ผลกระทบ 'ร้ายแรง' ที่อาจเกิดขึ้น: ทำไมคุณถึงไม่ได้รับอนุญาตให้ใช้พาวเวอร์แบงค์ในบางสายการบิน

กฎระเบียบเกี่ยวกับพาวเวอร์แบงค์กำลังเข้มงวดขึ้นเรื่อยๆ หลังจากเกิดเหตุการณ์ซ้ำแล้วซ้ำเล่า คุณจะรู้ได้อย่างไรว่าพาวเวอร์แบงค์ของคุณปลอดภัย?

Qantas และ Virgin Australia ได้ออกกฎใหม่เกี่ยวกับการใช้และการจัดเก็บพาวเวอร์แบงค์บนเที่ยวบิน Source: AAP / James Ross

ฟังพอดคาสต์ในเรื่องอื่นๆ ของเราได้ที่นี่

เวอร์จิน ออสเตรเลีย และ แควนตัส เป็นสายการบินล่าสุดที่จำกัดการใช้พาวเวอร์แบงค์บนเครื่องบิน หลังจากเกิดเหตุไฟไหม้แบตเตอรี่บนเครื่องบินหลายครั้งทั่วโลก

นโยบายใหม่ของเวอร์จิน ออสเตรเลีย จะมีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 ธันวาคม ผู้โดยสารจะไม่ได้รับอนุญาตให้ใช้พาวเวอร์แบงค์เพื่อชาร์จอุปกรณ์บนเครื่องบินอีกต่อไป

แบตเตอรี่พกพาต้องอยู่ในที่ที่มองเห็นและหยิบใช้ได้สะดวกตลอดการเดินทาง ซึ่งหมายความว่าไม่ควรเก็บไว้ในช่องเก็บของเหนือศีรษะ

จำกัดจำนวนพาวเวอร์แบงค์ต่อคนไว้ที่ 2 ก้อน โดยอุปกรณ์ที่มีกำลังไฟเกิน 100 วัตต์-ชั่วโมงต้องได้รับการอนุมัติจากสายการบินก่อน ห้ามนำพาวเวอร์แบงค์ที่มีกำลังไฟเกิน 160 วัตต์-ชั่วโมงขึ้นเครื่อง

แควนตัส และเจ็ทสตาร์ บริษัทในเครือ จะบังคับใช้ข้อจำกัดที่คล้ายคลึงกันนี้ตั้งแต่วันที่ 15 ธันวาคมเป็นต้นไป

ปัจจุบัน หลายสายการบินอนุญาตให้นำพาวเวอร์แบงค์ขึ้นเครื่องได้ แต่ไม่อนุญาตให้โหลดใต้เครื่อง เนื่องจากมีความเสี่ยงที่จะเกิดเพลิงไหม้ได้หากไม่มีผู้ดูแลในห้องเก็บสัมภาระ

ในปีนี้ สายการบินหลายแห่ง เช่น เอมิเรตส์ คาเธ่ย์แปซิฟิค และสิงคโปร์แอร์ไลน์ ได้เริ่มจำกัดการใช้พาวเวอร์แบงค์บนเครื่องบิน เนื่องจากมีความเสี่ยงที่แบตเตอรี่ลิเธียมจะร้อนจัดและลุกไหม้

สถานการณ์นี้เกิดขึ้นเนื่องจากผู้โดยสารเดินทางพร้อมพาวเวอร์แบงค์และอุปกรณ์อื่นๆ ที่ใช้พลังงานลิเธียมมากขึ้น ผลสำรวจของสมาคมขนส่งทางอากาศระหว่างประเทศ (IATA) พบว่าผู้โดยสาร 44% เดินทางพร้อมพาวเวอร์แบงค์ 83% พกโทรศัพท์มือถือ และ 60% พกแล็ปท็อป

โทรศัพท์และแล็ปท็อปก็ใช้แบตเตอรี่ลิเธียมเช่นกัน ทำไมพาวเวอร์แบงค์ถึงน่ากังวลสกว่า?

แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนอาจติดไฟได้ง่ายหากผลิตอย่างไม่ถูกต้อง จัดเก็บอย่างไม่เหมาะสม หรือชำรุดเสียหาย

นีราจ ชาร์มา ศาสตราจารย์ประจำคณะเคมี มหาวิทยาลัยนิวเซาท์เวลส์ ระบุว่า พาวเวอร์แบงค์มีการควบคุมคุณภาพน้อยกว่าโทรศัพท์และแล็ปท็อป ซึ่งเป็นแบรนด์ที่มีชื่อเสียงกว่า

เขาตั้งข้อสังเกตว่า มีการทดสอบแบตเตอรี่ที่ใช้ในผลิตภัณฑ์ของบริษัทเทคโนโลยีรายใหญ่อย่าง Apple และ Samsung อย่างกว้างขวาง แต่ไม่มีการตรวจสอบสำหรับผลิตภัณฑ์จากแบรนด์อื่นๆ

Qantas และ Virgin Australia เข้าร่วมกับสายการบินอื่นๆ อีกมากมายในการจำกัดการใช้งานพาวเวอร์แบงค์บนเครื่องบิน Source: AAP / Paul Miller

เวสลีย์ โดส นักวิจัยแบตเตอรี่และอาจารย์อาวุโสประจำคณะเคมี มหาวิทยาลัยซิดนีย์ กล่าวว่า "อุปกรณ์บางประเภทที่มีคุณภาพต่ำกว่าและราคาถูกกว่ามักมีระบบป้องกันน้อยกว่า ซึ่งทำให้มีความเสี่ยงที่จะเกิดอุบัติเหตุที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์เหล่านี้เพิ่มขึ้น"

"อีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุที่เกี่ยวข้องกับแบตเตอรี่คือการใช้งานและการจัดการที่ไม่ถูกต้อง เช่น การใช้ที่ชาร์จที่ไม่ถูกต้องหรืออุปกรณ์ชำรุด"

คณะกรรมการการแข่งขันและผู้บริโภคแห่งออสเตรเลีย (Australian Competition and Consumer Commission) ได้เตือนผู้บริโภคในเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมาว่า มีพาวเวอร์แบงค์ที่ชำรุดและมีความเสี่ยงที่จะเกิดความร้อนสูงเกินไปและลุกไหม้เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ

Virgin ให้คำมั่นว่าจะทบทวนนโยบายเกี่ยวกับแบตเตอรี่บนเครื่องบิน หลังจากเกิดเพลิงไหม้ ซึ่งเชื่อว่าเกิดจากพาวเวอร์แบงค์ ในห้องเก็บสัมภาระเหนือศีรษะบนเที่ยวบินจากซิดนีย์ไปโฮบาร์ตในเดือนกรกฎาคม เครื่องบินได้ลงจอดอย่างปลอดภัยและไม่มีรายงานผู้บาดเจ็บ

พาวเวอร์แบงค์ที่ชำรุดก็น่าจะเป็นสาเหตุของเพลิงไหม้ในช่องเก็บสัมภาระเหนือศีรษะของเครื่องบินแอร์ปูซานในเกาหลีใต้เมื่อต้นปีที่ผ่านมา ซึ่งทำให้เครื่องบินได้รับความเสียหายอย่างรุนแรงและมีผู้ได้รับบาดเจ็บ 7 ราย

ซึ่งเกิดเหตุขณะเครื่องบินกำลังเตรียมบินขึ้นจากสนามบินนานาชาติปูซานไปฮ่องกง ก่อนที่จะเหตุเพลิงไหม้

พาวเวอร์แบงค์มีแนวโน้มที่จะลุกไหม้บนเครื่องบินหรือไม่?

ความกังวลเกี่ยวกับพาวเวอร์แบงค์บนเครื่องบินส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากข้อเท็จจริงที่ว่าเครื่องบินเป็นสภาพแวดล้อมที่อันตรายกว่ามากสำหรับการเกิดเพลิงไหม้

แม้ว่าการเกิดเพลิงไหม้จากแบตเตอรี่จะเกิดขึ้นได้ยาก แต่ผลกระทบอาจรุนแรงมาก โดส อธิบาย เนื่องจากดับยากและอาจปล่อยก๊าซพิษออกมาได้

"... ความท้าทายหลักคือผลที่อาจเกิดขึ้นจากเหตุการณ์บนเครื่องบิน โดยเฉพาะในระหว่างเที่ยวบิน มักจะร้ายแรงกว่าสถานการณ์อื่นๆ"

ทำไมแบตเตอรี่ลิเธียมถึงลุกไหม้?

แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนมีความหนาแน่นของพลังงานสูง พวกมันกักเก็บพลังงานจำนวนมากไว้ในพื้นที่เล็กๆ หากมีสิ่งผิดปกติเกิดขึ้นภายใน พลังงานนั้นอาจถูกปล่อยออกมาทันทีในรูปของความร้อน ในบางกรณีอาจเกิดเพลิงไหม้หรือการระเบิดได้

“บางครั้งแบตเตอรี่อาจลุกไหม้ได้เนื่องจากเข้าสู่ภาวะ ‘thermal runaway’ ซึ่งอุณหภูมิของแบตเตอรี่จะเพิ่มขึ้นอย่างควบคุมไม่ได้” โดสอธิบาย

“สิ่งนี้สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ รวมถึงความเสียหายทางกายภาพ การถูกความร้อน การชาร์จไฟมากเกินไป และข้อบกพร่องในการผลิต”

ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่าแบตเตอรี่ลิเธียมส่วนใหญ่เมื่อผลิตอย่างถูกต้องจะมีความปลอดภัย

ความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้นตามข้อบกพร่องในการผลิต ความเสียหายจากการตกหรือกระแทก แบตเตอรี่ราคาถูกหรือผลิตไม่ดี การชาร์จไฟมากเกินไป หรือการจัดเก็บที่ไม่ถูกต้อง

ฉันจะใช้พาวเวอร์แบงค์อย่างปลอดภัยได้อย่างไร

พาวเวอร์แบงค์ราคาถูกมักไม่มีระบบป้องกันที่ป้องกันการชาร์จไฟมากเกินไปและความร้อนสูงเกินไป ชาร์มาแนะนำให้เลือกใช้ซัพพลายเออร์ที่มีชื่อเสียง

สิ่งสำคัญคือต้องระมัดระวังว่าความเสียหายที่เกิดกับชุดแบตเตอรี่อาจเพิ่มความเสี่ยงได้อย่างมาก

ชาร์มากล่าวว่า แม้จะผลิตพาวเวอร์แบงค์อย่างถูกต้อง หากคุณทำตกและสังเกตเห็นรอยบุบ คุณควรพิจารณาทิ้ง

“การรับผิดชอบและดูแลแบตเตอรี่ของคุณเป็นสิ่งสำคัญ”

ควรเก็บแบตเตอรี่ไว้ในที่เย็น และควรถอดปลั๊กออกเมื่อชาร์จแล้ว

ไม่แนะนำให้ชาร์จพาวเวอร์แบงค์ข้ามคืน

---

ติดตามข่าวสารล่าสุดจากออสเตรเลียและทั่วโลกเป็นภาษาไทยจากเอสบีเอส ไทย ได้ที่ เว็บไซต์ หรือ Facebook และ Instagram