Key Points
- Úc có hai đài truyền hình được chính phủ tài trợ: Australian Broadcasting Corporation (ABC) và Special Broadcasting Service (SBS).
- Người nộp thuế tài trợ cho ABC và SBS như một dịch vụ công cộng.
- Các đài truyền hình công cộng khác với phương tiện truyền thông do nhà nước kiểm soát.
- Úc cũng có các phương tiện truyền thông thương mại và cộng đồng, tăng doanh thu thông qua quảng cáo hoặc tài trợ.
Úc có một số cơ quan truyền thông, bao gồm phương tiện truyền thông thương mại của tư nhân và các mạng lưới cộng đồng được tài trợ.
Quốc gia này cũng tài trợ cho hai đài truyền hình dịch vụ công thông qua ngân sách từ thuế: Australian Broadcasting Corporation (ABC) và Special Broadcasting Service (SBS).
Phương tiện truyền thông chính thống tư nhân sản xuất nội dung để kiếm lợi nhuận và tăng số người xem. Họ chịu trách nhiệm trước các nhà tài trợ thương mại và lợi ích của họ. Ngược lại, các đài truyền hình công cộng phải chịu trách nhiệm trước cộng đồng tài trợ cho họ.
Kristian Porter là Tổng giám đốc điều hành (CEO) của Public Media Alliance, hiệp hội toàn cầu lớn nhất của các cơ quan truyền thông công cộng. Liên minh này ủng hộ các giá trị cốt lõi của phương tiện truyền thông công cộng và báo chí.
Ông cho biết các đài truyền hình công cộng được giao nhiệm vụ thông tin chính xác cho công chúng.
“Đài công cộng phải không bị chính phủ hay chịu sự can thiệp thương mại. Chúng phải được giám sát về một cách lý tưởng từ một số loại cơ quan quản lý độc lập và cung cấp tin tức công bằng, cùng nội dung chất lượng giúp thông tin, giáo dục và giải trí cho toàn xã hội.”
“Phương tiện truyền thông công cộng cũng phải là nguồn thông tin đáng tin cậy trong thời điểm khẩn cấp hoặc khủng hoảng, và là phương tiện phản bác đáng tin cậy đối với thông tin sai lệch.”
“Chúng phải có sẵn trên toàn thế giới, tiếp cận được nhiều đối tượng khác nhau và cuối cùng là thông tin cho nền dân chủ, đặc biệt là vào thời điểm bầu cử," ông Porter nói.
Các phương tiện truyền thông công cộng cũng nên tiết lộ cách họ được tài trợ và quản lý cũng như cách họ chi tiêu ngân sách của mình.
White megaphone with copy space Source: Moment RF / Emilija Manevska/Getty Images
Bà cho biết phương tiện truyền thông công cộng cung cấp một nền tảng cho nhiều tiếng nói và phong cách đưa tin khác nhau phản ánh nhu cầu và quan điểm đa dạng của cộng đồng rộng lớn hơn. Điều này trái ngược với phương tiện truyền thông nhà nước hoặc chính phủ.
"Mục đích của phương tiện truyền thông đó là trở thành tiếng nói cho bất kỳ chính phủ nào kiểm soát xã hội của họ, một nhánh của chính phủ.”
“Bây giờ, điều đó rất khác với ý tưởng về phát thanh độc lập, nơi tài trợ có thể đến từ công chúng, nhưng theo một cách nào đó, nó giống như một khoản tài trợ cho phương tiện truyền thông có khả năng đưa ra phán đoán về những gì có giá trị tin tức, những gì phục vụ cộng đồng về mặt thông tin,” bà Bacon nói.
Giáo sư Bacon nói thêm rằng phương tiện truyền thông công cộng phải có quyền biên tập độc lập và tự do chỉ trích chính phủ và tất cả các đảng phái chính trị.
"Để điều đó xảy ra thì phải có các sắp xếp để bảo vệ sự độc lập đó. Ví dụ, Bộ trưởng Bộ Truyền thông không có quyền kiểm soát trực tiếp đối với một đài truyền hình công cộng.”
“Trong khi đó, nếu bạn có phương tiện truyền thông do nhà nước kiểm soát, thì bộ trưởng sẽ có thể đưa ra chỉ thị trực tiếp," GS Bacon nói thêm.
Phương tiện truyền thông do nhà nước kiểm soát rất phổ biến ở các quốc gia do chế độ độc tài toàn trị. Họ thường xuất bản nội dung thân thiện với chính phủ, mang tính dân tộc chủ nghĩa.
Phương tiện truyền thông công cộng là trụ cột của nền dân chủ, vì nó khuyến khích tranh luận và giám sát công khai.
Nejat Basar là Giám đốc sản xuất của SBS tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Trước khi làm việc cho Đài phát thanh SBS ở Úc, ông là một nhà báo ở Türkiye.
Ông cho biết chính phủ ở đó có toàn quyền kiểm soát những gì được đưa tin, trực tiếp, thông qua phương tiện truyền thông do nhà nước tài trợ hoặc thông qua phương tiện truyền thông chính thống do các đại diện của chính phủ sở hữu.
“Đó là 100 phần trăm tuyên truyền của chính phủ. Không có sự sai lệch nào so với các chính sách của chính phủ và những gì chính phủ mong muốn.”
“Dù sao thì bạn cũng không có cơ hội để sai lệch, bạn sẽ không được xuất bản, bạn sẽ không được lên truyền hình,” ông Basar nói.
Ông Basar giải thích rằng các nhà báo ở Thổ Nhĩ Kỳ phải đối mặt với những mối đe dọa nghiêm trọng nếu họ cố gắng phản bác lại chính phủ.
“Thổ Nhĩ Kỳ đã thông qua một đạo luật coi việc tuyên truyền thông tin sai sự thật là bất hợp pháp, vì vậy bất kỳ nhà báo nào đưa tin về một câu chuyện bị chính phủ coi là sai sự thật đều có thể bị phạt tù tới ba năm.”
“Một số luật hạn chế những gì bạn có thể đưa tin. Vì vậy, một hoặc hai lần bạn cố gắng can đảm để vượt qua giới hạn.”
“Bạn sẽ bị tấn công bởi các luật sư, hoặc công tố viên, hoặc những kẻ phá hoại trên mạng trực tuyến dưới tay của chính phủ.”
“Sau một thời gian, bạn sẽ học được bài học của mình và tự kiểm duyệt. Bạn phải từ bỏ và tập trung vào các chủ đề an toàn cho mình,” ông Basar chia sẻ.
Ông nói thêm rằng sự tương phản giữa tự do báo chí ở Thổ Nhĩ Kỳ và Úc là rất rõ ràng.
“Ở đây, chúng ta có thể yêu cầu chính phủ giải trình về hành động của mình, ở Thổ Nhĩ Kỳ không có điều đó.”
“Úc có luật truyền thông rất nghiêm ngặt, nhưng những quy tắc này không đặt ra giới hạn cho nội dung và những gì bạn có thể đưa tin cũng như cách bạn có thể đưa tin,” ông Basar nhấn mạnh.
Điều này không có nghĩa là các đài truyền hình công cộng của Úc được miễn trừ khỏi việc chịu áp lực từ bên ngoài.
Gavin Fang, Giám đốc biên tập của ABC giải thích.
“Bất kỳ tổ chức công lớn nào như ABC, luôn chịu áp lực phải tương tác với mọi người theo cách không độc lập hoặc theo cách phải đưa vào những người có sức ảnh hưởng.”
“Và vì vậy, điều quan trọng là chúng tôi phải duy trì sự độc lập của mình để phục vụ khán giả, và điều đó có nghĩa là đặt lợi ích của họ lên hàng đầu trong mọi việc chúng tôi làm và không bị tác động bởi những người có sức ảnh hưởng bên ngoài, bởi các xung đột, v.v.”
“Điều đó có nghĩa là chúng tôi sẽ không đặt lợi ích của họ lên hàng đầu và không duy trì được sự độc lập đó. Và điều đó thực sự quan trọng đối với chúng tôi,” ông Fang nói.
The SBS and ABC logos. Credit: Credit: Getty/SPmmory
Công chúng có thể mong đợi gì từ ABC và SBS?
Cả hai đài truyền hình công cộng đều được điều hành bởi các điều lệ, chính sách biên tập và quy tắc thực hành riêng của họ, trong đó yêu cầu nội dung của họ phải công bằng và cân bằng.
ABC lớn hơn, với hàng chục văn phòng, phòng ban và trường quay khu vực và quốc tế tại tất cả các thủ phủ của Úc.
Đài ABC có các đài phát thanh và kênh truyền hình để phục vụ cho nhiều đối tượng và sở thích khác nhau. Trong số đó có các kênh truyền hình chuyên biệt về tin tức và nội dung dành cho trẻ em.
ABC cũng thông báo cho cộng đồng trong các trường hợp khẩn cấp. Đài giáo dục công chúng về sự chuẩn bị, phát sóng các cảnh báo và cập nhật trong suốt cuộc khủng hoảng và thông báo về các nỗ lực phục hồi.
Gavin Fang nói về sứ mệnh này.
“Phát sóng tình trạng khẩn cấp là một phần thực sự quan trọng trong những gì chúng tôi làm và nó đang ngày càng trở nên quan trọng hơn.”
“Ngày càng có nhiều thảm họa khí hậu và các trường hợp khẩn cấp khác nhau, người dân Úc cần có khả năng tìm đến các nguồn thông tin đáng tin cậy khi có trường hợp khẩn cấp xảy ra và điều này đang trở nên cực kỳ quan trọng đối với ABC, một kênh truyền hình có dấu ấn lớn như vậy, để có thể làm được điều đó vì các phương tiện truyền thông khác không thể hoặc không muốn làm,” ông Fang nhấn mạnh.
SBS là đài truyền hình công cộng quốc gia đa văn hóa và đa ngôn ngữ của Úc. Các kênh truyền hình của đài bao gồm các chương trình quốc tế và dịch vụ tin tức bằng tiếng Anh và nhiều ngôn ngữ khác.
SBS cung cấp cho những người không nói tiếng Anh quyền truy cập vào thông tin và giải trí từ quốc gia của họ.
SBS sở hữu NITV, Đài truyền hình bản địa quốc gia của Úc, nơi phát sóng nội dung theo góc nhìn của các chủ nhân đầu tiên lục địa Úc châu.
SBS cũng là một đài truyền hình công cộng quốc gia, nhưng hoạt động với sự kết hợp giữa nguồn tài trợ của chính phủ và thương mại. Đài bổ sung cho ABC với tư cách là đài truyền hình công cộng quốc gia đa văn hóa và đa ngôn ngữ của Úc.
David Hua là Giám đốc Nội dung ngôn ngữ âm thanh của SBS. Ông giám sát SBS Audio, nơi phát sóng các chương trình bằng hơn 60 ngôn ngữ.
Ông tuyên bố rằng các dịch vụ của SBS nhằm mục đích giúp mọi người hiểu rõ hơn về Úc và các hệ thống của nước này, bao gồm chính phủ, bộ máy hành chính, hệ thống giáo dục, dịch vụ khẩn cấp, v.v. Theo cách này, mọi người có thể có khởi đầu tốt nhất trong môi trường mới của mình.
"SBS được thành lập rất đặc biệt để phục vụ người Úc đa văn hóa và đa ngôn ngữ. Điều đó không có nghĩa là ABC không có người Úc đa văn hóa trong điều lệ của mình, nhưng SBS được thành lập đặc biệt vì lý do đó," ông Hứa nói.
Copies of The Sydney Morning Herald newspaper, published by Fairfax Media Ltd., left, are displayed at a newsagent's shop in Sydney, Australia, on Thursday, July 26, 2018. Credit: Bloomberg/Bloomberg via Getty Images
Đài thương mại tại Úc
Mặt khác, các kênh thương mại cũng cần thiết để đảm bảo tính đa dạng của phương tiện truyền thông ở các quốc gia dân chủ.
Cassie Derrick là Giám đốc của Liên minh Truyền thông, đặc trách Giải trí và Nghệ thuật (MEAA). Đây là liên minh lớn nhất của Úc đại diện cho các nhà báo truyền thông công cộng và thương mại.
Bà cho biết các kênh này mang lại giá trị cho diễn ngôn công khai.
“Vai trò của phương tiện truyền thông thương mại cũng thực sự quan trọng, vì nó có thể mang tính chuyên biệt hơn hoặc ít nhất là cung cấp một góc nhìn khác, và tôi nghĩ rằng điều thực sự quan trọng là những người ở Úc có thể tiếp cận được nhiều góc nhìn khác nhau và nhiều cách tiếp cận khác nhau để kể những câu chuyện một cách đa dạng,” bà Derrick nói.
Credit: SBS Media
Bà cho biết mặc dù một số bộ phận truyền thông thương mại thực hiện báo chí vì lợi ích công cộng nổi bật, nhưng hầu hết nội dung của họ được thiết kế để thu hút lượng lớn khán giả và tăng doanh thu thông qua quảng cáo.
"Toàn bộ mục đích của phương tiện truyền thông đó là kiếm càng nhiều tiền càng tốt. Điều đó có nghĩa là các nhà quảng cáo sẽ chỉ quảng cáo nếu họ cảm thấy nội dung thu hút mọi người đến với chương trình, vì vậy họ sẽ thấy quảng cáo.”
“Đây không phải là mối quan hệ trực tiếp, mặc dù có thể là như vậy. Chúng ta có hai công ty rất lớn, công ty lớn nhất thuộc sở hữu của Rupert Murdoch, News Corporation. Họ có báo chí, họ có ảnh hưởng đến đài phát thanh, ảnh hưởng đến truyền hình,” GS Bacon giải thích.
Ngoài NewsCorp, còn có một số tập đoàn truyền thông lớn khác tại Úc. Trong số đó có Seven West Media, được niêm yết trên ASX và do Australian Capital Equity kiểm soát, và Nine Entertainment, được thành lập thông qua việc sáp nhập với Publishing and Broadcasting Limited (PBL). Gia đình Packer và Fairfax đã thành lập hai công ty trước đây này.
Tổng giám đốc điều hành của Public Media Alliance - Kristian Porter cho biết nhược điểm của quyền sở hữu tư nhân là một số kênh có thể bị lệch về mặt biên tập.
"Các kênh thương mại thường chịu trách nhiệm về giá trị biên tập của họ đối với chủ sở hữu của họ.”
“Và chủ sở hữu của họ thường có thể giúp quyết định cách tiếp cận mà các phóng viên sẽ thực hiện đối với các chủ đề tin tức nhất định.”
“Ở một số quốc gia, báo chí thương mại phần lớn được coi là ủng hộ cánh hữu.”
“Vì vậy, xét về báo chí Murdoch, tôi nghĩ chúng ta có thể nói một cách an toàn rằng trường hợp này thường xảy ra ở Anh, ở Úc chẳng hạn, rằng các kênh của họ sẽ ủng hộ các chính phủ bảo thủ hơn," ông Porter nói.
Để bảo đảm có nhiều tiếng nói và quan điểm, sự đa dạng của phương tiện truyền thông là rất quan trọng.
“Một điều có thể khá nguy hiểm là khi nhiều tổ chức truyền thông lại nằm trong tay một chủ sở hữu.”
“Và khi có sự độc quyền, điều cần cân nhắc là, bối cảnh truyền thông của bạn sẽ như thế nào nếu không có một đài truyền hình công cộng? Tin tức sẽ như thế nào?”
“Liệu nó có bị lệch về một quan điểm nhất định không? Thay vì có một tổ chức như ABC và SBS sẵn sàng cung cấp tiếng nói công bằng, đáng tin cậy thay mặt cho công chúng? Và đó luôn là câu hỏi cần đặt ra,” ông Porter nhấn mạnh.
Đăng ký hoặc theo dõi podcast Australia Explained để biết thêm thông tin giá trị và mẹo về việc ổn định cuộc sống mới tại Úc.
Bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc ý tưởng chủ đề nào không? Gửi email cho chúng tôi theo địa chỉ australiaexplained@sbs.com.au.
