भविष्यमा इन्धनका रूपमा विकसित गरिने हाइड्रोजनको तरल रूप कोइलाबाट प्रशोधन गरेर जापान निर्यातको तयारी गरिन कदम चालिएको हो।
भिक्टोरियाको लाट्रोब उपत्यकामा रहेको कोइला खानिबाट जापानको कोबे सहरमा उक्त तरल हाइड्रोजन जलमार्गबाट लगिने बताइएको छ।
५० करोड लागतको हाइड्रोजन एनर्जी सप्लाई चेन नामक उक्त आयोजनाका लागि सङ्घीय तथा भिक्टोरियाली राज्य सरकार दुवैले पाँच-पाँच करोड डलर लगानी गरिसकेका छन्।
तर, केही वातावरणविद्हरुले चाहेको जस्तो यो हाइड्रोजन “हरित” भने हुनेछैन बरु यसको उत्पादनका क्रममा निस्कने कार्बन उत्सर्जनलाई वातावरणमा सिधै मिल्न नदिइने बताइएको छ।
यस आयोजनामा संलग्न कम्पनीहरूका अनुसार, हाइड्रोजन उत्पादनका क्रममा निस्कने कार्बन उत्सर्जनलाई भिक्टोरिया र तास्मानिया बिचको बास स्ट्रेट नामक समुन्द्र मुनि १.५ मिटर गहिर्याइमा रहेको चट्टान भन्दा तल भण्डारण गरिनेछ।
Source: The Huffingtonpost
सङ्घीय ऊर्जा मन्त्री एन्गस् टेलर भन्छन् कि यस आयोजनाबाट रिजनल अस्ट्रेलियाले कसरी देशको हाइड्रोजन इन्धन भविष्यमा विश्वस्तमै एक प्रमुख भूमिका खेल्छ भनेर ठुलो उदाहरण मिलेको छ।
अस्ट्रेलियाली तथा जापानी कम्पनीहरूको एक समूहले संयुक्त रूपमा यस आयोजनाको काम अगाडी बढाउने छन्।
यसै सिलसिलामा, शुक्रवार अस्ट्रेलियाका लागि जापानी राजदूत शिन्गो यामागामी र मन्त्री टेलरले अन्य अधिकारीहरूसँगै पूर्वी भिक्टोरिया अवस्थित सो स्थानको भ्रमण गरेका छन्।
The Loy Yang Power Station in the Latrobe Valley Source: AAP
यदि हाइड्रोजन इन्धनको उद्योग सोचे अनुसार विस्तार भएमा, अस्ट्रेलियामा मात्र सन् २०५० सम्ममा यसले ८,००० जनालाई प्रत्यक्ष रोजगारी उपलब्ध गराउनुका साथै बर्सेनि ११ अर्ब डलर कुल गृहस्थ उत्पादनमा प्रदान गर्नेछ।
कोइला खानीमा कार्यरत कामदारहरूले आफ्नो सिप तथा दक्षता हाइड्रोजन उत्पादनका लागि प्रयोग गर्ने आस लिइएको छ।
उता, न्यु साउथ वेल्स ऊर्जा मन्त्री म्याट कीनले पनि शुक्रवार नै सो राज्यको हन्टर क्षेत्रलाई त्याँहाको पहिलो हाइड्रोजन हब हुने घोषणा गरेका छन्।
Hunter Valley Source: SBS Sinhala radio
कीन भन्छन् कि ऊर्जा पूर्वाधार, जलस्रोत, बन्दरगाह तथा अन्य सेवा तथा सुविधाका द्रष्टिकोणबाट हन्टर इलाका यस कार्यका लागि उचित छ।
“हाइड्रोजन हबमा लगानी गरेर हामी न्यु साउथ वेल्समा कार्बन उत्सर्जन सन् २०५० सम्ममा शून्यमा झार्ने लक्ष्यसम्म मात्र पुग्दैनौ, आवश्यक पूर्वाधारको विकास समेत गर्नेछौँ।
हन्टरको अलावा न्यु साउथ वेल्समा इलावारा पनि अर्को हाइड्रोजन हब हुने बताइएको छ जसका लागि राज्य सरकारका तर्फबाट ७ करोड डलर खर्च हुनेछ।
