Tại Washington D.C, thảm đỏ, khung vàng và sân khấu chính trị là điều không thể bỏ qua.
Những gì diễn ra sau đó là một ngày đầy những lời tâng bốc, những lời hứa tài chính phá kỷ lục và những thông điệp địa chính trị sắc bén.
Đầu tiên Tổng thống Hoa Kỳ dẫn Thái tử đi dọc theo Đại lộ Danh vọng mới được ông thiết kế, trưng bày chân dung của tất cả các tổng thống Hoa Kỳ, ngoại trừ Joe Biden.
Bên trong Phòng Bầu dục, ông dành hết lời khen ngợi cho nhà lãnh đạo Ả Rập Xê Út.
"Hôm nay, chúng ta có một người đàn ông vô cùng đáng kính trong Phòng Bầu dục, và là một người bạn lâu năm của tôi. Một người bạn rất tốt của tôi. Và tôi rất tự hào về những gì ông ấy đã làm. Những gì ông ấy làm thật đáng kinh ngạc về mặt nhân quyền và mọi thứ khác. Và ông ấy là Thái tử, vị vua tương lai."
Thái tử Ả Rập Xê Út đã không đến Nhà Trắng tay không; ông ấy đến với lời hứa sẽ đầu tư một ngàn tỷ đô la Mỹ kim vào nước Mỹ.
“Tôi tin rằng, thưa Tổng thống, hôm nay và ngày mai, chúng tôi sẽ công bố rằng chúng tôi sẽ tăng 600 tỷ đô la đó lên gần 1 ngàn tỷ đô la cho đầu tư, đầu tư thực sự và cơ hội thực sự, bằng cách chi tiết hóa trong nhiều lĩnh vực. Và thỏa thuận mà chúng ta ký kết hôm nay trong nhiều lĩnh vực, về công nghệ, trí tuệ nhân tạo, [chưa rõ], nam châm, v.v. Điều đó sẽ tạo ra rất nhiều cơ hội đầu tư…”
Ông Trump có vẻ không tin vào tai mình nên hỏi lại.
“Vậy là ông đang làm điều đó ngay bây giờ. Ông đang nói với tôi rằng sáu trăm tỷ đô la sẽ thành một ngàn tỷ đô la?”
“Chắc chắn rồi. Bởi vì những gì chúng ta đang ký kết sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc đó…” Bin Slaman trả lời.
“Tốt. Tôi rất thích điều đó,” ông Trump gật gù.
Trước khi Thái tử Bin Slaman đến, ông Trump đã tuyên bố rằng ông đã đồng ý bán máy bay chiến đấu F-35 cho Ả Rập Xê Út, bất chấp những lo ngại nội bộ rằng thỏa thuận này có thể làm lộ công nghệ nhạy cảm của Hoa Kỳ cho Trung Quốc.
Ông Trump hoan nghênh cam kết của Thái tử, nhắc lại tuyên bố rằng các chính sách của ông sẽ thu hút đầu tư nước ngoài khổng lồ.
“Và tôi muốn cảm ơn ngài vì ngài đã đồng ý đầu tư 600 tỷ đô la vào Hoa Kỳ, và vì ông ấy là bạn tôi, nên ông ấy có thể nâng con số lên thành nghìn tỷ, nhưng tôi sẽ phải làm việc với ông ấy, nhưng đó là 600 tỷ, chúng ta có thể tin tưởng vào 600 tỷ, nhưng con số đó có thể tăng cao hơn một chút. Vâng, thưa ngài, tôi không biết. Chúng ta hãy chờ xem.”
Các nhà kinh tế cho rằng mục tiêu cam kết đầu tư khoảng 21,2 nghìn tỷ đô la Mỹ vào cuối năm của Tổng thống Hoa Kỳ dường như không thực tế và vẫn chưa được Tòa Bạch Ốc giải thích.
Khi được hỏi liệu Ả Rập Xê Út có thể duy trì mức chi tiêu như vậy trong bối cảnh giá dầu thấp hay không, Thái tử Mohammed cho rằng chiến lược này phù hợp với sự phát triển công nghệ, đặc biệt là sản xuất chip máy tính.
"Chúng tôi không tạo ra những cơ hội giả tạo, thưa ngài, thưa ngài Tổng thống Trump. Đó là những cơ hội thực sự. Ví dụ, khi ngài hỏi về AI và chip, Ả Rập Xê Út có nhu cầu rất lớn về năng lực tính toán và chúng tôi sẽ chi khoảng 50 tỷ đô la trong ngắn hạn để tiêu thụ các chất bán dẫn phục vụ nhu cầu của chúng tôi tại Ả Rập Xê Út, và với thỏa thuận mà chúng tôi sẽ ký với Hoa Kỳ, thỏa thuận này sẽ cho phép chúng tôi tập trung nguồn lực tiêu thụ đó trong ngắn hạn là 50 tỷ đô la từ Hoa Kỳ và hàng trăm tỷ đô la trong dài hạn."
Ông Trump và Ngoại trưởng Marco Rubio đều cho biết họ đang nỗ lực để xin được giấy phép xuất khẩu chip.
"Chúng tôi đang làm việc về vấn đề đó. Chúng tôi đang đàm phán ngay bây giờ. Marco, anh có muốn nói về điều đó không, hay Scott?" ông Trump quay qua ông Rubio.
“Vâng, đó là một phần của những gì chúng tôi có thể sẽ công bố sau trong ngày hôm nay. Nhưng đó là những gì chúng tôi đang nghiên cứu, về cơ chế để đạt được điều đó. Và đó là một phần của tiến trình rộng lớn hơn, một phần của sự hợp tác và cam kết sâu rộng hơn giữa hai nước chúng ta,” ông Rubio nói.
Tuy nhiên, tâm trạng đã thay đổi đột ngột khi một phóng viên hỏi về nhà báo và nhà bất đồng chính kiến người Saudi Jamal Khashoggi, người đã bị sát hại dưới tay các điệp viên Saudi tại Lãnh sự quán Ả Rập Xê Út tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 10 năm 2018.
Một đánh giá tình báo của Hoa Kỳ kết luận rằng Thái tử Ả Rập Xê Út đã dàn dựng vụ giết người tàn bạo này.
Đây là câu hỏi được một nhà báo ABC của Hoa Kỳ đặt ra tại Phòng Bầu dục.
"Thưa Tổng thống, thưa Tổng thống, liệu có phù hợp không, thưa Tổng thống, khi gia đình ngài làm ăn ở Ả Rập Xê Út trong khi ngài đang là Tổng thống? Đó có phải là xung đột lợi ích không? Và thưa Điện hạ, tình báo Hoa Kỳ đã kết luận rằng ngài đã dàn dựng vụ sát hại dã man một nhà báo. Gia đình các nạn nhân vụ 11/9 rất tức giận khi ngài ở đây, tại Phòng Bầu dục. Tại sao người Mỹ lại nên tin tưởng ngài? Và ngài cũng vậy, thưa Tổng thống."
Câu hỏi này khiến ông Trump khó chịu.
“Cô làm việc cho ai? (Tôi làm việc cho ABC News, thưa ngài, phóng viên trả lời.) Tin giả, tin giả của ABC, một trong những tin giả tệ nhất trong ngành. Nhưng tôi sẽ trả lời câu hỏi của cô. Tôi không liên quan gì đến công việc kinh doanh của gia đình. Tôi đã rời đi và khi tôi đã cống hiến hết sức lực của mình. Những gì gia đình tôi làm đều ổn. Họ làm ăn ở khắp mọi nơi. Thực ra, họ làm rất ít với Ả Rập Xê Út. Tôi chắc chắn họ có thể làm rất nhiều. Và bất cứ điều gì họ đã Những gì chúng tôi đã làm rất tốt. Đó là những gì chúng tôi đã làm. Chúng tôi đã xây dựng một doanh nghiệp lớn mạnh trong một thời gian dài. Tôi đã rất thành công."
Sau đó, Thái tử Bin Salman bình tĩnh hơn, gọi vụ sát hại ông Kashoggi là đau đớn và là một sai lầm lớn.
"Về nhà báo (Washington Post), thật sự rất đau lòng khi nghe rằng bất kỳ ai đã mất mạng mà không có mục đích thực sự hoặc không có lý do chính đáng nào. Và điều đó cũng rất đau lòng đối với chúng tôi ở Ả Rập Saudi. Chúng tôi đã thực hiện tất cả các bước điều tra đúng đắn, v.v. tại Ả Rập Xê Út và chúng tôi đã cải thiện hệ thống của mình để đảm bảo rằng không có chuyện gì tương tự xảy ra, và đó là một sai lầm lớn, và chúng tôi, chúng tôi đang cố gắng hết sức để điều này không xảy ra nữa.”
Cả Tổng thống Hoa Kỳ và Thái tử sau đó đều được hỏi về việc tái thiết Gaza. Thái tử Bin Salman cho biết vẫn chưa có thỏa thuận nào về số tiền, nhưng Ả Rập Xê Út sẽ hỗ trợ.
Một thỏa thuận hạt nhân dân sự - vốn đã được tranh luận từ lâu - cũng được nêu ra, với việc Tổng thống Hoa Kỳ nói rằng điều đó là khả thi, nhưng không cấp bách.
Nhìn chung, đó là một ngày của những lời hứa hẹn hàng ngàn tỷ đô la, những câu hỏi gay gắt và tham vọng chiến lược.
Liệu các cuộc đàm phán hạt nhân, doanh số bán F-35 hay tổng số tiền đầu tư có thành hiện thực hay không vẫn còn phải chờ xem, nhưng những tiếng nói từ bên trong Phòng Bầu dục đã vạch ra một hướng đi rõ ràng cho mối quan hệ Hoa Kỳ - Ả Rập Xê Út.
READ MORE
SBS Việt ngữ
