Tâm lý gia Vi An là người sáng lập An Tâm Coaching and Psychology, chuyên cung cấp các dịch vụ tham vấn tâm lý cá nhân, đào tạo, huấn luyện về sự nghiệp, phát triển bản thân, quyền phụ nữ và thực hiện các buổi hội thảo chống phân biệt chủng tộc.
'Làm thế nào để cha mẹ xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với con cái đã trưởng thành?'.
Trong nhiều gia đình gốc Việt, mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái không sâu sắc và thiếu gắn kết, thường chỉ giới hạn ở việc cha mẹ chu cấp cho con chỗ ở, học hành, tài chính mà chưa thực sự hiểu rõ nhu cầu tình cảm, xã hội của con.
Nhà tâm lý học Vi-An, một người trẻ thuộc thế hệ thứ Hai chia sẻ giải pháp và câu chuyện cá nhân của cô.
Trong quá trình tư vấn cho khách hàng, Vi An có bao giờ gặp những trường hợp khó khăn liên quan đến mâu thuẫn giữa cha mẹ người Việt thế hệ thứ nhất và con cái gốc Việt thế hệ thứ hai không? Những xung đột và khác biệt này là gì?
Trong quá trình tư vấn cho khách hàng theo kinh nghiệm của Vi-An và sự tương tác với đồng nghiệp, vấn đề này rất phổ biến.
Thông thường sự cãi vã xảy ra vì sự trông mong hoac sự đòi hỏi của mỗi bên khác biệt nhau. Ví dụ, như cha mẹ muốn con cái nghe lời một trăm phần trăm và làm theo lời khuyên và sự chỉ dẫn của cha mẹ.
Thật sự, những người con, thanh thiếu niên thời nay chỉ muốn được sự hỗ trợ và thấu hiểu về tinh thần thôi. Vì thế nên họ tạo ra khoảng cách hiểu-biết giữa hai thế hệ.
Đối với nhiều gia đình người Việt ở Úc, cha mẹ có thể đã đến đây tị nạn và có những trải nghiệm rất khác với con cái họ.
Họ coi trọng những thứ như sự an toàn về tài chánh, và học vấn để con cái của họ có được một cuộc sống tốt đẹp hơn họ.
Trong khi đó, những đứa trẻ lớn lên ở Úc thường coi trọng những vấn đề khác, chẳng hạn như sự thỏa mãn với nhu cầu của cuộc sống. Sự khác biệt về giá trị của cuộc sống đã dẫn đến những xung đột giữa cha mẹ và con cái.
“Một cô gái thế hệ thứ hai 20 tuổi đang học đại học chia sẻ rằng thời điểm cô bước sang tuổi 18 là cột mốc quan trọng trong cuộc đời cô, tất cả những gì cô muốn là được chuyển ra ngoài sống cùng bạn mình, ngoài sự kiểm soát của bố mẹ.
Cha mẹ của cô rất kiểm soát, gia trưởng và không tôn trọng đời sống cá nhân của cô. Ngay cả khi học trung học, cô không được phép nhuộm tóc và ngủ lại nhà bạn thân. Cha mẹ cô luôn nói rằng họ yêu cô nên họ đặt ra những quy tắc này điều kia. Cô phải thi tuyển ở trường, đi học kèm gia sư và lớp học tiếng Việt mỗi thứ Bảy mà cô không muốn.
Cô cũng không thể chơi bóng rổ nhiều vì cha mẹ nói ‘phải lo học, chơi thể thao không kiếm ra tiền’.
Cha mẹ sẽ nói ‘hỗn, hư, không biết nghe lời, con nít mà biết cái gì’ bất cứ khi nào mà cô không đồng tình với ý kiến của cha mẹ.
Làm thế nào để cha mẹ thể hiện tình thương đúng cách với con cái/ ngược lại con cái thể hiện sự tôn trọng với cha mẹ?
Câu hỏi này khó thực hiện trong thực tế.
Theo kinh nghiệm của Vi-An, phần lớn điều này đòi hỏi sự lắng nghe và thấu hiểu thật sự giữa cha mẹ và con cái.
Cha mẹ và con cái thường yêu thương nhau rất nhiều, nhưng họ ít khi, hoặc, không thể hiện ra bằng lời nói hay hành động.
Vi-An nghe rất nhiều người khách Việt nói rằng, họ không biết cha mẹ có thương mình không.
Và các bậc phụ huynh thường cũng không chia sẻ nhiều về cảm xúc và suy nghĩ của họ với con mình.
Cho nên, sự thể hiện tình thương của mình với con cái - mặc dù khó đối với người Việt - nhưng là bước đầu cho sự kết nối và chia sẻ giữa hai thế hệ.
Một khi cha mẹ cởi mở, con cái họ cũng có thể cởi mở và cố gắng hiểu cha mẹ mình nhiều hơn
Tâm lý gia Vi An và mẹ tại buổi thu âm với SBS.
Hai bên cần có thời gian chăm sóc bản thân mình trước.
Sau khi chăm sóc bản thân xong, bạn có thể nói chuyện bình tĩnh với người khác để nói lên cảm giác của mình.
Cả hai bên cần có khả năng lắng nghe quan điểm của hai bên, mà không phê bình hay ngắt lời.
Đây là thời điểm khởi đầu để dần dần xây dựng thêm sự hiểu biết, thông cảm và tạo niềm tin giữa hai bên.
Ngược lại, với những bậc cha mẹ lớn tuổi, khi con cái của họ làm điều khiến họ cảm thấy tổn thương thì sao?
Theo kinh nghiệm của Vi-An, khi tức giận, bạn dễ la mắng và đổ lỗi với con cái.
Lúc này họ nên cố gắng đi ra chỗ khác, hít thở sâu, hoặc uống nước để bình tâm lại. Đừng tham gia, đừng nói gì khi bạn đang tức giận.
Chỉ khi bạn bình tĩnh, bạn mới có thể bày tỏ mình bị tổn thương như thế nào, mà không vô tình khiến con của bạn cảm thấy tội lỗi và chống chế như để phòng thủ cho họ.
Thông điệp của Vi-An, gửi tới bậc cha mẹ là bạn cần chăm sóc bản thân chính mình trước tiên
Sau đó, xin cố gắng kiên nhẫn, lắng nghe để thấu hiểu tâm tư của con mình. Từ đó sẽ giúp sự liên kết giữa cha mẹ với con cái gần gũi hơn.
Rất nhiều cha mẹ thuộc thế hệ trước hy sinh bản thân mình và coi rằng sự hy sinh là món quà, là tình yêu họ dành cho con cái. Nhưng rất mong cha mẹ hãy hiểu rằng họ cũng cần chăm sóc bản thân, cảm thấy bình an và có một tinh thần khỏe mạnh.
Mời quý vị nhấn vào audio để nghe phỏng với với tâm lý gia Vi An.
