U xơ tử cung là khối u lành tính phát triển từ thành tử cung, khá phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt là phụ nữ da màu.
U xơ tử cung có ba dạng chính: U xơ nằm ngoài thành tử cung, u xơ trong lớp cơ tử cung, và u xơ lồi vào trong lòng tử cung.
Phần lớn u xơ không gây nguy hiểm, chỉ khi chúng chèn vào lòng tử cung có thể gây rong kinh, rong huyết hoặc thiếu máu.
Việc điều trị tùy mức độ: có thể đặt vòng tránh thai chứa hormone, phẫu thuật cắt bỏ khối u gây triệu chứng, hoặc đơn giản chỉ cần theo dõi.
Nguy cơ u xơ tử cung chuyển thành ác tính là rất hiếm. Khi phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh, do nội tiết tố nữ giảm, đa số các khối u này sẽ teo nhỏ lại.Bác sĩ Hồ Quang Phú, chuyên khoa Sản - Phụ và IVF ở Sydney
Ung thư tử cung: Phát hiện sớm, điều trị hiệu quả
Ung thư tử cung (endometrial cancer) là một trong những ung thư phụ khoa thường gặp nhất ở phụ nữ Úc, bên cạnh ung thư vú, ung thư cổ tử cung và ung thư buồng trứng.
Dấu hiệu cảnh báo bao gồm: Rong kinh bất thường, ra máu âm đạo ngoài kỳ kinh hoặc sau mãn kinh.
Bệnh thường được phát hiện sớm nhờ siêu âm hoặc sinh thiết nội mạc tử cung.
Nguy cơ cao hơn ở phụ nữ chưa từng sinh con, béo phì hoặc có kinh nguyệt kéo dài nhiều năm.
Tùy giai đoạn, điều trị có thể từ dùng vòng tránh thai chứa hormone, cắt tử cung cho đến hóa trị và xạ trị.
Ung thư buồng trứng: thầm lặng khó phát hiện
Khác với ung thư tử cung, ung thư buồng trứng thường được chẩn đoán muộn do triệu chứng mơ hồ như đau bụng, chướng bụng, ăn kém, rối loạn tiểu tiện.
Hiện chưa có phương pháp tầm soát đáng tin cậy. Xét nghiệm máu CA-125 hoặc siêu âm chỉ hỗ trợ trong một số trường hợp, đặc biệt là sau mãn kinh.
Bác sĩ Phú nhấn mạnh: “Khi ung thư buồng trứng được phát hiện, thường bệnh đã ở giai đoạn 3 hoặc 4, nên việc điều trị rất phức tạp.”
HPV và ung thư cổ tử cung: Phòng ngừa hiệu quả nhờ vaccine
Ung thư cổ tử cung do virus HPV gây ra từng là gánh nặng y tế ở Úc.
Tuy nhiên, nhờ chương trình tiêm chủng HPV miễn phí cho trẻ em từ 12–13 tuổi và chương trình tầm soát ung thư cổ tử cung bằng xét nghiệm HPV (thay cho Pap smear), tỉ lệ ung thư cổ tử cung tại Úc đã giảm tới 90%.
Theo Bộ Y tế Úc:
- Tất cả phụ nữ từ 25 đến 74 tuổi nên bắt đầu tham gia chương trình tầm soát ung thư cổ tử cung - National Cervical Screening Program.
- Nếu kết quả xét nghiệm HPV âm tính, chỉ cần kiểm tra lại sau 5 năm.
- Nếu phát hiện dương tính với HPV, bác sĩ sẽ theo dõi kỹ hơn, có thể soi cổ tử cung và sinh thiết nếu cần.
HPV rất phổ biến, có đến 80% phụ nữ từng nhiễm ít nhất một lần trong đời. Tuy nhiên, đa số sẽ tự khỏi. Chỉ một tỷ lệ nhỏ nếu kéo dài nhiều năm mà không được phát hiện mới dẫn đến ung thư.
Bộ dụng cụ tự lấy mẫu xét nghiệm ung thư cổ tử cung. Credit: SBS / Sandra Fulloon
- Chích ngừa HPV đúng độ tuổi hoặc chích ngừa bổ sung nếu chưa được chích.
- Tầm soát định kỳ theo khuyến cáo.
- Giữ lối sống lành mạnh, hạn chế rượu bia, thuốc lá, giữ cân nặng hợp lý.
- Thuốc tránh thai đường uống được chứng minh có thể giảm nguy cơ ung thư buồng trứng và tử cung khi dùng dài hạn.
Phụ nữ không nên quá lo lắng, nhưng cũng đừng chủ quan. Khi có triệu chứng bất thường như rong kinh, ra máu sau mãn kinh, đau bụng hoặc chướng bụng kéo dài, hãy đi khám sớm. Nhiều bệnh phụ khoa có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện kịp thời.Bác sĩ Hồ Quang Phú, chuyên khoa Sản - Phụ và IVF ở Sydney
