Đã hơn một năm kể từ khi chính phủ được bầu cử dân chủ của Myanmar bị lật đổ, do quân đội đảo chính.
Gambia là một quốc gia ở châu Phi đã đệ đơn kiện Myanmar ra tòa vào năm 2019, với sự hỗ trợ của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo.
Trước đó Liên Hiệp Quốc phát hiện hành vi diệt chủng đã xảy ra, như một phần của chiến dịch quân sự, thế nhưng Myanmar phủ nhận cáo buộc.
Được biết người Rohingya là một nhóm sắc tộc người Ấn-Arya theo đạo Hồi và không được công nhận quốc tịch, cư trú tại tiểu bang Rakhine của Myanmar, trước đây gọi là Miến Điện.
Người ta ước tính có khoảng 1,4 triệu người Rohingya sống ở Myanmar, đây là con số ước tính trước khi diễn ra cuộc khủng hoảng năm 2017, còn được gọi là Cuộc đàn áp người Rohingya tại Myanmar trong năm 2016 đến 17, khi hơn 740.000 người Rohingya chạy sang Bangladesh.
Những người Rohingya được các nhà báo và hãng thông tấn Tây phương mô tả, như là một trong những dân tộc thiểu số bị ngược đãi nhất trên thế giới, họ bị từ chối quyền công dân chiểu theo luật quốc tịch Myanmar năm 1982.
Cuộc di cư hàng loạt gần đây nhất của người Rohingya vào năm 2017, đã làm Tòa án Hình sự Quốc tế phải điều tra về tội ác chống lại loài người, rồi Tòa án Tư Pháp Quốc tế điều tra tội ác diệt chủng.
Người Rohingya nói tiếng Rohingya, luôn cho rằng họ là bản địa ở miền tây Myanmar hơn một thiên niên kỷ và chịu ảnh hưởng từ người Ả Rập, người Mông Cổ và người Bồ Đào Nha, về mặt lịch sử, khu vực này là một vương quốc độc lập giữa Đông Nam Á và tiểu lục địa Ấn Độ.
Trong khi đó, chính quyền Myanmar coi những người Rohingya là những người di cư thuộc địa và hậu thuộc địa từ các nước láng giềng Chittagong và Đông Bengal là Bangladesh.
Ngoài ra, chính phủ Myanmar không công nhận thuật ngữ 'Rohingya' và gọi đây cộng đồng là 'Bangali'.
Liên quan đến vấn đề của người Rohingya thì nhà đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền là bà Aung San Suu Kyi khi ở cương vị lãnh đạo là Cố vấn tối cao Nhà nước, đã bị Tây phương vốn là những lực lượng từng tung hô bà chỉ trích, vì những việc mà họ cho là 'sự đàn áp sắc tộc Hồi giáo thiểu số ở tây bắc Myanmar', truyền thông Tây phương cho rằng Giải Nobel Hòa bình được trao cho bà Suu Kyi là một 'nỗi hổ thẹn', và rằng 'bà được tôn vinh vì đã chiến đấu cho sự tự do và bây giờ bà ấy sử dụng sự tự do đó, để biện hộ cho việc giết người của chính bà ta', thế nhưng bà Suu Kyi chỉ trích truyền thông phương tây đã thêu dệt nhiều thông tin sai lệch về tình hình Myanmar.
Được biết vào ngày 11.11.2019, Gambia gửi đơn kiện lên Tòa án Công lý Quốc tế chống lại Myanmar với cáo buộc Myanmar đã có hành vi diệt chủng chống lại người Rohingya, vi phạm vào quy định của 'Công ước chống diệt chủng' năm 1948.
Đơn kiện đi kèm yêu cầu Tòa áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đối với Myanmar.
Gambia là một quốc gia ở bờ tây châu Phi, giáp với Đại Tây Dương.
Gambia đã đưa ra cáo buộc trực tiếp chống lại Myanmar, khi cho rằng Myanmar đã có hành vi diệt chủng chống lại nhóm người Rohingya, một sắc tộc sinh sống chủ yếu ở tiểu bang Rakhine của Myanmar, bao gồm việc thực hiện hay để cho thực hiện các hành vi giết hại, tấn công nghiêm trọng thể xác và tinh thần, áp dụng các biện pháp ngăn chặn sinh nở, cưỡng ép di chuyển với mục đích tiêu diệt một phần hay toàn bộ người Rohingya.
Các hành vi này vi phạm Công ước về Ngăn chặn và Trừng phạt Tội ác Diệt chủng năm 1948, gọi tắt là “Công ước chống diệt chủng”.
Theo Gambia, cả nước này và Myanmar đều là thành viên của Công ước chống diệt chủng.
“Thực tế là Myanmar lập luận rằng, tòa án không có thẩm quyền và vụ việc không được chấp nhận theo cách nào đó, có nghĩa là Myanmar không có câu trả lời cho trường hợp của Gambia”, Ko Ko Hlaing.
Trở lại phiên tòa Công Lý Quốc Tế, một trong những luật sư của Myanmar là ông Stefan Talmon tuyên bố trước tòa.
“Trong các quan sát bằng văn bản của mình, Gambia đã cố gắng rất nhiều để chứng minh rằng theo Điều 9 của ‘Công ước về ngăn ngừa và trừng phạt tội ác diệt chủng’, Tòa án có quyền tài phán".
"Những gì họ đã không làm, là chứng minh rằng nó có lợi ích cá nhân và quyền lợi hợp pháp”, Stefan Talmon.
Luật sư biện hộ là Tiến sĩ Christopher Staker lập luận rằng, tòa án thiếu thẩm quyền trong trường hợp này.
“Theo luật, một tổ chức quốc tế không thể đưa vụ việc ra trước tòa án, bằng cách sử dụng một quốc gia làm người nộp đơn ủy quyền".
"Gambia không đưa ra phản ứng thực sự nào đối với nội dung tranh chấp đó”, Christopher Staker.
Thế nhưng bà Ambia Perveen thuộc Hội đồng Rohingya Âu châu nói rằng, bà muốn thủ tục tố tụng tiếp tục và chính phủ Myanmar phải là người đại diện cho người dân Myanmar.
“Rất buồn và đáng thất vọng khi Tòa án Công lý Quốc tế cùng với các tổ chức khác, đã chấp thuận chính quyền với tư cách đại diện cho Myanmar, vốn là những thủ phạm đã tiến hành cuộc diệt chủng, trong khi tôi biết họ không đại diện cho tiếng nói của Myanmar”, Ambia Perveen.
Được biết Chính phủ Đoàn kết Quốc gia được tạo thành từ chính quyền bị lật đổ và nay phe quân nhân cầm quyền.
Trước phiên điều trần hôm thứ Hai, các thành viên của chính phủ Đoàn kết Quốc gia đã thúc giục tòa án, không chấp nhận đại diện của nhà cầm quyền quân sự.
Bộ trưởng Hợp tác Quốc tế của Myanmar là Ko Ko Hlaing cho biết, có cam kết giải quyết các vấn đề.
“Thực tế là Myanmar lập luận rằng, tòa án không có thẩm quyền và vụ việc không được chấp nhận theo cách nào đó, có nghĩa là Myanmar không có câu trả lời cho trường hợp của Gambia”, Ko Ko Hlaing.
Người ta hy vọng các luật sư của Gambia sẽ trả lời vào thứ Tư.
Thế nhưng có thể mất vài tháng, trước khi quyết định được đưa ra.
Được biết vào ngày 11.02.2019, Việt Nam đã ủng hộ 50 ngàn Mỹ Kim cho hoạt động của Chương trình Lương thực Thế giới của Liên hiệp quốc tại Cox’s Bazar ở Bangladesh, nơi đang duy trì các trại tị nạn với khoảng 800 ngàn người Rohingya vượt biên từ Myanmar.
Thêm thông tin và cập nhật Like SBS Vietnamese Facebook
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/vietnamese
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/vietnamese
