Trong những ngày tàn của Chiến tranh thế giới thứ hai vào 75 năm trước, thời đại hạt nhân đã khởi đầu.
Ngày 6 tháng 8 năm 1945, quả bom nguyên tử đầu tiên trên thế giới đã nổ tung ở thành phố Hiroshima, Nhật Bản, khiến khoảng 80.000 người thiệt mạng, chủ yếu là thường dân.
Vụ ném bom đã gây ra nỗi kinh hoàng khủng khiếp, cả một thành phố bị san phẳng, với hầu hết dân số thiệt mạng hoặc bị thương nặng.
Ron Shepheard, cựu chiến binh 95 tuổi đã cùng những người lính Úc đầu tiên đến căn cứ không quân với Lực lượng của Khối thịnh vượng chung Anh, sau khi mới trở về từ lễ kỷ niệm kết thúc chiến tranh.
“Điều đó thật tồi tệ, vâng, chúng tôi đã không mong đợi như vậy, nó thực sự là vụ tấn công quá lớn khiến chúng tôi cảm thấy bị sốc.”
Họ đã phải chứng kiến sự hủy diệt hàng loạt và hàng ngàn người thương vong.
“Chúng tôi cảm thấy tiếc cho họ và họ đã bị tổn thương thực sự. Họ chẳng còn gì ngoài sự chết chóc. Mọi người đều bị tổn thương lớn.”
Quả bom nguyên tử thứ hai được ném xuống thành phố Nagasaki ba ngày sau đó đã giết chết 70.000 người khác.
Điều đáng kinh ngạc là 24 tù nhân chiến tranh Úc đã sống sót sau vụ tấn công, tên của họ chỉ được thêm vào gần đây trong đài tưởng niệm Nagasaki với sự giúp đỡ của nhà sử học nghiệp dư Andrew Carter.
“Mặc dù đã 75 năm trôi qua, nhưng cuộc tấn công vẫn còn tác động đến xã hội ngày nay, và điều quan trọng là chúng ta phải hiểu những ảnh hưởng của nó, không chỉ đối với những người ở đó vào thời điểm đó, mà còn đối với các thành viên gia đình và hậu duệ của họ.”
Người Úc đóng vai trò quan trọng trong việc chế tạo ra bom nguyên tử. Nhà vật lý hạt nhân Mark Oliphant, đã qua đời hồi năm 2000, được cho là người đã truyền cảm hứng cho Dự án Manhattan tối mật của Hoa Kỳ nhằm chế tạo ra vũ khí hạt nhân.
“Tôi không muốn nhớ đến năng lượng hạt nhân trong mối quan hệ của mình, mặc dù đó là lĩnh vực mà tôi nghiên cứu, bởi vì tôi không thích hậu quả của nó.”
Việc ném bom xuống Hiroshima và Nagasaki nhằm kết thúc chiến tranh cho đến nay vẫn bị tranh cãi rất nhiều.
Ở Mỹ, quan điểm đa số cho rằng hai quả bom đã chấm dứt chiến tranh sớm hơn nhiều tháng và hạn chế thiệt hại sinh mạng các bên tham chiến.
Nhưng đối với nước Nhật, dư luận cho rằng cuộc tấn công là không cần thiết và hành vi chống lại dân thường là vô đạo đức.
Lúc đầu Hoa Kỳ cố gắng giữ bí mật về sự hủy diệt.
Trong cuộc đầu hàng của Nhật Bản vào tháng 8 năm 1945, nhà báo Úc Wilfred Burchett là phóng viên phương Tây đầu tiên đã lén vào Hiroshima, nhìn thấy hậu quả khủng khiếp của vụ tấn công và tiết lộ câu chuyện của thế kỷ, với tiêu đề The Atomic Plague trên nhật báo Daily Express của Anh.
“Tôi đã cảm thấy loạng choạng, gần như ngã quỵ trước những gì tôi chứng kiến. Tôi ngồi xuống một cục bê tông của đống đổ nát, tôi ngồi ở đó với chiếc máy đánh chữ Hermes nhỏ của tôi và tôi nhớ những từ đầu tiên mà tôi viết là “Tôi viết điều này như một lời cảnh báo cho thế giới”.”
Cựu chiến binh Ron Shepheard hiện là một trong những nhân chứng sống cuối cùng của Úc về sự tàn phá của vũ khí hạt nhân. Đó là điều mà ông và phần còn lại của thế giới hy vọng không ai sẽ phải chứng kiến một lần nữa.
Thêm thông tin và cập nhật Like SBS Vietnamese Facebook
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/vietnamese
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/vietnamese
