Rừng nhiệt đới Amazon thường được gọi là "lá phổi của thế giới" và chính tại thành phố Belém của Brazil, nằm ở rìa khu rừng biểu tượng này, hai tuần đàm phán về khí hậu toàn cầu đã kết thúc vào Chủ nhật.
Hội nghị thượng đỉnh COP30 đã kết thúc với một thỏa thuận, có thể xoa dịu một số người và làm bẽ mặt những người khác.
Những người quan sát lạc quan, đã hoan nghênh những bước tiến, chẳng hạn như lời kêu gọi các nước giàu tăng gấp ba lần đóng góp của họ vào tài chính thích ứng với khí hậu, nhằm giúp các quốc gia dễ bị tổn thương nhất có thể thích nghi.
Trong khi đó một số nước lớn như Trung Quốc và Ấn Độ, đã có những phát biểu tích cực về thỏa thuận này.
Thế nhưng những nước khác, như Mauricio Voivodic từ Quỹ Động vật Hoang dã Thế giới, than thở về những gì họ coi là cơ hội đã mất, để đảo ngược sự gia tăng liên tục của lượng khí thải carbon.
"Tôi đã mong đợi nhiều hơn như vậy và tôi nghĩ, chúng ta đã bỏ lỡ một cơ hội rất quan trọng ở đây”.
Được biết sau những cuộc đàm phán kéo dài và đôi khi gay gắt, văn bản thỏa thuận không đề cập đến nhiên liệu hóa thạch, cũng không đưa ra kế hoạch cụ thể, để giảm bớt sự phụ thuộc vào than đá, dầu mỏ và khí đốt.
Đó là điều mà hàng chục quốc gia đã thúc đẩy, nhưng hành động này đã bị một số quốc gia xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch chặn lại, đáng chú ý là bao gồm các quốc gia Ả Rập vùng Vịnh.
Điều này đã gây ra phản ứng thất vọng từ một số quốc gia, bao gồm Colombia, nơi Daniela Durán Gonzálaez là người đứng đầu, bộ phận quan hệ quốc tế của Bộ Môi trường.
“Hội nghị Thượng đỉnh về Sự thật (COP), không thể ủng hộ một kết quả phớt lờ khoa học. Theo IPCC, gần 75% lượng khí thải CO2 toàn cầu, đến từ nhiên liệu hóa thạch. Sẽ không có biện pháp giảm thiểu nào, nếu chúng ta không thể thảo luận về việc, chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch”.
Trong khi đó Liên minh Châu Âu cũng thừa nhận, họ mong muốn có hành động tham vọng hơn, trong khi Liên minh các Quốc đảo Nhỏ gọi thỏa thuận này là "chưa hoàn hảo", nhưng vẫn là một bước tiến tới "tiến bộ".
Chủ tịch COP30 là André Corrêa do Lago thừa nhận, đây là một sự thất vọng, khi ông bế mạc hội nghị năm nay.
"Chúng tôi biết một số bạn có tham vọng lớn hơn, đối với một số vấn đề hiện tại. Tôi biết Hội Thanh niên Dân sự, sẽ yêu cầu chúng tôi hành động nhiều hơn, để chống biến đổi khí hậu. Tôi xin khẳng định lại rằng, tôi sẽ cố gắng không làm các bạn thất vọng”, André Corrêa do Lago.
Ông sẽ tiếp tục giữ chức Chủ tịch COP, cho đến hội nghị lần thứ 31 diễn ra vào năm sau, hứa sẽ sử dụng thời gian đó để xây dựng hai lộ trình.
Lộ trình đầu tiên, sẽ hướng tới việc ngăn chặn và đảo ngược nạn phá rừng.
"Lộ trình còn lại, là chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch một cách công bằng, có trật tự và bình đẳng”.
Brazil kết thúc, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đăng cai COP31, sau khi Úc rút khỏi đề nghị đồng đăng cai hội nghị với các nước Thái Bình Dương, tại Adelaide.
Đây là đỉnh điểm của một cuộc đối đầu kéo dài, đã leo thang trong những tuần gần đây, cho đến khi Bộ trưởng Khí hậu và Năng lượng Chris Bowen, đồng ý thỏa hiệp.
Ông sẽ giữ chức Chủ tịch Đàm phán, đóng vai trò chủ chốt trong hoạt động ngoại giao xung quanh hội nghị tiếp theo.
"Thổ Nhĩ Kỳ và Úc sẽ tổ chức Hội nghị COP31, nhấn mạnh sự hợp tác khí hậu thực sự, có ý nghĩa và tác động mạnh mẽ, cũng như với các đảo Thái Bình Dương, những quốc gia có vai trò rất quan trọng, trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu”, .
Ông Bowen cho biết đây là một cuộc đối thoại khó khăn, nhưng rất quan trọng.
"Tôi rất tin tưởng rằng, lòng tin và thiện chí giữa Úc và Thổ Nhĩ Kỳ, sẽ giúp Hội nghị COP được tổ chức thành công tốt đẹp, với những kết quả tốt đẹp và vững chắc trong bối cảnh quốc tế đầy khó khăn”, Chris Bowen.
Năm nay, sự nhiệt tình quốc tế trong việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, đã bị ảnh hưởng bởi việc Hoa Kỳ rút khỏi Thỏa thuận Paris, một phần của xu hướng toàn cầu chuyển dịch khỏi chủ nghĩa đa phương.
Thương mại cũng nổi lên như một vấn đề then chốt, tại các cuộc đàm phán năm nay, khi châu Âu chuẩn bị áp dụng thuế biên giới đối, với các sản phẩm phát thải cao như thép, xi măng và nhôm.
Thỏa thuận có một số nội dung về vấn đề này, nhưng giống như phần lớn văn bản dựa trên sự đồng thuận, nó được diễn đạt bằng những thuật ngữ khá trừu tượng.
Bản chất mơ hồ của các cuộc đàm phán về khí hậu toàn cầu này, hoàn toàn trái ngược với thực tế là, lượng khí thải gia tăng đang gây ra cho các cộng đồng dễ bị tổn thương.
Đó là âm thanh của một nhà hoạt động bản địa, bị đưa ra khỏi trung tâm hội nghị, trong một trong hai cuộc biểu tình kịch tính của các quốc gia đầu tiên.
Những người biểu tình cho biết họ rất bất bình, về tình trạng phá rừng và phát triển, đang diễn ra trên đất của họ.
Đó là lời nhắc nhở, về những gì đang bị đe dọa trong các cuộc đàm phán này, mười năm sau Thỏa thuận Paris, nhằm mục đích hạn chế sự nóng lên toàn cầu, ở mức dưới 1,5 độ so với mức tiền công nghiệp.
Văn bản năm nay thừa nhận rõ ràng rằng, thời gian để đạt được mục tiêu đó đã gần như khép lại, nhưng giống như nhiều người tham gia vào quá trình COP, Chris Bowen muốn nhấn mạnh những gì đã đạt được.
"Mutirão đã nhắc nhở chúng ta về những tiến bộ và thành công đáng kể trong 10 năm qua, bao gồm việc giảm mức nóng lên toàn cầu, dự kiến từ 4 độ xuống còn tiềm năng từ 2,3 đến 2,5 độ, đưa thế giới vào con đường không thể đảo ngược, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 và thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng sạch toàn cầu, với những cơ hội kinh tế to lớn. Nhưng đồng thời, cũng cho thấy rõ ràng rằng chúng ta vẫn còn nhiều việc phải làm, để thu hẹp khoảng cách xuống còn 1,5 độ. Vì vậy về vấn đề này, chúng tôi hoan nghênh việc thành lập phái bộ Belém, hướng tới mục tiêu 1,5 độ và chương trình tăng tốc triển khai toàn cầu, để giúp thúc đẩy hợp tác triển khai và đầu tư vào hành động ứng phó với biến đổi khí hậu", Chris Bowen.
READ MORE
SBS Việt ngữ
