Key Points
- Huân chương Úc vinh danh bất kỳ ai có tác động đặc biệt đến cộng đồng.
- Để nhận được Huân chương Úc, bạn phải được ai đó đề cử.
- Mỗi đề cử đều phải trải qua quá trình đánh giá chuyên sâu và nghiêm ngặt.
- Mọi khía cạnh của quá trình này đều được giữ bí mật tuyệt đối.
Order of Australia là một phần trong hệ thống vinh danh quốc gia của Úc. Đây là cách cao quý nhất để ghi nhận và tôn vinh những người Úc vượt trên cả mong đợi và có đóng góp tuyệt vời cho cộng đồng.
Hội đồng Huân chương Úc là một tổ chức độc lập sẽ xem xét các đề cử và đưa ra khuyến nghị lên Tổng Toàn quyền (Governor-General).
Ông Rob Ayling, Giám đốc Văn phòng Tổng Toàn quyền, cho biết Huân chương Úc dành cho tất cả người dân Úc, và quá trình bắt đầu bằng một đề cử từ chính cộng đồng.
“Có những người được nhận thưởng rất nổi tiếng, nhưng phần lớn là những anh hùng thầm lặng, kiểu người mà ai trong cộng đồng cũng biết, họ cống hiến không mệt mỏi, làm việc quên mình và thực sự tạo ra sự khác biệt. Có người làm thiện nguyện, có người hoạt động trong lĩnh vực cộng đồng, công nghiệp, thể thao, nghệ thuật.”
Không có giới hạn nào về việc ai có thể được vinh danh, nhưng điểm chung giữa tất cả những người được công nhận là: có ai đó đã dành thời gian để đề cử họ.Rob Ayling, Giám đốc Văn phòng Tổng Toàn quyền
Hội đồng sẽ điều hành quá trình này và quyết định ai sẽ được vinh danh, ở cấp độ nào: AC, AO, AM và OAM (Huy chương Order of Australia) là danh hiệu phổ biến nhất.
Điều gì có thể thúc đẩy bạn đề cử ai đó?
Michael Smith đã từng dành thời gian để đề cử một người mà ông quen biết.
“Theo tôi, người đó đã phục vụ cộng đồng rất tận tụy trong một thời gian dài,” ông chia sẻ.
“Tôi cảm thấy đóng góp của họ xứng đáng được công nhận. Ngành nghề mà người này làm việc, và hoàn toàn tình nguyện nữa, tôi chưa từng thấy được vinh danh trong các giải thưởng trước đây.”
Ông Smith nhấn mạnh, những người được đề cử không nhất thiết phải là người ‘thành công rực rỡ’. Họ là những người bình thường xung quanh chúng ta.
“Họ có thể là hàng xóm, là đồng nghiệp của bạn, và những việc họ làm thực sự tạo ra khác biệt, và điều đó nên được ghi nhận.”

Medal of the Order of Australia. Credit: Tim Thorpe
Quy trình đề cử diễn ra như thế nào?
Sau khi đề cử được nộp, một chuyên viên từ Văn phòng Tổng Toàn quyền sẽ xác thực thông tin mà bạn đã cung cấp.
Trong đơn đề cử, người đề cử sẽ liệt kê những người tham khảo (referee) có thể nhận xét về người được đề cử và đóng góp của họ. Nhóm chuyên viên cũng sẽ liên hệ thêm những người khác để hoàn thiện bức tranh toàn diện về ứng viên.
Ông Ayling giải thích rằng đây là một quá trình nghiêm ngặt kéo dài từ 18 tháng đến hai năm.
“Hội đồng dựa vào việc đánh giá rất sâu sắc và toàn diện về đóng góp của người được đề cử, những gì họ đã làm và tác động từ đó là gì.”
Sau đó, Hội đồng sẽ xem xét cẩn thận đề cử và đưa ra các khuyến nghị cho Tổng Toàn quyền, người sẽ ký vào các khuyến nghị đó.
Danh sách vinh danh được công bố vào tháng Một và tháng Sáu hàng năm.
Tim Thorpe receiving his OAM from former General Governor of Victoria Linda Dessau. Credit: Tim Thorpe OAM
Bảo mật là yếu tố then chốt
Từ đầu tới cuối, toàn bộ quá trình đều được giữ bí mật, kể cả với người được đề cử.
Tim Thorpe là người nhận OAM nhờ cống hiến cho phát thanh cộng đồng.
“Khoảng tháng Mười tôi nhận được email thông báo mình đang được xem xét cho giải thưởng này, và tôi cần chọn đồng ý hoặc từ chối, nên tôi điền vào mẫu đơn, và được yêu cầu giữ kín chuyện này hoàn toàn,” ông chia sẻ.
“Đến tháng Mười Hai, tôi nhận thêm email khác báo rằng giải thưởng của tôi đã được Tổng Toàn quyền phê duyệt, và một lần nữa, tôi phải giữ tuyệt đối bí mật.”
Nếu bạn đề cử ai đó, bạn cũng được yêu cầu không tiết lộ cho họ biết, để tránh họ kỳ vọng quá nhiều, vì không phải đề cử nào cũng được chọn.
Những người chứng nhận cũng phải giữ kín thông tin.
“Ban Thư ký và Hội đồng Huân chương Úc rất cần sự trung thực và thẳng thắn từ những người chứng nhận để đưa ra nhận xét khách quan nhất về ứng cử viên,” ông Ayling giải thích.
“Yếu tố bảo mật được xem là vô cùng nghiêm túc, người được đề cử sẽ không bao giờ biết người chứng nhận nói gì về họ.”
Cảm giác như thế nào khi nhận Huân chương Order of Australia?
Tim Thorpe không chỉ bất ngờ khi được đề cử, mà còn rất cảm động vì sự đón nhận từ cộng đồng.
Điều thường thấy ở những người nhận giải thưởng này là họ nghĩ, ‘Mình có xứng đáng không?’ Nhưng tôi nghĩ chuyện đó là để người khác đánh giá chứ không phải mình. Và tôi rất biết ơn vì họ đã nghĩ tôi xứng đáng được vinh danh.Tim Thorpe, người nhận OAM
“Bạn biết đó, rõ ràng là mình đã tạo được ảnh hưởng tích cực lên cuộc sống của người khác và cảm giác đó thật hay ho. Đó là điều mà ai cũng cần đôi khi: sự ghi nhận, động viên, để biết rằng những gì mình làm… là có ý nghĩa.”
Người nhận OAM sẽ được tặng một huy hiệu vàng, một huy chương, và thư mời tham dự buổi lễ chính thức tại Government House ở thủ phủ tiểu bang mình sống.
“Những buổi lễ trao huy chương này thật sự là những khoảnh khắc thiêng liêng và hạnh phúc, nơi người nhận được vây quanh bởi gia đình, bạn bè và cả những người nhận khác, mọi người được tận hưởng sự ngưỡng mộ và trân trọng từ những người Úc kháco,” ông Ayling chia sẻ.
“Họ thường là những người khiêm tốn một cách tự nhiên, và buổi lễ là lúc họ được tôn vinh xứng đáng.”

Hilkat Ozgun OAM
Huân chương Order of Australia có thể thay đổi cuộc đời bạn?
Giải thưởng không chỉ truyền cảm hứng để người nhận tiếp tục đóng góp nhiều hơn cho cộng đồng, mà còn thôi thúc họ đề cử thêm những người khác cũng xứng đáng được vinh danh.
Hilkat Ozgun, người nhận OAM vì những cống hiến cho cộng đồng Thổ Nhĩ Kỳ, nói: “Tôi đã từng đề cử nhiều người trong cộng đồng Thổ Nhĩ Kỳ, và cả từ các cộng đồng khác đang sinh sống ở Úc, cho các giải thưởng khác nhau.”
Cô vẫn tiếp tục giúp vinh danh các thành viên xuất sắc trong cộng đồng bằng cách làm người chứng nhận cho các hồ sơ đề cử khác.
Bạn có muốn đề cử ai đó không?
Đừng để việc không chắc chắn cách điền đơn khiến bạn bỏ lỡ cơ hội đề cử ai đó, ông Ayling nhấn mạnh. Văn phòng luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn.
“Tất cả chúng ta đều muốn Huân chương Úc phản ảnh đúng sự đa dạng và sức mạnh thực sự của đất nước. Và cách duy nhất để làm được điều đó là người Úc từ mọi nơi phải tích cực tham gia, hãy nhìn quanh cộng đồng mình, tìm ra những người thực sự xuất sắc và tạo ra ảnh hưởng tích cực, bất kể công việc hay xuất thân của họ là gì, và hãy cân nhắc đề cử họ vào danh sách vinh danh quốc gia.”
Đăng ký hoặc theo dõi podcast Australia Explained để biết thêm thông tin hữu ích và mẹo về việc ổn định cuộc sống mới tại Úc.
Bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc ý tưởng chủ đề nào không? Hãy gửi email cho chúng tôi theo địa chỉ australiaexplained@sbs.com.au