Những điểm chính
- 3/4 trẻ em bị viêm tai giữa ít nhất một lần trước khi đi học, thường gặp nhất ở lứa tuổi 6–24 tháng.
- Bệnh có thể gây giảm thính lực và ảnh hưởng phát triển ngôn ngữ nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
- Tiêm chủng đầy đủ, giữ môi trường sạch sẽ và theo dõi các dấu hiệu bất thường ở trẻ là cách phòng ngừa hiệu quả.
Viêm tai giữa (otitis media) là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở khoảng trống phía sau màng nhĩ.
Theo thống kê, 75% trẻ em bị ít nhất một lần viêm tai giữa trước khi đi học, và độ tuổi mắc bệnh nhiều nhất là từ 6 đến 24 tháng. Ở Úc, chi phí điều trị viêm tai giữa mỗi năm lên tới khoảng 1 tỷ đô la, chưa kể thời gian cha mẹ phải nghỉ làm để chăm sóc con.
Những yếu tố nguy cơ viêm tai giữa ở trẻ em
- Độ tuổi: trẻ sơ sinh đến 6 tuổi có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị nhiễm khuẩn.
- Tiền sử bệnh: trẻ từng bị viêm tai giữa trước đó làm tăng nguy cơ tái phát.
- Môi trường sống: kém vệ sinh hoặc thường xuyên tiếp xúc với nguồn lây bệnh.
- Tiêm chủng: nếu trẻ không được tiêm vaccine đầy đủ thì dễ mắc bệnh hơn.
Dấu hiệu nhận biết
Trẻ đã biết nói có thể chỉ vào tai hoặc kêu đau. Nhưng ở trẻ nhỏ hơn, phụ huynh cần chú ý các biểu hiện bất thường như:
- Quấy khóc, cáu kỉnh nhiều hơn thường ngày
- Hay kéo hoặc gãi tai
- Sốt, chảy dịch từ tai
- Mệt mỏi, nôn ói
Chẩn đoán viêm tai giữa
Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, thăm khám bằng otoscope để quan sát màng nhĩ. Màng nhĩ khỏe mạnh sẽ sáng bóng và phản xạ ánh sáng rõ.
Có hai loại viêm tai giữa thường gặp:
- Viêm tai giữa cấp (AOM): màng nhĩ đỏ, phồng, có thể kèm dịch mủ.
- Viêm tai giữa ứ dịch (glue ear): màng nhĩ bị thụt vào, có dịch, có thể chảy dịch kéo dài.
Nếu con từng bị viêm tai giữa tái đi tái lại hoặc bị kéo dài hơn 3 tháng, phụ huynh nên đưa trẻ đi kiểm tra thính lực trước khi trẻ bắt đầu đi học, để kịp thời can thiệp nếu có mất thính lực, dù ở mức nhẹ.Bác sĩ Brian Cung
Điều trị
Trường hợp nhẹ thường tự khỏi sau vài ngày đến một tuần, chỉ cần thuốc giảm đau và theo dõi.
Trường hợp nặng thì có thể cần điều trị kháng sinh, đặc biệt khi trẻ sốt cao, đau nhiều hoặc chảy mủ tai.
Trường hợp viêm tai giữa tái phát nhiều lần, với hơn 3 lần viêm trong 6 tháng, thì có thể được đề nghị can thiệp đặt ống thông khí ở màng nhĩ để dẫn lưu dịch.
Nếu không điều trị đúng lúc, viêm tai giữa có thể gây giảm thính lực, ảnh hưởng đến phát triển ngôn ngữ và khả năng học tập của trẻ.
Viêm tai giữa nặng có thể lan sang xương chũm (mastoiditis) hoặc nặng hơn là viêm màng não, nhiễm trùng máu.
Phòng ngừa viêm tai giữa
Có thể phòng ngừa viêm tai giữa bằng cách:
- Tiêm chủng đầy đủ: bao gồm vaccine phòng pneumococcal, Haemophilus influenzae type b và vaccine cúm hằng năm.
- Giữ môi trường sạch sẽ, thoáng khí
- Hạn chế tiếp xúc nơi đông người, nhất là trong mùa bệnh bùng phát
- Tránh để trẻ ở gần khói thuốc lá.
Mời quý vị vào phần Audio để nghe Bác sĩ Brian Cung trình bày những điều cần lưu ý về viêm tai giữa ở trẻ em.
