nyog kuv ua ib yam dab tsi pab rau tej zejzog thiab.Ed, regular donor
Yuav ua dab tsi thaum kuv teem caij mus tso ntshav?
Cov kev teem caij mus tso ntshav ces tsim nyog siv sij hawm 1 teev hos tso plasma ces yuav tau siv 90 ntiag tiv (1 teev 30 ntiag tiv). Lawv yuav tso ntshav ntawm koj txhais caj npab rau lub sij hawm ntau ntiag tiv.
Ms Granland thiaj taw qhia tias "Peb xav kom koj haus 12 khob dej ib hnub ua ntej uas koj yuav mus tso ntshav, thiab haus dej txuas ntxiv rau hnub koj mus tso ntshav ua tib zoo xyuas kom koj muaj dej txaus rau koj lub cev thiab thaum tso ntshav koj tej ntshav thiaj ntws zoo,"
"Peb paub tias ib txhia yuav muaj ntsis ntshai tso ntshav los sis tej zaum kuj yuav ib nyuag ntshai tej koob, tab sis peb tej neeg ua hauj lwm yeej yog ib co uas zoo siab zoo heev thiab lawv yeej yuav pab kom yus tsis txhob txhawj dab tsi,"
"Thiab txawm tias yog koj tsis paub lus Askiv zoo, los peb yeej muaj neeg txhais lus rau koj. Peb yeej muaj tej ntaub coj los thaiv los npog koj txhais caj npab kom koj tsis txhob pom thiab."
Peb yeej yuav nug kom koj teb ib co lus nug kom thiaj paub tseeb tias seb koj puas yog cov neeg muaj cai tso ntshav rau hnub ntawd, thiab yuav tau txheeb koj seb koj puas mob ntshav siab los yog koj puas muaj tej kua hlau txaus ntawm koj lub cev.
Ms Granland hais tias "Txuas ntxiv ntawd ces mam li coj koj mus rau chav tso ntshav thiab kom koj zaum rau ntawm ib lub rooj xis zaum heev, thiab tsuas siv sij hawm li 5 mus txog 10 ntiag tiv (minutes) tso ntshav xwb.''
Tom qab ntawd ces yuav caw kom koj mus so rau ntawm ib chav/ib qho chaw noj khoom txom ncauj los yog haus dej kom koj rov qab muaj zog tuaj.

Hom ntshav O- (O - negative) - Tsis yog txhua leej txhua tus yuav muaj peev xwm mus tso ntshav tas mus li. Tab sis peb feem coob yeej muaj peev xwm mus tso qee yam dab tsi ntawm peb tej ntshav tau.
Vim li cas peb thiaj xav tau ntau hom ntshav sib txawv?
Ntawm Australia no ces yog tej yam tseem ceeb uas xav kom tej pej xeem ntau hom sib txaw mus tso ntshav.
Dr Rachel Thorpe hais tias tam sim no ces tej neeg ntawm Europe yog cov mus tso ntshav coob tshaj plaws xwb.
Nws yog ib tug Senior Research Fellow ntawm lub koom haum Australian Red Cross Lifeblood.
Tab sis yog tias peb muaj tej ntshav sib txawv ntau hom npaum li cas, ces haj yam ua rau peb muaj ntau yam ntshav siv npaum li ntawd xwb.
Vim peb lub teb chaws no muaj tej neeg pawg tsawg coob tuaj ntxiv, ces peb yeej xav kom tej neeg ntau yam npaum li ntawd mus tso ntshav, vim rau qhov tej ntshav peb muaj ntawd yeej yog tej tau raws peb tej caj ces los. Thiaj yog tej yam tseem ceeb uas peb yuav tau xyuas kom muaj tej neeg ntau yam sib txawv ntawm peb tej pej xeem mus tso ntshav kom thiaj tau tej ntshav haum raws li tej neeg mob xav tau siv.Dr Rachel Thorpe
Muaj 8 hom ntshav tseem ceeb tam sim no. Peb feem coob yeej tau hnov txog cov hom ntshav, ABO thiab cov ntshav rh. Piv txwv li tej zaum koj yuav paub tias koj cov ntshav yog hom ntshav twg lawm li yog hom ntshav teev raws cov niam ntawv (A, B, AB, los yog hom O) ces mam li ho muab cov niam ntawv no ntxiv rau cov cim (ntxiv +) thiab cim (rho -), piv txwv li A+, A-, B+, B-, AB+, AB-, 0+ thiab O-.
Ntawm teb chaws Australia no ces yeej pom muaj hom ntshav O+ ntau tshaj plaws, txuas ntxiv ntawd ces yog hom ntshav A+.
Dr Thorpe hais tias yeej muaj tej ntshav ntau tshaj 300 hom sib txawv, thiab yeej muaj qee hom ntshav ces muaj tsawg heev li, piv txwv li cov ntshav 'JK null'. Nws hais tias:
"Cov ntshav no yog ib co ntshav uas muaj tsawg heev ntawm tag nrho cov neeg pawg tsawg ntau yam uas feem ntau mas yog cov neeg Polynesian, New Zealand tej neeg txumt im Maori thiab cov neeg Filipino. Ces peb thiaj xav kom tej neeg no mus tso ntshav kom ntau tshaj qub tuaj ntxiv."
Tej zaum yeej muaj ntau yam ntawm tej kab lis kev cai ua rau ib txhia neeg tsis kam mus tso ntshav thiab. Piv txwv li ntawm ib co teb chaws ces tsuas yog tej neeg ntawm yus tsev neeg los sis yus tej phooj ywg thiab yog cov tso ntshav coj mus pab ib tug neeg yus hlub tshua xwb. Uas yeej txawv cov kev tso ntshav ntawm teb chaws Australia uas yog ib cov kev yeem thaj (voluntary) xwb.
Peb puas muaj peev xwm sib koom ua ib pab mus tso ntshav?
Muaj mas, koj yeej muaj peev xwm ua tau. Tej zaum koj qhov chaw ua hauj lwm kuj npaj ib pab neeg teem caij mus tso ntshav thiab.
Ed uas yog ib tug neeg uas mus tso ntshav tas mus yeej tau npaj cov kev teem caij rau nws tej neeg koom ua hauj lwm ua ke mus tso ntshav ua ib pab tam li yog cov kev txhawb siab rau nws tus kheej thiab lwm tus kom mus tso ntshav.
Nws hais tias "Thaum yus koom ua ib pab mus tso ntshav ua ke ntwm tej chaw tso ntshav ces kuj yog tej yam lom zem, vim yuav pab kom tau kev yooj yim rau lwm tus uas tsis tshua xav mus tso ntshav rau qhov tej zaum lawv pheej ntshai koob."

Australian Red Cross Lifeblood Donor Centre.
Yus muaj peev xwm mus tso ntshav tau qhov twg?
Lifeblood yeej ib txwm tos txais tej neeg tshiab ntawm ntau yam neeg mus tso ntshav.
Txawm li cas los yeej xav kom yus teem caij, vim rau qhov tej chaw tso ntshav yeej tsis kam tso tej neeg uas tsis tau teem caij mus tso ntshav tej ntshav.
Thiab yeej muaj tej chaw tso ntshav hu ua Lifebood donor centres 80 lub ruaj thoob plaws teb chaws Australia no.
Tsis tas li ntawd los yeej tseem muaj tej chaw uas mus npaj rau ib qho chaw qhov twg ib ntus los yog tej chaw uas muaj tej neeg mus tso ntshav ntawm ib qho chaw rau lwm qhov chaw ntawm tej zos toj siab ntau tshaj 365 thaj chaw txhua lub xyoo thiab.
Yog tias koj xav sim mus tso ntshav, ces koj yeej muaj peev xwm hu tau rau Lifeblood hotline tus xov tooj 13 14 95 los yog teem caij hauv online ntawm lifeblood.com.au los sis teem tau ntawm lub Donate Blood app.
Subcribe los yog caum mloog tej xov xwm kaw ua suab Australia Explained kom paub txog ntau yam xov xwm tseem ceeb thiab tej lus taw qhia koj koj pib tau lub neej tshiab ntawm teb chaws Australia.
Yog tias koj muaj ib co lus nug dab tsi los yog muaj ib co tswv yim dab tsi? Ces xa email rau peb rau ntawm australiaexplained@sbs.com.au