Năm 1967, Israel giành chiến thắng trong Chiến tranh Sáu ngày và bắt đầu chiếm đóng Đông Jerusalem và Bờ Tây.
Trong nhiều thập kỷ kể từ đó, nhà nước này đã xây dựng gần 150 khu định cư cho dân thường Do Thái sinh sống. 150 tiền đồn khác cũng đã được xây dựng mà không có sự chấp thuận của chính phủ. Những con số đó đến từ tổ chức phi chính phủ Peace Now của Israel.
Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc cho biết Israel cũng đã xây dựng hàng trăm rào cản; bao gồm các trạm kiểm soát, rào chắn và bức tường chắn dài 700 km chạy chủ yếu qua Bờ Tây.
Giảng viên Andrew Thomas về Nghiên cứu Trung Đông của Đại học Deakin cho biết tất cả những điều đó đã khiến đất đai của người Palestine bị chia cắt đáng kể.
"Vấn đề lớn nhất là khi bạn nhìn vào bản đồ, Bờ Tây có vẻ giống như mảnh đất liền kề nhau. Tuy nhiên, nó thực sự giống mảnh đất nhỏ hơn, giống như dải Gaza nhỏ, với rất ít trạm kiểm soát quân sự ở giữa mỗi mảnh đất.
Đó không phải là một mảnh đất liền kề, điều này rõ ràng khiến việc tạo ra một quốc gia ở khu vực đó trở nên vô cùng khó khăn.Chuyên gia nghiên cứu Trung Đông Andrew Thomas
Các nhà phân tích theo dõi hoạt động định cư của Israel cho biết tất cả các dấu hiệu đều cho thấy sự mở rộng hơn nữa.
Tính đến thời điểm này trong năm nay, chính phủ đã chỉ định hơn 2.700 mẫu đất ở Bờ Tây là đất của họ.
Con số này đã nhiều hơn bất kỳ năm nào khác tính đến thời điểm hiện tại chỉ trong vòng ba tháng.
Dror Etkes, người sáng lập Kerem Navot, một nhóm Israel giám sát hoạt động định cư, cho biết một vụ chiếm đoạt đất đai vào tháng trước là lớn nhất kể từ Hiệp định Oslo năm 1993.
"Có những điều đang xảy ra ở Bờ Tây mà chúng ta chưa từng thấy trong nhiều thập niên. Việc trưng thu đất đai ồ ạt để phân bổ chúng trong tương lai cho các khu định cư của Israel. Điều này rõ ràng xảy ra vì hai lý do.
Trước hết, vì ở Israel có chính phủ cánh hữu, chủ nghĩa dân tộc, phân biệt chủng tộc cực đoan nhất từ trước đến nay. Tất nhiên, thứ hai là do bối cảnh, cuộc chiến ở Gaza. Về mặt chính trị mà nói, đây là khoảng thời gian mà doanh nghiệp định cư Israel luôn biết tận dụng."
Liên Hợp Quốc cho biết hiện có hơn 700 nghìn người định cư Do Thái sống ở Bờ Tây và Đông Jerusalem.
Trong những năm qua, chính phủ Israel đã khuyến khích họ chuyển đến đó.
Đã có trợ cấp nhà ở, giảm giá phát triển và đầu tư lớn hơn của chính phủ vào cơ sở hạ tầng.
Andrew Thomas nói rằng cũng có những lý do về mặt ý thức hệ.
"Những người định cư đến từ nhiều xã hội khác nhau, thực tế là trên toàn thế giới. Rất nhiều người Do Thái từ cộng đồng hải ngoại đến và tiến hành sống ở Israel. Một số người trong khi di cư sang Israel - trong cuộc di cư thiêng liêng - họ đến và cố gắng định cư ở Bờ Tây và Đông Jerusalem.
Rất nhiều người trong số này khá sùng đạo, họ vốn tin rằng Bờ Tây, mà họ gọi là Judea và Samaria, là quyền thừa kế của họ, là nơi thiêng liêng và là một phần của Greater Israel. Kết quả là họ sẽ làm mọi thứ để đưa nó trở lại quyền sở hữu của người Do Thái, bao gồm cả việc tiến hành bạo lực trong một số trường hợp.Nhà nghiên cứu Andrew Thomas
Liên Hợp Quốc coi những khu định cư này là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế.
Công ước Geneva quy định một cường quốc chiếm đóng không thể di chuyển thường dân của mình đến lãnh thổ mà họ chiếm đóng.
Và đồng minh trung thành nhất của Israel đồng ý. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhấn mạnh điều này vào tháng Hai.
"Chính sách lâu đời của Hoa Kỳ dưới thời các chính quyền của Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ đều cho rằng các khu định cư mới sẽ phản tác dụng trong việc đạt được một nền hòa bình lâu dài. Chúng cũng không phù hợp với luật pháp quốc tế. Chính quyền của chúng tôi kiên quyết phản đối việc mở rộng khu định cư."
Nhưng Israel không nhìn nhận như vậy. Nó coi Bờ Tây là lãnh thổ tranh chấp, không phải lãnh thổ bị chiếm đóng.
Vào năm 2018, Israel đã thông qua luật Quốc gia của Nhà nước, trong đó xác định việc định cư là một giá trị quốc gia phải được nhà nước phát huy.
Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich, cũng là người định cư, nói rằng đây là vấn đề an ninh.
"Chúng tôi đang giải quyết vùng đất của mình từ chiều rộng đến chiều sâu, kiểm soát và luôn chống khủng bố để mang lại sự an ninh với sự giúp đỡ của Thiên Chúa cho toàn bộ Israel. Không có sự giải quyết thì không có an ninh."
Amy Maguire là giảng viên luật quốc tế tại Đại học Newcastle.
Bà nói, mặc dù có sự đồng thuận rộng rãi tại Liên Hợp Quốc về tình trạng của các khu định cư, nhưng luật pháp quốc tế trong lĩnh vực này rất khó thực thi.
"Luật pháp quốc tế hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí chính trị và thực tiễn của các quốc gia liên quan. Bất chấp sự lên án của quốc tế, Israel vẫn tiếp tục mở rộng hoạt động định cư ở Bờ Tây.
Các khu định cư được hỗ trợ bằng cách tăng cường cơ sở hạ tầng, nhiều nhà ở hơn, phát triển kinh tế hơn. Tất cả những yếu tố đó càng củng cố thêm sự hiện diện của các khu định cư, tạo ra một thực tế ngày càng khó đảo ngược.Giảng viên luật quốc tế Amy Maguire
Ý tưởng về giải pháp hai nhà nước từ lâu đã được khẳng định dọc theo biên giới trước năm 1967 của Israel.
Điều đó có nghĩa là người Palestine muốn Đông Jerusalem và Bờ Tây, cùng với Dải Gaza, tạo nên nhà nước tương lai của họ.
Ở Bờ Tây, họ vẫn có đông hơn số người định cư Do Thái, chiếm 15% dân số.
Nhưng các nhà phân tích cho rằng việc bố trí các khu định cư và tiền đồn của người Do Thái, thường nằm trên các đỉnh đồi nhìn ra nguồn cung cấp nước và vùng đất chăn thả quan trọng, là một trong những rào cản lớn nhất đối với hòa bình.
Dror Etkes tin rằng điều đó đã được thực hiện có chủ ý.
"Vấn đề là chúng nằm ở khắp Bờ Tây và cố tình được tạo ra như vậy. Họ cố tình thiết lập chúng giữa các cộng đồng Palestine, theo cách tạo ra những trục giữa các cộng đồng Palestine nhằm ngăn chặn khả năng một nhà nước Palestine sẽ được thành lập trong tương lai."
Khả năng về chủ quyền của người Palestine gần như đã bị chính phủ Israel hiện tại loại trừ.
Vào tháng 1, Thủ tướng Benjamin Netanyahu nói: "Trong bất kỳ thỏa thuận nào trong tương lai gần, dù có hiệp định hay không, Nhà nước Israel phải có quyền kiểm soát an ninh đối với toàn bộ lãnh thổ phía tây sông Jordan. Đó là điều kiện cần."
READ MORE
Xung đột Gaza Israel sẽ đến đâu?
