Mùa lễ hội có thể mang lại thêm một khoản tiền mặt — cho dù đó là tiền thưởng cuối năm, tiền thanh toán ngày phép chưa sử dụng hay một món quà tặng bằng tiền mặt.
Tuy nhiên, dù việc chi tiêu mạnh tay có vẻ rất hấp dẫn, các chuyên gia cho rằng đây là thời điểm hoàn hảo để bắt đầu để "tiền đẻ ra tiền".
Từ việc đầu tư cổ phiếu, tăng tiền hưu bổng (superannuation) cho đến việc trả nợ thế chấp nhà, có nhiều cách để sử dụng hiệu quả số tiền dư dả — chỉ cần hãy nhớ đọc kỹ các điều khoản, nghiên cứu kỹ và tìm kiếm lời khuyên chuyên môn nếu cần thiết.
SBS News đã trò chuyện với hai chuyên gia tài chính để cân nhắc các ưu và nhược điểm của từng phương pháp, giúp bạn tận dụng tối đa bất kỳ khoản tiền dư nào trong mùa lễ này.
Đầu tư cổ phiếu có phải là một bước đi thông minh?
Mardy Chiah, phó giáo sư tài chính tại Đại học Newcastle, cho biết trước khi tạo dựng tài sản, việc trả hết các khoản nợ có lãi suất cao là một ý tưởng hay, vì lãi suất của khoản nợ đó có thể lớn hơn lợi ích từ việc đầu tư vào nơi khác.
Ông khuyến nghị bạn nên suy nghĩ về ưu tiên của mình, cho dù đó là hưu trí, xây dựng tài sản, trả nợ hay trả nợ thế chấp nhà.
Nếu bạn không chắc chắn nên bắt đầu từ đâu, ông cho biết việc đa dạng hóa danh mục đầu tư là rất quan trọng đối với người mới bắt đầu.
"Hãy quyết định xem bạn muốn chọn từng mã cổ phiếu riêng lẻ hay đầu tư vào một quỹ để dễ dàng đa dạng hóa," ông Chiah chia sẻ với SBS News.
"Ví dụ, bạn có thể mua trực tiếp cổ phiếu BHP trên sàn ASX hoặc đầu tư vào Quỹ Hoán đổi Danh mục (ETF) bao gồm BHP và các công ty khác.
Chỉ đầu tư số tiền mà bạn sẵn sàng chấp nhận rủi ro mất đi và không cần dùng đến trong ngắn hạn, vì thị trường luôn biến động trong thời gian ngắn."
Rakesh Gupta, phó giáo sư về kế toán và tài chính tại Đại học Charles Darwin, cho rằng không nên vội vã đưa ra bất kỳ quyết định chi tiêu nào.
"Thị trường biến động theo ngày. Tài sản được xây dựng theo năm. Sự kiên nhẫn và đa dạng hóa sẽ giành chiến thắng," ông nói với SBS News.
"Thị trường chứng khoán có thể thay đổi rất nhanh. Chỉ riêng năm nay, chúng ta đã thấy những ngày chỉ số ASX200 biến động 2 hoặc 3% trong một phiên duy nhất do những bất ngờ về chính sách hoặc tin tức toàn cầu."
Còn về hưu bổng (Superannuation) thì sao?
Ông Gupta cho biết việc đóng thêm tiền vào quỹ hưu bổng có thể mang lại lợi ích tài chính dài hạn và vẫn là một trong những cách hiệu quả nhất về mặt thuế để xây dựng tài sản theo thời gian.
"Đóng góp thêm vào quỹ hưu bổng đặc biệt hiệu quả đối với những người còn nhiều năm nữa mới đến tuổi nghỉ hưu. Lợi ích về thuế là rất lớn và việc đóng góp nhất quán sẽ tạo ra khối tài sản đáng kể theo thời gian."
Tuy nhiên, ông Chiah chỉ ra cả những mặt tích cực và tiêu cực của phương pháp này:
Ưu điểm: Hưu bổng là một loại quỹ quản lý mang lại sự đa dạng hóa và lợi thế về thuế. Các khoản đóng góp và thu nhập được đánh thuế ở mức 15%, thường thấp hơn thuế thu nhập cá nhân.
Nhược điểm: Tiền sẽ bị khóa cho đến khi bạn nghỉ hưu.
Trả nợ thế chấp nhà (Mortgage)
Ông Chiah cho biết cả đóng góp hưu bổng và trả nợ thế chấp nhà nhìn chung là những lựa chọn vững chắc cho những ai thích cách tiếp cận đầu tư thận trọng, vì chúng thường không yêu cầu nghiên cứu sâu hay giao dịch tích cực.
Về việc trả nợ thế chấp, ông nói rằng nếu lãi suất vay mua nhà của bạn là 5%, bạn sẽ cần phải kiếm được lợi nhuận sau thuế ít nhất là 5% từ các nguồn đầu tư khác để có thể coi là có lợi hơn.
Ông Gupta bổ sung rằng việc dồn tiền mặt để trả nợ thế chấp có thể là lựa chọn tốt hơn so với đóng thêm hưu bổng, bởi vì "lợi nhuận được đảm bảo thông qua số tiền lãi tiết kiệm được".
"Nó giúp giảm bớt áp lực tài chính, hạ thấp chi phí sinh hoạt cần thiết khi nghỉ hưu và mang lại cho con người cảm giác an tâm — một giá trị khó định lượng nhưng rất thực tế. Hưu bổng thêm giúp tài sản lớn lên. Trả nợ nhà thêm giúp sự an tâm lớn lên. Kết hợp cả hai là cách hiệu quả với nhiều người."
Các hình thức đầu tư khác
Ông Chiah cũng nêu ra các hình thức đầu tư khác, thường có rủi ro thấp hơn so với thị trường chứng khoán:
Tiền gửi có kỳ hạn (Term deposits): Rủi ro thấp, lợi nhuận thấp và thường thấp hơn mức lạm phát.
Trái phiếu (Bonds): Rủi ro thấp hơn cổ phiếu, cung cấp thu nhập ổn định.
Quỹ quản lý/ETF: Đa dạng hóa nhanh chóng mà không cần chọn từng mã cổ phiếu.
Bất động sản: Thu nhập ổn định thông qua việc cho thuê, nhưng tính thanh khoản thấp. Ngoài ra còn yêu cầu vốn đầu tư ban đầu lớn, thường là 20% tiền đặt cọc cộng với thuế trước bạ (stamp duty).
Đầu tư thay thế: Vốn cổ phần tư nhân (private equity), hàng hóa như vàng, và tiền điện tử như Bitcoin. Những loại này có thể giúp đa dạng hóa hơn nữa nhưng rất phức tạp và mang những rủi ro riêng biệt.
Dù bạn chọn đầu tư, chi tiêu hay tiết kiệm, ông Gupta nhấn mạnh rằng việc có các "vùng đệm tài chính" (quỹ dự phòng) là một ý tưởng quan trọng.
"Đầu tư mà không có quỹ dự phòng khẩn cấp hoặc khi đang gánh khoản nợ chi phí cao thường sẽ phản tác dụng. Hoàn cảnh sẽ thay đổi theo thời gian, vì vậy việc xem xét lại kế hoạch của bạn mỗi năm là rất quan trọng."
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Thông tin trong bài viết này mang tính chất tổng quát và không nhằm mục đích tư vấn tài chính. Bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia được cấp phép để đưa ra những quyết định phù hợp nhất với mình.
